Το αίνιγμα που ζητάει απάντηση

Πες μου πώς θα κινηθεί ο πληθωρισμός, να σου πω τι θα γίνει φέτος. Με τον πληθωρισμό να υποχωρεί μεν αλλά να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, το ερώτημα παραμένει. Θα πέσει ο πληθωρισμός αρκετά το 2023, ώστε να πεισθεί η ΕΚΤ και η Fed να σταματήσουν αρχικά τις αυξήσεις επιτοκίων και μετά να τα μειώσουν;

Εκ πρώτης όψεως, οι αγορές μοιάζουν να διαφωνούν με τους κεντρικούς τραπεζίτες. Σίγουρα στις ΗΠΑ, καθώς εκεί προβλέπουν πτώση του πληθωρισμού στο 3% μέσα στο καλοκαίρι. Κι όλα αυτά όταν τόσο ο Τζερόμ Πάουελ της Fed όσο και η Κριστίν Λαγκάρντ της ΕΚΤ διαμηνύουν ότι δεν πρόκειται να αρχίσουν να μειώνουν επιτόκια και αν οι αγορές επιμένουν να στοιχηματίζουν στο αντίθετο, η κατάσταση θα γίνει χειρότερη για όλους μας.

Οι παρατηρητικοί πρόσεξαν ότι η  γνωστοποίηση των πρακτικών της συνεδρίασης της αρμόδιας επιτροπής της Fed (FOMC) πριν από ένα χρόνο περίπου σόκαρε τις αγορές και οδήγησε σε μαζικές πωλήσεις τίτλων. Κι αυτό γιατί τα πρακτικά αναφέρονταν σε αυξήσεις επιτοκίων (Fed funds rate) «νωρίτερα και ταχύτερα» απ’ ό,τι οι αγορές περίμεναν για να αντιμετωπισθεί ο πληθωρισμός. Ήταν το προοίμιο μιας κακής χρονιάς για τη Wall Street και γενικότερα τα ανεπτυγμένα χρηματιστήρια και τις αγορές ομολόγων το 2022.

Όμως, δεν συνέβη το ίδιο φέτος, με τη γνωστοποίηση των πρακτικών του Δεκεμβρίου της ίδιας επιτροπής. Οι αγορές βλέπουν το επιτόκιο παρέμβασης της Fed να υποχωρεί στο 4,5% στα τέλη του 2022 αφού φθάσει και ξεπεράσει το 5% την Άνοιξη. Ουσιαστικά, προβλέπουν μείωση επιτοκίων εντός του 2023. Από την πλευρά της, η ΕΚΤ ανέβασε το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο 2,5% στις 15 Δεκεμβρίου και δήλωσε ότι επιπρόσθετες σημαντικές αυξήσεις επιτοκίων έρχονται καθώς δεν βλέπει τον πληθωρισμό να υποχωρεί προς το 2% μέχρι το 2025.

Η πορεία του πληθωρισμού μοιάζει να είναι σύμμαχος των αγορών σ’ αυτή τη φάση καθώς υποχώρησε αισθητά τον Δεκέμβριο, αν και οι επιδόσεις διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Η Ελλάδα ήταν από τις λίγες χώρες της ΟΝΕ με μονοψήφιο εναρμονισμένο πληθωρισμό τον Δεκέμβριο του 2022 στο 7,6%. Αν και ο πληθωρισμός εξακολουθεί να απέχει πολύ από το 2%, η υποχώρηση είναι εντυπωσιακή. Μάλιστα, ο εισαγόμενος πληθωρισμός μειώθηκε όσο ποτέ άλλοτε τον Νοέμβριο του 2022 στη Γερμανία, από το 1962, που κρατάνε στατιστικά στοιχεία.

Παρ’ όλα αυτά η ιστορία διδάσκει ότι μακροχρόνια, όταν οι κεντρικοί τραπεζίτες προειδοποιούν για αυξήσεις επιτοκίων και οι αγορές περί άλλα τυρβάζουν, επικεντρωνόμενες στα στοιχεία που δικαιολογούν αισιοδοξία,  οι κεντρικές τράπεζες έχουν συνήθως δίκιο. Θα πρέπει να περιμένουμε για να δούμε ποιο από τα δυο στρατόπεδα θα έχει τον τελευταίο λόγο. Κι όλα αυτά γιατί ο πληθωρισμός είναι αίνιγμα σ’ αυτή τη φάση. 

Όσον αφορά την Ελλάδα, ο πληθωρισμός είναι το ένα από τα δύο μεγάλα ερωτήματα που ζητάνε απάντηση. Το άλλο είναι οι εκλογές.