Ο πληθωρισμός υποχωρεί, το δίλημμα επιστρέφει

Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) στις ΗΠΑ εξέπληξε ευχάριστα χθες τις αγορές και τις νομισματικές αρχές καθώς υποχώρησε στο 8,5% τον Ιούλιο από 8,7% που περίμεναν οι περισσότεροι και 9,1% τον Ιούνιο. Το αποτέλεσμα ήταν να κάνει ράλι η Wall Street και να υποχωρήσουν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια του δολαρίου. Ταυτόχρονα, επανήλθε στο προσκήνιο η συζήτηση για την ταχύτητα της νομισματικής σύσφιξης από την Fed, δηλ. επιτοκιακή πολιτική και ποσοτική σύσφιξη (QT).

Η υποχώρηση του πληθωρισμού είναι λογικό να προκαλέσει διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα μέλη της αρμόδιας επιτροπής της Fed (FOMC). Κι αυτό γιατί άλλοι θα επιθυμούν το ανώτατο ύψος του παρεμβατικού επιτοκίου να μην ξεπεράσει το 4% και άλλοι να το ξεπεράσει. Άλλοι θα επιθυμούν ο κύκλος νομισματικής σύσφιξης να ολοκληρωθεί το 2022 και άλλοι το 2023.

Προς το παρόν, για να βρούμε την τελευταία φορά που η Fed αύξησε τα επίσημα επιτόκια τόσο επιθετικά θα πρέπει να πάμε πίσω στο μακρινό 1994. Οι κύκλοι νομισματικής σύσφιξης από τότε μέχρι σήμερα είναι σταδιακοί και «δειλοί» καθώς είχαν ξεκάθαρο στόχο να αποφύγουν επεισόδια μείωσης ρίσκου και απομόχλευσης, δηλ. μαζικές πωλήσεις μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ. Από την άλλη πλευρά, κάθε φορά που οι κεφαλαιαγορές ήταν σε αναταραχή, η Fed ενορχήστρωνε επεμβάσεις μέσω μείωσης των επιτοκίων και μαζικών ενέσεων ρευστότητας. Μάλιστα, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που λαμβάνονταν μετά από κάθε κρίση, π.χ. 1994, 1998, 2000-2002 και 2008 ήταν ολοένα και πιο φιλικά προς τους μοχλευμένους σπεκουλαδόρους. Οι κεφαλαιαγορές έγιναν  μηχανισμός-κλειδί για την μετάδοση της νομισματικής πολιτικής από την Fed. Αυτό εξηγεί εν μέρει την απόφαση της Fed να ποντάρει αρχικά στο σενάριο του μεταβατικού πληθωρισμού αντί να ρισκάρει την αστάθεια που θα προκαλούσε στις αγορές και στην οικονομία η σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών.

Τις επόμενες εβδομάδες και μήνες θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε προς ποια μεριά γέρνει ο πήχης, ιδιαίτερα αν ο πληθωρισμός συνεχίσει να υποχωρεί. Αν οι αγορές ανακάμπτουν και η ακρίβεια υποχωρεί, οι της Fed ίσως το προχωρήσουν παραπάνω. Αν όμως οι αγορές πάρουν την κάτω βόλτα, ίσως έχουν δεύτερες σκέψεις.   

Κι επειδή είμαστε ένα παγκόσμιο χωριό, όσα συμβαίνουν στην μια όχθη του Ατλαντικού δεν μπορούν να μην έχουν αντίκτυπο στην άλλη άκρη, δηλ. την Ευρώπη και την πολιτική της ΕΚΤ. Είτε μέσω της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου, είτε μέσω των επιτοκίων.  Κι αυτό παρότι ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στην ευρωζώνη κινήθηκε ανοδικά τον Ιούλιο στο 8,9% από 8,7% που περίμενε η αγορά και 8,6% τον Ιούνιο, ενισχύοντας τις προσδοκίες για νέα αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ τον επόμενο μήνα.

Να υπενθυμίσουμε ότι η Ελλάδα πήγε κόντρα στο ρεύμα καθώς ο εναρμονισμένος πληθωρισμός μειώθηκε στο 11,3% από 11,6% τον Ιούνιο, καταγράφοντας την πρώτη μείωση από τον Μάιο του 2021, αλλά παρέμεινε αρκετά πάνω από τον μέσο όρο στην ευρωζώνη.