Από την αναβάθμιση του ΧΑ το 2000 στην αναβάθμιση της χώρας το 2023

Κάπου 23 χρόνια πριν, πολλοί επενδυτές οι οποίοι είχαν χάσει πολλά λεφτά από την μεγάλη πτώση του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑ) μετά την άνοδο-ρεκόρ του 1999, είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους για ανάκτηση των χρημάτων τους σ’ ένα πολυσυζητημένο γεγονός. Την αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου Αθηνών από την κατηγορία των αναδυόμενων στη κατηγορία των ανεπτυγμένων αγορών.

Αξιωματούχοι αλλά και ο Τύπος της εποχής είχε συμβάλλει στη καλλιέργεια μεγάλων προσδοκιών από τον αναμενόμενο πακτωλό κεφαλαίων που υποτίθεται θα εισέρρεαν από funds τα οποία επένδυαν λόγω καταστατικού στις ανεπτυγμένες αγορές. Το ΧΑ είχε μεν μικρό ειδικό βάρος στους χρηματιστηριακούς δείκτες αναφοράς της MSCI  αλλά τα λεφτά που διαχειρίζονταν εκείνα τα funds ήταν πάρα πολλά. Έτσι,  ακόμη κι αν ένα μικρό κομμάτι των κεφαλαίων τους εισέρρεε στις ελληνικές μετοχές θα τις έδινε μεγάλη ώθηση. Αυτό ήταν το δημοφιλές στόρι της αναβάθμισης.

Δυστυχώς, εκείνες οι αισιόδοξες προσδοκίες δεν δικαιώθηκαν. Βοηθούντος του κραχ των μετοχών των εταιρειών dot com στις ΗΠΑ αλλά και των υψηλών αποτιμήσεων των ελληνικών μετοχών παρά την βουτιά που είχε προηγηθεί, οι ελπίδες διαψεύσθηκαν.   

Ας έλθουμε στο 2023. Πολλοί στην αγορά και ιδιαίτερα η κυβέρνηση έχουν καλλιεργήσει πολλές προσδοκίες για την ελληνική οικονομία, μέχρι και για game changer έχουν μιλήσει, με αφορμή την αναμενόμενη αναβάθμιση της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα. Ο ιαπωνικός οίκος πιστοληπτικής διαβάθμισης R&I, ο οποίος δεν ανήκει σ’ εκείνους που αποδέχεται η ΕΚΤ για αξιολόγηση των ομολόγων, ήταν ο πρώτος που αναβάθμισε την ελληνική οικονομία πρόσφατα. Σήμερα, αναμένεται η έκθεση του γερμανικού οίκου Scope για την Ελλάδα. Ο τελευταίος δεν αναγνωρίζεται μεν ακόμη από την ΕΚΤ αλλά μπορεί να αναγνωρισθεί τις επόμενες εβδομάδες ή μήνες σύμφωνα με τις διαρροές. Ακολουθούν οι οίκοι αξιολόγησης DBRS, S&P κ.τ.λ.

Κανείς  δεν ισχυρίζεται ότι η ενδεχόμενη αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας δεν θα έχει θετικές επιπτώσεις στην οικονομία, τις τράπεζες κ.τ.λ. Και ασφαλώς η αναβάθμιση της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα δεν είναι το ίδιο όπως η αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου Αθηνών στο κλαμπ των ανεπτυγμένων όπως συνέβη το 2000.Όμως, υπάρχει κάτι που συνδέει τα δυο γεγονότα. Οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν και στις δυο περιπτώσεις. Το 2000, οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν πέρασαν κάτω από τον πήχη της πραγματικότητας και το αποτέλεσμα δεν βοήθησε το Χρηματιστήριο να ανακάμψει. Μάλλον, το αντίθετο.

Τι θα συμβεί το 2023 και το 2024 μετά την αναμενόμενη αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελληνικής Δημοκρατίας είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Όταν όμως ο πήχης  μπαίνει ψηλά από τις καλλιεργηθείσες προσδοκίες, οι πιθανότητες μιας απογοήτευσης αυξάνονται. 

Αυτό ήταν το μάθημα από την αναβάθμιση του ΧΑ πριν από 23 χρόνια περίπου. Οι προσδοκίες μπορεί να αποδειχθούν πιο ισχυρές από την πραγματικότητα.