Λαθρεμπόριο καυσίμων, τσιγάρων ή τον μισό ΕΝΦΙΑ;

Αν μειωθεί ο ΕΝΦΙΑ στο μισό, το κράτος θα χάσει κάπου 1 δισ. ευρώ ετησίως. Αν η εισφορά αλληλεγγύης που πληρώνουν δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι καταργηθεί σε μόνιμη βάση, θα λείπουν 450 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό. Παρ’ όλα αυτά κι ο ΕΝΦΙΑ μπορεί να μειωθεί δραστικά περαιτέρω και η εισφορά αλληλεγγύης μπορεί να καταργηθεί, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι, αν οι αρμόδιες αρχές κάνουν το αυτονόητο. Καταπολεμήσουν το λαθρεμπόριο και κάθε παρανομία στα καύσιμα και στα τσιγάρα.

Η είδηση μας τράβηξε την προσοχή. Η Ελλάδα ήταν δευτεραθλήτρια στην ΕΕ στην κατανάλωση παράνομων τσιγάρων το 2021, πίσω από τη Γαλλία, σύμφωνα με έκθεση της KPMG για λογαριασμό της Philip Morris International. Η κατανάλωση παράνομων τσιγάρων πλησίασε το 24% της συνολικής ζήτησης στην Ελλάδα, με τις απώλειες φορολογικών εσόδων να ξεπερνούν τα 600 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει πως η χώρα θα μπορούσε να καταργήσει την εισφορά αλληλεγγύης των δημόσιων υπαλλήλων και συνταξιούχων άμεσα, χωρίς επιπτώσεις στα δημοσιονομικά, αν περιόριζε το λαθρεμπόριο τσιγάρων κατά 70%.

Προφανώς, η ακρίβεια και η μειωμένη αγοραστική δύναμη των πολιτών στην παρούσα συγκυρία ευνοούν την κατανάλωση των παράνομων τσιγάρων, που είναι φθηνότερα. Επομένως, η καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου τσιγάρων με τη χρήση της τεχνολογίας, η εκπαίδευση του κόσμου για τις παρενέργειες του καπνού και η υιοθέτηση εναλλακτικών, φθηνών προϊόντων καπνού για όσους δεν μπορούν να το κόψουν, θα πρέπει να είναι προτεραιότητα. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει η πολιτική βούληση και η επιχειρησιακή ικανότητα και εντιμότητα για να γίνει κάτι τέτοιο. Οι εμπλεκόμενοι είναι μάλλον πολλοί και ενδεχομένως διαπλεκόμενοι με αξιοσέβαστα μέλη της κοινωνίας μας. 

Ακόμη μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα με το λαθρεμπόριο και άλλες παρανομίες στα καύσιμα. Οι πρακτικές είναι γνωστές ενώ οι απώλειες σε φορολογικά έσοδα εκτιμώνται σε εκατοντάδες εκατ. ευρώ ετησίως. Επί δεκαετίες, καύσιμα φορτώνονται σε βυτιοφόρα από τα διυλιστήρια για παράδοση σε πλοία. Όμως, ένα μέρος των ναυτιλιακών καυσίμων μεταφέρεται για αποχρωματισμό και αποθηκεύεται σε αδήλωτες δεξαμενές καυσίμων. Από εκεί τα καύσιμα πηγαίνουν στα πρατήρια και πωλούνται ως ντίζελ κίνησης, με τους παρανομούντες να παντελονιάζουν τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ). Σε άλλες περιπτώσεις, βυτιοφόρα μεταφέρουν καύσιμα με προορισμό ξένες χώρες. Τελωνειακοί σφραγίζουν τα έγγραφα για να φαίνεται πως εξήχθησαν, αλλά τα βυτιοφόρα ξαναμπαίνουν στην Ελλάδα, μεταφέρουν τα καύσιμα σε αδήλωτες δεξαμενές και από εκεί σε πρατήρια καυσίμων, με τα κυκλώματα να τσεπώνουν τον ΕΦΚ. Ακόμη, μιλώντας ενώπιον στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής το 2011, ο πρώην αντιπρόεδρος  της Βουλής κ. Σούρλας είχε καταγγείλει εκτεταμένο λαθρεμπόριο νοθευμένων καυσίμων από τις Ενοπλες Δυνάμεις.  Οι συγκεντρώσεις θείου ήταν υπερπολλαπλάσιες του ανώτατου επιτρεπόμενου ορίου όπως διαπίστωσε προσωπικά ο ίδιος. 

Τα καύσιμα διακινούνται παρανόμως από κύκλωμα με πρωταγωνιστές «… ευεργέτες, χορηγούς φιλανθρωπικών σωματείων και κατασκευαστές ιδρυμάτων που έχουν και κοινωνική αποδοχή», είχε δηλώσει  ο κ. Σούρλας σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, χωρίς να ιδρώσει το αυτί κανενός. Ούτε της  Δικαιοσύνης. Η εγκατάσταση των συστημάτων εισροών/εκροών σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, δηλ. στα πρατήρια και στις φορολογικές δεξαμενές, θα βοηθούσε στην καταπολέμηση της παρανομίας. Παρότι έχουν περάσει καμιά 10ριά χρόνια από την εγκατάστασή τους στα πρατήρια και θα έπρεπε τα συστήματα να λειτουργούν πλήρως αρχικά από το 2018 και μετά από το 2021, σύμφωνα με τους στόχους της ΑΑΔΕ, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει απ’ όσο κατανοούμε. Σημειωτέον ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν ζητήσει να εξαιρεθούν από την εγκατάσταση του συστήματος εισροών/ εκροών. Ακόμη, έχουμε γίνει μάρτυρες δολοφονιών με επίκεντρο ιδιοκτήτες πρατηρίων που φέρονται να συνδέονται με κυκλώματα της νύχτας. Επίσης, η Ελλάδα έχει σχεδόν διπλάσιο αριθμό πρατηρίων σε σχέση με άλλες χώρες με ανάλογο πληθυσμό.

Τίθεται λοιπόν το ερώτημα. Μπορεί η χώρα να καταπολεμήσει το λαθρεμπόριο καυσίμων και τσιγάρων για λόγους οικονομικής δικαιοσύνης, δημιουργώντας δημοσιονομικό χώρο για μειώσεις φόρων και άλλων επιβαρύνσεων; Αμφιβάλλουμε.