Από το Plaza και τα PIIGS σε νέα συντονισμένη παρέμβαση;

Μετά από διεργασίες αρκετών τριμήνων, οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες των ισχυρότερων χωρών της Δύσης συγκεντρώθηκαν στο ξενοδοχείο Plaza, στο νοτιοανατολικό άκρο του Central Park της Νέας Υόρκης, το 1985 και έφθασαν σε μια ιστορική συμφωνία. Να παρέμβουν συντονισμένα στις αγορές συναλλάγματος για να αποδυναμώσουν το δολάριο. Το τελευταίο είχε ανατιμηθεί λόγω της επιθετικής νομισματικής πολιτικής της Fed σε επίπεδα-ρεκόρ, προκαλώντας προβλήματα στην αμερικανική οικονομία και τις υπόλοιπες.

Ήταν η τελευταία συντονισμένη παρέμβαση των μεγάλων κεντρικών τραπεζών από τότε που στέφθηκε με επιτυχία. Το δολάριο (DXY index) υποχώρησε κατακόρυφα τα επόμενα χρόνια. Η ανατίμηση του δολαρίου στα υψηλότερα επίπεδα από τη συμφωνία του Plaza -αν και απέχει αρκετά από το υψηλό της εποχής- και τα προβλήματα που προκαλεί στον υπόλοιπο κόσμο έχουν επαναφέρει την συζήτηση κατά πόσο μια ανάλογη συντονισμένη παρέμβαση είναι αναγκαία και πιθανή.

Ανάλογη πετυχημένη παρέμβαση στην αγορά συναλλάγματος αλλά μονόπλευρη θεωρείται η δήλωση «οτιδήποτε χρειασθεί» του Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ το καλοκαίρι του 2012 για την ενίσχυση του ευρώ εν μέσω της κρίσης των PIIGS. Μια έμμεση μορφή παρέμβασης μπορεί να θεωρηθεί η απόφαση της Fed να μην προχωρήσει στις αυξήσεις επιτοκίων που είχε προαναγγείλει το 2016, μετά τα παράπονα της Κίνας. Πρόσφατα, η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας παρενέβη για να μην πέσει το γιεν κάτω από το 145 έναντι του δολαρίου. Επίσης, η παρέμβαση της Τράπεζας της Αγγλίας στην αγορά ομολόγων είχε επίσης στόχο τη σταθεροποίηση της στερλίνας.

Για να επανέλθουμε όμως στο αρχικό ερώτημα. Πόσο πιθανή είναι μια νέα συμφωνία τύπου Plaza, με στόχο την αποδυνάμωση του δολαρίου; Σύμφωνα με το IIF, αυτή τη φορά, το δολάριο έχει ισχυροποιηθεί περισσότερο έναντι των νομισμάτων των ανεπτυγμένων χωρών και λιγότερο των αναδυόμενων. Επομένως, η ανατίμηση του δολαρίου προκαλεί μεγαλύτερα προβλήματα στη Δυτική Ευρώπη παρά στις αναδυόμενες αγορές αυτή τη φορά. Αν το IIF έχει δίκιο, αυτό αποδυναμώνει το επιχείρημα της συντονισμένης παρέμβασης τύπου Plaza. 

Όμως, το κυριότερο επιχείρημα εναντίον μιας τέτοιας συμφωνίας τη δεδομένη χρονική περίοδο είναι άλλο. Η Fed και το ΥΠΟΙΚ των ΗΠΑ θέλουν να μειώσουν δραστικά τον πληθωρισμό. Το αδύνατο δολάριο ευνοεί τις πληθωριστικές πιέσεις και τις αποπληθωριστικές στον υπόλοιπο κόσμο. Η εντολή της Fed είναι η σταθερότητα των τιμών στις ΗΠΑ και η απασχόληση. Δεν είναι λοιπόν λογικό να βάλουν σε δεύτερη μοίρα τα δικά τους συμφέροντα για τον υπόλοιπο κόσμο. Όμως, συντονισμένη παρέμβαση στις αγορές συναλλάγματος για την αποδυνάμωση του δολαρίου χωρίς τη Fed δεν έχει μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας. Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από τη στιγμή που ο ημερήσιος τζίρος στη συγκεκριμένη αγορά φθάνει τα 8,3 τρισ. δολάρια (στοιχεία της BIS του 2019), έναντι μόλις 200 δισ. δολάρια ημερησίως το 1985. Κι όλα αυτά όταν τα συνολικά συναλλαγματικά αποθέματα των κεντρικών τραπεζών των G10 ανέρχονται σε 2,8 τρισ. δολάρια, εξαιρουμένου του χρυσού, σύμφωνα με τη Morgan Stanley.

Κοντολογίς, τα ανωτέρω στοιχεία δείχνουν ότι μια συμφωνία τύπου Plaza είναι ακόμη μακριά και το κλείσιμο της επιτοκιακής διαφοράς ευρώ - δολαρίου είναι ίσως το πιο ισχυρό όπλο που έχει στα χέρια της η ευρωζώνη. Με όλα τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει αλλού.