Τα επιτόκια ανεβαίνουν, ο ελληνικός μποναμάς αβγατίζει

Υπάρχει κάποιος λόγος που η αύξηση των επιτοκίων του ευρώ θα έπρεπε να χαροποιεί την Ελλάδα; Η απάντηση, όσο περίεργο κι αν φαίνεται, θα πρέπει να είναι καταφατική.

Ο ΟΔΔΗΧ είχε προχωρήσει πριν από μερικά χρόνια στο «κλείδωμα» του επιτοκίου στα διμερή δάνεια (GLF) ύψους 52,9 δισ. ευρώ που είχε λάβει η χώρα από τις χώρες της ΕΕ, στο πλαίσιο του 1ου μνημονίου, με τη χρήση παραγώγων (swaps). 

Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ανταλλαγής επιτοκίων (swaps), η χώρα πληρώνει σταθερό επιτόκιο 0,93% για μια μεσοσταθμική περίοδο 11 ετών και πληρώνεται από τους αντισυμβαλλόμενους κυμαινόμενο επιτόκιο. Η μεγάλη άνοδος των επιτοκίων έχει αυξήσει των τωρινή αξία του swap στα 6 δισ. ευρώ περίπου από -6 δισ. πριν από μερικούς μήνες.

Αν λοιπόν η χώρα αποφάσιζε να κλείσει το swap σήμερα, θα έβαζε στο ταμείο κάπου 6 δισ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, θα άφηνε ακάλυπτα τα εναπομείναντα δάνεια στις μεταβολές των επιτοκίων. Σημειώνεται ότι το swap απέβλεπε στην προστασία από τον επιτοκιακό κίνδυνο, δηλ. την άνοδο των επιτοκίων καθώς τα δάνεια είχαν κυμαινόμενο επιτόκιο.

Παρ’ όλα αυτά μπορεί να κλείσει μέρος του swap με κέρδος, χωρίς να διακινδυνεύσει τίποτα για τα δάνεια που έχει ήδη αποπληρώσει ή θα αποπληρώσει.

Φυσικά, δεν είναι η μοναδική συμφωνία swap που έχει συνάψει η Ελλάδα με άλλους. Από τα αντίστοιχα swaps της πρώτης δεκαετίας του 2000 είχε αποκομίσει κέρδος 9 δισ. ευρώ περίπου, που «χάθηκαν» στο πηγάδι των μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Επίσης, η χώρα έχει συνάψει κι άλλα swaps, πιο πρόσφατα, αγνώστων λοιπών στοιχείων. Αυτό δεν πρέπει να εκπλήσσει καθώς η Ελλάδα εκδίδει ομόλογα για να δανεισθεί και είναι λογικό να θέλει να αντισταθμίσει τον επιτοκιακό κίνδυνο.

Με τις αποδόσεις των ομολόγων να έχουν πάρει για τα καλά την ανηφόρα, είναι μια σώφρων κίνηση. Η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου σκαρφάλωσε χθες στο 4,7% και του 5ετούς ομολόγου στο 3,67% περίπου, ακολουθώντας την ανοδική τάση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα καθώς οι αγορές δοκιμάζουν τα όρια της ΕΚΤ.

Η ανοδική τάση των επιτοκίων αυξάνει τις πληρωμές τόκων στα νέα δάνεια του Δημοσίου, περιορίζει τον όποιο δημοσιονομικό χώρο για επιπρόσθετες παροχές και ενδεχομένως αποκλείει κάποιες ελληνικές επιχειρήσεις από τις αγορές.

Φυσικά, συζήτηση για δημοσιονομικό χώρο σε μια υπερχρεωμένη χώρα που καταγράφει πρωτογενές έλλειμμα δεν θα έπρεπε να γίνεται. Ιδίως, αν το πολιτικό σύστημα και η κοινωνία δεν ήθελαν να επιβαρύνουν τις μελλοντικές γενεές, μειώνοντας τη μελλοντική κατανάλωση.

Τουλάχιστον, είναι θετικό ότι η Ελλάδα βγαίνει κερδισμένη από την άνοδο των επιτοκίων λόγω swaps.