Οι απεργίες στα τρένα και τα γεωπολιτικά παίγνια

Μετά από μια επίσκεψή του στην Κίνα το 2018, ο Βρετανός ιστορικός Νίαλ  Φέργκιουσον έγραψε ένα άρθρο στο οποίο αναρωτήθηκε αν οι ΗΠΑ και η Κίνα ήταν έτοιμες να επαναλάβουν το ιστορικό λάθος που οδήγησε τη Βρετανία και τη Γερμανία στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ακολουθώντας το αρχαίο παράδειγμα της Σπάρτης και της Αθήνας, και απάντησε καταφατικά. Ο Φέργκιουσον χρησιμοποίησε τον όρο «Η παγίδα του Θουκυδίδη».  

Άλλοι, στις αρχές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ισχυρίζονταν επίσης ότι ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, τον οποίο περιέγραψε ο Θουκυδίδης, έδειχνε πώς μια απολυταρχική κυβέρνηση μπορούσε να νικήσει μια Δημοκρατία ή πώς μια αναδυόμενη δύναμη μπορεί να νικήσει μια απερχόμενη.

Εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι οι ισχυρισμοί τους δεν ήταν σωστοί, όπως επισήμαναν ορισμένοι γεωπολιτικοί αναλυτές, π.χ. ο Τζορτζ Φρίντμαν. Για τους τελευταίους, η Κίνα έχει μεν κάνει πρόοδο αλλά όχι τόση ώστε να συνιστά πραγματική μη στρατιωτική απειλή για τις ΗΠΑ. Το βασικό επιχείρημα του Φρίντμαν; Η ανάπτυξη της Κίνας την έχει κάνει όμηρο των ξένων πελατών της. Το 20% περίπου του ΑΕΠ της Κίνας προέρχεται από τις εξαγωγές και το 5% αγοράζεται από τον μεγαλύτερο πελάτη της, τις ΗΠΑ. Αν το διεθνές εμπόριο καταρρεύσει, η μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης θα προστεθεί στην απώλεια των ξένων αγορών.

Κάπου εδώ μπαίνει στην εξίσωση η Ελλάδα και το λιμάνι του Πειραιά, το οποίο έχει φτάσει να διακινεί πάνω από 5 εκατ. κοντέινερ τον χρόνο υπό την κινεζική Cosco, έναντι 700 χιλιάδες προηγουμένως. Ο Πειραιάς είναι πλέον ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά λιμάνια και το δεύτερο της Μεσογείου μετά της Βαλένθια σ’ αυτό τον τομέα. Πρακτικά, κάπου 15 χιλ. κοντέινερ κατά μέσο όρο διακινούνται καθημερινά μέσω του Πειραιά και η συντριπτική πλειονότητα, πάνω από 14 χιλ., λένε οι επαΐοντες, κατευθύνεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες μέσω των τρένων. Όταν λοιπόν τα τρένα δεν λειτουργούν στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει  μετά την τραγωδία των Τεμπών, δεκάδες χιλιάδες κοντέινερ στοιβάζονται στο λιμάνι. Επιπλέον, άλλα πλοία δεν μπορούν να ξεφορτώσουν στον Πειραιά και κατευθύνονται σε άλλα λιμάνια, κυρίως εκτός Ελλάδος, στα οποία δεν έχουν προτεραιότητα εκφόρτωσης. Αυτό ανεβάζει το κόστος των προϊόντων που μεταφέρουν, τονίζουν οι γνωρίζοντες.

«Η απεργία έχει ως αποτέλεσμα να υπολειτουργεί το λιμάνι του Πειραιά και η Cosco να μπαίνει μέσα. Τα κινεζικά συμφέροντα πλήττονται και ούτε η Ελλάδα κερδίζει», τονίζει ναυτιλιακός παράγοντας. «Μοιάζει σαν να είναι μέρος ενός γεωπολιτικού παίγνιου». Ο άνθρωπος υπονοεί ότι η κόντρα ΗΠΑ-Κίνας έχει μεταφερθεί κι εδώ εν αγνοία των απεργών καθώς οι ΗΠΑ δεν έβλεπαν και δεν βλέπουν με καλό μάτι την επέκταση των κινεζικών συμφερόντων στην Ελλάδα κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Είναι μια διαφορετική οπτική γωνία αλλά ενδιαφέρουσα και γι’ αυτό την παραθέσαμε. Αν ισχύει, κάποιοι πιθανόν δεν έχουν ξεχάσει την «παγίδα του Θουκυδίδη».