Οι Ολλανδοί, το πολιτικό σύστημα και η Θεσσαλία

Οι πλημμύρες στη Θεσσαλία έφεραν στο προσκήνιο μια σειρά από θέματα που άπτονται της δομής της ελληνικής γεωργίας. Ο μικρός κλήρος, η έλλειψη καθετοποίησης, ο εθισμός στις επιδοτήσεις και στις αποζημιώσεις και τα φέσια από αρκετούς αγρότες, οργανισμούς προς την αγορά, τη ΔEΗ, το νερό κ.λπ. 

Μάθαμε ότι η ιπποδύναμη των ελληνικών τρακτέρ είναι κάπου 10 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Γερμανίας, όταν ληφθούν υπόψη οι διαφορές των καλλιεργήσιμων εκτάσεων και οι ώρες λειτουργίας. Πληροφορηθήκαμε επίσης ότι η παραγωγικότητα στην γεωργία είναι πολλαπλάσια στην Ολλανδία σε σχέση με την Ελλάδα και πολλά άλλα.    

Είχαμε τότε αναφέρει ότι το σημερινό μοντέλο της ελληνικής γεωργίας έχει ημερομηνία λήξης. Γι’ αυτό η πολιτεία θα πρέπει σε συνεννόηση με τους αγρότες να καταστρώσει ένα πολυετές σχέδιο αναδιάρθρωσης του γεωργικού τομέα, πριν είναι αργά και το κόστος γίνει απαγορευτικό. 

Το σχέδιο για την προστασία της Θεσσαλίας από πλημμύρες και την ξηρασία που ετοίμασε κατόπιν ανάθεσης ολλανδική εταιρεία με Έλληνα διευθύνοντα σύμβουλο και δόθηκε προς διαβούλευση δεν καινοτομεί. Επαναφέρει το θέμα της μερικής εκτροπής των υδάτων του Αχελώου, το οποίο έχει απορριφθεί κάπου 6 φορές από το Συμβούλιο Επικρατείας για περιβαλλοντικούς λόγους, για να ξεδιψάσει ο Θεσσαλικός Κάμπος.

Πρόκειται για έργο μερικών εκατοντάδων ευρώ, κατά πάσα  πιθανότητα από εθνικούς πόρους, γιατί η ΕΕ δεν χρηματοδοτεί πλέον τέτοια έργα, για να συνεχισθούν καλλιέργειες, π.χ. βαμβάκι, οι οποίες απαιτούν πολύ νερό. Είναι όμως κάτι που εξυπηρετεί τις τοπικές αρχές, την κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα γενικότερα, γιατί οι βαμβακοπαραγωγοί, κυρίως, αντιδρούν στα σχέδια για αλλαγή καλλιέργειας. Οι τελευταίοι προβάλλουν το εύλογο επιχείρημα ότι έχουν επενδύσει στις σημερινές καλλιέργειες και έχουν αποκτήσει τεχνογνωσία που δεν διαθέτουν για άλλες καλλιέργειες.

Εν τω μεταξύ αντλούν νερό μέσω χιλιάδων γεωτρήσεων -νόμιμων και παράνομων-που έχουν γίνει στον Κάμπο, πηγαίνοντας ολοένα και πιο βαθιά για να βρουν νερό, αδιαφορώντας για τις συνέπειες.

Αναμφισβήτητα, η πρόκληση είναι μεγάλη. Είναι επίσης κατανοητό ότι δεν μπορεί το κράτος να πει στους βαμβακοπαραγωγούς και σε άλλους να σταματήσουν ή να μειώσουν την καλλιέργειά τους μέσα σε μια χρονιά, χωρίς να λάβει υπόψη του τις ανάγκες και τις ενστάσεις τους.

Θα πρέπει λοιπόν η πολιτεία να προσφέρει καθοδήγηση και τεχνογνωσία πέρα από υλικά κίνητρα για δύο πράγματα. Πρώτον, τη σταδιακή αλλαγή των καλλιεργειών στον Θεσσαλικό Κάμπο εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, ώστε να παράγουν προϊόντα υψηλότερης αξίας και μικρότερων απαιτήσεων σε νερό.

Δεύτερον, να δώσει κίνητρα  για τη συνένωση των αγροτών σε επιχειρηματικές ομάδες ανά προϊόν, ώστε να μειώσουν το κόστος παραγωγής, να υιοθετήσουν σωστές τεχνικές διαχείρισης των προϊόντων τους και να ασχοληθούν με την εμπορία, ώστε να πουλούν κατευθείαν στο λιανεμπόριο και στη βιομηχανία.

Αν δεν το κάνει και προτιμήσει να πάει στο φαραωνικό έργο της εκτροπής του Αχελώου για να αποφύγει τις τοπικές αντιδράσεις, το πολιτικό σύστημα θα έχει κάνει κακή διαχείριση των χρημάτων των φορολογουμένων και ενδεχομένως θα έχει συμβάλει σε περιβαλλοντική υποβάθμιση.  

Είναι κατανοητό ότι η αλλαγή των καλλιεργειών, ιδίως όταν μεταβαίνει κάποιος από τις αποκαλούμενες «τεμπέλικες» στις πιο απαιτητικές, π.χ. κηπευτικά, είναι μεγάλη και ξεβολεύει. Από την άλλη πλευρά, το κέρδος των αγροτών θα είναι μεγαλύτερο μακροπρόθεσμα.        

Ας ελπίσουμε ότι η κυβέρνηση, η περιφέρεια Θεσσαλίας και τα υπόλοιπα κόμματα δεν θα προτάξουν το πολιτικό κόστος.