Το κλείσιμο του ματιού των κεντρικών τραπεζών

Για να κατανοήσει κάποιος τι συμβαίνει εκεί έξω, αρκεί να ρίξει μια ματιά στα στοιχεία που παραθέτουμε πιο κάτω. Από τις 1550 και πλέον εκδόσεις ομολόγων με αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας και συνολικής αξίας άνω του 1,3 τρισ. δολαρίων, οι οποίες έχουν πωληθεί στις ΗΠΑ και την Ευρώπη από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μέχρι πρόσφατα, όλες εκτός από 137 εκδόσεις καταγράφουν ζημιές ύψους 100 δισ. δολαρίων και άνω, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του Bloomberg.       

Κι αν αυτά τα στοιχεία δεν σας εντυπωσιάζουν, έχουμε κάτι ακόμη. Την έρευνα του Jim Reid και της ομάδας του στην Deutsche Bank για τα μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία (Long Term Assets). Σύμφωνα με αυτή, όλα τα κέρδη των ομολόγων της τελευταίας 10ετίας έχουν εξαφανισθεί τη φετινή χρονιά.  Είναι η μοναδική 10ετία σε περίοδο ειρήνης που συμβαίνει κάτι τέτοιο. 

Από μια βάση δεδομένων που πάει πίσω στο 1750, προκύπτει ότι οι μοναδικές περίοδοι που τα ομόλογα είχαν αρνητική απόδοση σε βάθος 10ετίας ήταν ο αμερικανικός Πόλεμος για την Ανεξαρτησία μέχρι τον Γαλλο-Πρωσικό Πόλεμο και οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι του 20ού αιώνα.  

Για να μην τα βλέπουμε όμως όλα αρνητικά, κάποιος μπορεί κάλλιστα να ισχυρισθεί το εξής. Αν αυτή είναι μια από τις χειρότερες περιόδους για τα ομόλογα στην ιστορία, τα χειρότερα για τα κρατικά ομόλογα είναι πίσω μας. Ακόμη και αν οι τιμές τους υποχωρήσουν περισσότερο, η πτώση δεν θα είναι λογικά μεγάλη.

Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι κράτη και επιχειρήσεις με μεγάλες ανάγκες αναχρηματοδότησης δεν θα τα βρουν σκούρα καθώς θα πρέπει να πληρώσουν υψηλότερες αποδόσεις. Αν φυσικά πρώτα βρεθούν επενδυτές. Μεγάλες κεντρικές τράπεζες όπως η ΕΚΤ και η Fed, που έχουν αγοράσει τόνους χρεόγραφα από την αγορά την τελευταία δεκαετία, καταγράφουν μεγάλες ζημιές στους ισολογισμούς τους από την κατακόρυφη πτώση των τιμών. Η τελευταία είναι απόρροια της έκρηξης του πληθωρισμού και των διαδοχικών αυξήσεων των επιτοκίων παρέμβασης από τις κεντρικές τράπεζες το 2022. 

Το πρόβλημα δεν είναι οι λογιστικές ζημιές των κεντρικών τραπεζών αυτές καθαυτές καθώς οι τελευταίες μπορούν να ανακεφαλαιοποιηθούν. Το θέμα είναι η πολιτική αντίδραση που μπορεί να προκαλέσουν σε διάφορες χώρες, σύμφωνα με τον Τζερόμ Χαεγκέλι, επικεφαλής οικονομολόγο της Swiss Re με πρότερη θητεία στην κεντρική τράπεζα της Ελβετίας.

Ακόμη λοιπόν κι αν οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό και την οικονομική κατάσταση στις ΗΠΑ και στην ευρωζώνη καθοδηγούν τις αποφάσεις της Fed και της ΕΚΤ, οι ζημιές από τα ομόλογα που διακρατούν στους ισολογισμούς τους δεν μπορεί να αγνοηθούν. Είναι κι αυτός λόγος για τις δηλώσεις που έκανε η Κριστίν Λαγκάρντ, πρόεδρος της ΕΚΤ, και μέλη της Fed την προηγούμενη εβδομάδα, ενισχύοντας τις ελπίδες των αγορών για επιβράδυνση των αυξήσεων των βασικών επιτοκίων τις επόμενες εβδομάδες; Αναμφισβήτητα, το κλείσιμο του ματιού των κεντρικών τραπεζιτών έδωσε ώθηση στα χρηματιστήρια και στα ομόλογα. Δεν είναι τυχαίο ότι στις 21 Οκτωβρίου, η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου ήταν πάνω από το 5% και χθες υποχώρησε περαιτέρω προς το 4,5%.

Αν η Fed και η ΕΚΤ θα εμμείνουν ή όχι σ’ αυτή την πολιτική είναι όμως εξαιρετικά αβέβαιο. Το σόου ή καλύτερα το δράμα μπορεί να συνεχισθεί.