Η οικονομική πληγή που πρέπει να κλείσει… κάπως

Η στήλη είχε αναφέρει πριν από λίγες εβδομάδες, επικαλούμενη πηγές της, ότι το πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή αυτό που προκύπτει όταν αφαιρούμε τις κρατικές δαπάνες πλην τόκων από τα έσοδα της Γενικής Κυβέρνησης, θα ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ και τον στόχο για πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ το 2023. 

Κι αυτό παρά τις έκτακτες δαπάνες για τις φυσικές καταστροφές και τις ανακοινωθείσες μέχρι τότε παροχές που θα αυγάτιζαν τον Δεκέμβρη όπως προβλέπαμε. 

Οι χθεσινές ανακοινώσεις της κυβέρνησης για νέες παροχές ύψους 352 εκατ. ευρώ σε  2,3 εκατ. πολίτες τον Δεκέμβριο επιβεβαιώνουν εκείνες τις εκτιμήσεις. Είναι σαν να διαβάζει κάποιος βουλωμένο γράμμα. 

Μάλιστα, οι αναθεωρημένες προβλέψεις των πηγών μας τοποθετούν το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα μεταξύ 1,3% και 1,5% του ΑΕΠ, δηλ. πάνω από τον στόχο. Επομένως, δεν θα μας εξέπληττε, αν προέκυπτε κι άλλος μποναμάς μέχρι το τέλος της χρονιάς.

Όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις στην Ελλάδα, η κυβέρνηση επιχαίρεται και η αντιπολίτευση σιωπά. Κανείς δεν ενοχλείται από το γεγονός ότι η χώρα με το υψηλότερο δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ στην ευρωζώνη θα δανεισθεί για να πληρώσει αυτές τις παροχές.   

Κι αυτό γιατί οι καθαροί τόκοι που θα πληρώσει η χώρα για να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος πλησιάζουν τα 5 δισ. ευρώ ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα τα 3 δισ. ευρώ και πλέον (5 με 4,9 δισ. μείον 3 με 3,5 δισ. ευρώ).

Φυσικά, οι κυβερνώντες μπορούν να ισχυρισθούν ότι το δημόσιο χρέος θα μειωθεί εκ νέου σημαντικά στο 162% του ΑΕΠ περίπου φέτος, σύμφωνα με τις εαρινές εκτιμήσεις της Κομισιόν και στο 152% περίπου το 2024. Αυτό είναι αλήθεια και συνιστά θετική εξέλιξη. 

Όμως, μια υπερχρεωμένη χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία έχει υποθηκεύσει το μέλλον των νεότερων γενεών της, θα έπρεπε, όταν έχει την ευκαιρία, να  μειώνει το χρέος της περισσότερο παρά να δανείζεται για να δίνει μεγαλύτερες παροχές.

Η συγκεκριμένη πολιτική, την οποία φαίνεται ότι ασπάζονται όλα τα κόμματα στη Βουλή, μπορεί βραχυπρόθεσμα να τονώσει την οικονομία όπως παρατήρησε κυβερνητικό στέλεχος.

Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα δεν θα έχει πάντοτε μπροστά της ένα διάδρομο ανάπτυξης μερικών χρόνων, που θα επιτρέπει την ταχεία και αναίμακτη αποκλιμάκωση του χρέους ως προς το ΑΕΠ.          

Αντίθετα, το πλεονέκτημα των πολύ χαμηλών επιτοκίων δανεισμού θα αποδυναμώνεται όπως περνούν τα χρόνια. Ο ακριβότερος δανεισμός από τις αγορές θα αντικαθιστά προοδευτικά τον πολύ φθηνότερο από τον ESM/EFSF και τα διμερή δάνεια από τις εταίρους της (GLF).

Όσο πιο ψηλό είναι το χρέος προς το ΑΕΠ όταν έλθει εκείνη η στιγμή, π.χ. στις αρχές του 2033, τόσο πιο ευάλωτη θα είναι η Ελλάδα στις διακυμάνσεις της παγκόσμιας αγοράς και τις διαθέσεις των επενδυτών.

Υπό αυτή την έννοια, ο δανεισμός για έξτρα παροχές από μια υπερχρεωμένη χώρα δεν συνιστά ορθολογική οικονομική πολιτική. Η μείωση του δημοσίου χρέους θα πρέπει να προηγείται σε περιπτώσεις υπερχρέωσης,  για να μην την πάθουμε όπως παλιά.

H πληγή του χρέους πρέπει να κλείσει το συντομότερο.