Τα λάθη πληρώνονται

Η ερώτηση του υπέργηρου ανθρώπου με τον οποίο μιλάγαμε ήταν σαφής και αφοπλιστική. «Γιατί παλιά, που δεν υπήρχε ηλεκτροκίνηση, διπλές γραμμές και όλα ήταν χειροκίνητα, δεν είχαμε τέτοια θανατηφόρα συμβάντα με τα τρένα και σήμερα έχουμε;». Δεν είχαμε απάντηση. Για την ακρίβεια, δεν ξέραμε τι να του πούμε. Ρώτησα λοιπόν έναν πανεπιστημιακό καθηγητή με ειδίκευση στο συγκοινωνιακό. «Γιατί παλιά οι σταθμάρχες είχαν μεγαλύτερη συναίσθηση του κινδύνου και ήταν πιο προσεκτικοί. Τότε έβγαιναν με μανιβέλα και άλλαζαν τις γραμμές, δεν είχαν κλειδιά», ήταν η απάντηση. Δεν ξέρω αν η απάντηση ευχαρίστησε τον υπέργηρο κύριο αλλά ο τελευταίος έδειξε πως είχε αίσθηση του χιούμορ. «Και σε μας έγραφε αναρρωτικές ο γιατρός, αν τον ήξερες προσωπικά. Του έδινες λίγα λεφτά και σου την έγραφε,» τόνισε χαμογελώντας με αφορμή την αναρρωτική 30 ημερών που δόθηκε στον επιθεωρητή του ΟΣΕ την επομένη της τραγωδίας στα Τέμπη. Βλέπετε κάποια πράγματα δεν αλλάζουν, όσες δεκαετίες κι αν περάσουν.

Φυσικά, δεν γνωρίζουμε αν συμβαίνει σήμερα κάτι άλλο που περιέγραψε από την εποχή του. «Παίρναμε ένα  δημόσιο έργο (ο ίδιος ήταν γεωτρυπανιστής). Ο μηχανικός του υπουργείου ερχόταν στην αρχή και μετά εξαφανιζόταν. Όμως, το 4% του έργου το έπαιρνε για να υπογράψει στο τέλος», ανέφερε γελώντας. Πάντως, στην εποχή του ίσως δεν υπήρχαν μπάρες σε ανισόπεδες διαβάσεις τρένων που ανέβαιναν (!) αντί να κατέβουν όταν περνούσαν τα τρένα και οι οδηγοί των οχημάτων σταματούσαν όπως συμβαίνει στη Βόρεια Ελλάδα.

Δεν θα περίμενε κάποιος να συμβαίνουν όλα αυτά σε μια χώρα που θεωρείται η κοιτίδα του Δυτικού πολιτισμού, είναι αποδέκτης χρηματοδοτικής βοήθειας από την ΕΕ ύψους 100 δισ. ευρώ και άνω από το 1981 μέχρι σήμερα και βίωσε μια μεγάλη οικονομική κρίση εξαιτίας και τέτοιων παθογενειών. Κι όμως συμβαίνουν. Σε μας ίσως δεν κάνουν εντύπωση. Όμως, στους τρίτους που τα πληροφορούνται ίσως προκαλέσουν αλλαγή στάσης απέναντι στα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία. Πολύ περισσότερο, αν εκτιμήσουν ότι υπάρχει αυξημένη πολιτική αβεβαιότητα πριν από τις εκλογές, όπως δείχνει η συμπεριφορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών και των ελληνικών ομολόγων τελευταία.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Γενικός Δείκτης στο Χρηματιστήριο Αθηνών υποαποδίδει έναντι άλλων ευρωπαϊκών δεικτών μετά την τραγωδία στα Τέμπη ενώ η επιτοκιακή διαφορά (spread) μεταξύ του 10ετούς ελληνικού και του γερμανικού έχει διευρυνθεί στις 190 μονάδες βάσης  έναντι 177. Φυσικά, μερικοί αποδίδουν τη διόρθωση κυρίως σε αποκόμιση κερδών μετά το ράλι. Αν έχουν δίκιο, σύντομα το Χρηματιστήριο Αθηνών θα επανέλθει σε ανοδική τροχιά.

Αν όμως η υποχώρηση των τελευταίων ημερών οφείλεται σε επανεκτίμηση του πολιτικού ρίσκου της Ελλάδας, η πτώση θα είναι μεγαλύτερη και αισθητή. Κι αυτό παρά κάποια καλά νέα όπως π.χ. ρυθμό ανάπτυξης 6% και άνω το 2022, δίνοντας μεγαλύτερη ώθηση στο ΑΕΠ του 1ου τριμήνου του 2023, όπως αναμένεται να ανακοινώσει η ΕΛΣΤΑΤ σήμερα.  Στις αγορές όπως και στη ζωή, τα λάθη πληρώνονται.