Πουλήστε έντοκα γραμμάτια στο ευρύ κοινό

Ο ετήσιος πληθωρισμός υποχώρησε αισθητά στο 1,8% τον Ιούνιο, αλλά ο μέσος πληθωρισμός του 12μήνου Ιουνίου 2023-Ιουλίου 2022 παρέμεινε εξαιρετικά υψηλός, στο 7%. Με τα επιτόκια καταθέσεων να κυμαίνονται από 0% έως 2% το πολύ στις προθεσμιακές, είναι προφανές ότι οι καταθέτες είναι ανάμεσα στους χαμένους καθώς η αγοραστική δύναμή τους μειώθηκε και μειώνεται.  

Με βάση την εικόνα που υπάρχει από τη χθεσινή συνάντηση του κ. Χατζηδάκη με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, οι τράπεζες δεν φαίνεται να αλλάζουν ρότα στα επιτόκια καταθέσεων. Όμως, θέλουν να βοηθήσουν με το αζημίωτο, ωθώντας τους πελάτες τους σε άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα που προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις (πιθανόν με υψηλότερο ρίσκο).

Είναι προφανές ότι ο νέος υπουργός Οικονομικών προσπαθεί να βοηθήσει,  καταργώντας την αυτοτελή φορολόγηση με συντελεστή 15% των τόκων των εντόκων γραμματίων και ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου σε περίπτωση που δεν διακρατηθούν μέχρι τη λήξη τους. Όμως,  αυτό δεν αρκεί. Ούτε μπορεί να αναγκάσει τις τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια καταθέσεων. Ιδιαίτερα μετά το πάγωμα του Euribor στα επίπεδα που ήταν στα τέλη Μαρτίου για τα στεγαστικά δάνεια. στο οποίο προχώρησαν τότε οι τράπεζες με ορίζοντα το τέλος του 2023. 

Κατανοούμε τους δισταγμούς όσων αξιωματούχων αντιτίθενται στην απευθείας διάθεση ομολόγων του Δημοσίου στο ευρύ κοινό. Τα επιχειρήματα εναντίον μιας τέτοιας  κίνησης συνοψίζονται σε ένα. Την πιθανή μείωση της ρευστότητας στην αγορά των ελληνικών ομολόγων από μια τέτοια κίνηση, με δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν έχει μεγάλες δανειακές ανάγκες και δεν εκδίδει πολύ νέο χρέος κάθε χρόνο όπως η Ιταλία. Μια μείωση της ρευστότητας θα έδινε ώθηση στις αποδόσεις των ομολόγων και θα ανέβαζε το κόστος δανεισμού της χώρας, υποστηρίζουν. Για να γίνουν πιο πειστικοί, παραπέμπουν στο παράδειγμα της Πορτογαλίας.

Αν όμως η ηγεσία του ΥΠΟΙΚ δεν θέλει να πουλήσει απευθείας ομόλογα στον λαό αλλά επιθυμεί να το κάνει μέσω των τραπεζών, που είναι ειδικοί διαπραγματευτές στο ελληνικό δημόσιο χρέος, δεν πρέπει να έχει την ίδια ένσταση για την απευθείας πώληση εντόκων στον λαό. Το στοκ των εντόκων γραμματίων πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 12 και 14 δισ. ευρώ και πρόθεση των αρμοδίων είναι να το μειώσουν τα επόμενα χρόνια. Θα μπορούσε λοιπόν το ΥΠΟΙΚ να διαθέτει μέσω μιας ψηφιακής εφαρμογής έντοκα γραμμάτια αξίας μερικών δισ. ευρώ κάθε χρόνο στον λαό. Ιδανικά, θέτοντας ένα ανώτατο όριο ανά ΑΦΜ, π.χ. 5 ή 10 χιλ. ευρώ ετησίως, για να ικανοποιηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι ενδιαφερόμενοι. Μ’ αυτό τον τρόπο, δεν θα προκαλούσε αναταράξεις στην αγορά ομολόγων και θα έδινε διέξοδο σε πολλούς μικροκαταθέτες, χωρίς να κλυδωνισθούν οι τράπεζες.          

Στις ΗΠΑ λειτουργεί η εφαρμογή TreasuryDirect γι’ αυτό τον σκοπό. Η τελευταία δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να αγοράσει έντοκα, ομόλογα κ.λπ. υπό προϋποθέσεις. Στην Ελλάδα, η αντίστοιχη εφαρμογή θα μπορούσε να αφορά μόνο έντοκα στην αρχή. Νομίζουμε έχει έλθει το πλήρωμα του χρόνου, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους Έλληνες καταθέτες και άλλους να διαφοροποιήσουν το χαρτοφυλάκιό τους και να προστατευθούν από τον πληθωρισμό σε μεγαλύτερο βαθμό, αγοράζοντας έντοκα.

Ιδού λοιπόν η Ρόδος για τον νέο ΥΠΟΙΚ.