Το μάθημα της Τουρκίας στην ανασφάλιστη Ελλάδα

Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία βρίσκονται σε σεισμογενείς περιοχές. Ο ελλαδικός χώρος είναι σεισμογενής αλλά συνήθως δεν δίνει τόσο μεγάλους σεισμούς όσο η Τουρκία. Παρ’ όλα αυτά δεν βλέπει κάποιος πολλές σιδηροκατασκευές οι οποίες είναι πιο αντισεισμικές ούτε στη μία ούτε στην άλλη χώρα. Εύκολο να κατανοήσει κάποιος τον λόγο, όταν πίσω από το μπετόν στοιχίζονται πολλές εταιρείες, άνθρωποι και επαγγέλματα που έχουν πολλές ψήφους.

Δεν είναι το μοναδικό χαρακτηριστικό που μοιράζονται οι δύο χώρες. Έχουν ένα ακόμη κοινό χαρακτηριστικό. Η ασφάλιση των κατοικιών έναντι φυσικών καταστροφών, όπως οι σεισμοί, είναι είδος εν ανεπαρκεία τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία. Όταν λοιπόν γίνεται ένας μεγάλος σεισμός, πυρκαγιά, πλημμύρα κ.λπ., οι πληγέντες εναποθέτουν τις ελπίδες τους στο κράτος και έχουν ανάγκη τον κάθε Ερντογάν. Το δημοσιονομικό κόστος είναι τεράστιο σε τέτοιες περιπτώσεις, π.χ. πάνω από 500 εκατ. ευρώ στην Εύβοια και στην Κρήτη το 2021, όπως είχε αναφέρει ο αρμόδιος υπουργός κ. Στυλιανίδης. Επιπλέον, δεν μπορεί κάποιος σεισμόπληκτος να είναι σίγουρος αν και πότε θα λάβει τα χρήματα  των αποζημιώσεων.  

Δεν είναι παντού το ίδιο στην ΕΕ. Στη Γαλλία και στο Βέλγιο -σίγουρα στην περιοχή της Φλαμανδίας- η ασφάλιση της κατοικίας είναι υποχρεωτική. Σε άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, υπάρχει ισχυρή σύσταση για ασφάλιση. Επίσης, οι τράπεζες που δίνουν στεγαστικά δάνεια απαιτούν, όπως κι εδώ, από τους δανειολήπτες να αγοράσουν ασφάλεια για τα σπίτια. 

Στην Ελλάδα, τα ασφάλιστρα περιουσίας ως προς το ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) είναι γύρω στο 0,24% έναντι 0,36% της Πορτογαλίας, η οποία έχει ανάλογο πληθυσμό. Ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι περίπου 0,45% του ΑΕΠ, δηλ. σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με την Ελλάδα, όπως μας είχε αναφέρει σε ανύποπτο χρόνο ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου της Eurolife. Σεισμούς και άλλα φυσικά φαινόμενα θα έχουμε στο μέλλον και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο σημαντικών ζημιών. Επομένως, η λογική υπαγορεύει την ασφάλιση όλων των σπιτιών σε όλη τη χώρα και σίγουρα εκείνων που βρίσκονται σε περιοχές υψηλής σεισμικότητας. Αν αυτό θα συνοδεύεται από ισχυρή σύσταση ή υποχρεωτικότητα είναι άλλο θέμα.  

Όπως είναι φυσικό, γεννάται το ερώτημα ποιο θα είναι το ετήσιο κόστος ασφάλισης. Μερικοί προτείνουν τη συνεργασία του κράτους με τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλισης για να μειωθεί το κόστος ασφάλισης και να γίνει πιο ελκυστικό μέσω της κρατικής συμμετοχής. Προφανώς, όσο πιο χαμηλό είναι το κόστος ασφάλισης τόσο το καλύτερο. Από την άλλη πλευρά, μερικοί προτείνουν να δοθούν φορολογικές απαλλαγές σε όσους ασφαλίζουν τα σπίτια τους έναντι φυσικών καταστροφών. Έτσι, καθιστούν την ασφάλιση πιο ελκυστική σε όσους ενδιαφέρονται και δεν χρειάζεται να περιμένουν για να μάθουν πότε θα λειτουργήσει η σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. 

Οι σεισμοί της Τουρκίας θα πρέπει να λειτουργήσουν ως καμπανάκι για τους Έλληνες ιδιοκτήτες ακινήτων. Οι τελευταίοι θα πρέπει να σκεφθούν πολύ σοβαρά την ασφάλιση των σπιτιών  τους  και η πολιτεία σε συνεργασία με τις ασφαλιστικές εταιρείες  να τους το κάνει φθηνότερο. Το πάθημα της Τουρκίας θα πρέπει να μας μείνει μάθημα.