Πορεία σε ναρκοπέδιο

Πριν λίγο καιρό, ο υπουργός Οικονομικών κ. Σταϊκούρας ανέφερε σε συνέντευξή του στη WSJ ότι η εκτίμηση για τον φετινό ρυθμό ανάπτυξης έχει αναθεωρηθεί προς το 3% από 4,5% προηγουμένως με τις εκτιμώμενες εισπράξεις από τον τουρισμό να ανέρχονται στο 80% των 18 δισ. ευρώ του 2019. Πιθανόν οι εκτιμήσεις του κ. Σταϊκούρα λάμβαναν υπόψη το μούδιασμα των παραγόντων της ελληνικής τουριστικής αγοράς μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Όμως, η ψυχολογία των τελευταίων δείχνει να βελτιώνεται καθώς «ο κόσμος θέλει να πάει διακοπές μετά από δυο χρόνια covid.»

Αν έχουν δίκιο και σε συνδυασμό με την πρόθεση της κυβέρνησης να δαπανήσει περισσότερα λεφτά για την επιδότηση της ενεργειακής κατανάλωσης δημιουργείται μια καλή γραμμή άμυνας. Σ’ αυτή μπορεί να προστεθεί το Ταμείο Ανάκαμψης αν εγκριθούν αρκετά πρότζεκτς για χρηματοδότηση. 

Η τοποθέτηση του S&P στο κείμενο που συνόδευε την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελληνικής Δημοκρατίας  προβλέπει επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 3,4% φέτος αλλά ρυθμό πάνω από 3% το διάστημα 2023-2025.

Όλα αυτά είναι καλά σε γενικές γραμμές, όμως υπάρχουν αρκετές νάρκες στο δρόμο. Κατ’ αρχάς ο πληθωρισμός. Ακόμη κι αν αρχίσει να υποχωρεί από τον Σεπτέμβριο στην Ελλάδα, οι τιμές θα παραμείνουν σε υψηλότερα επίπεδα, ροκανίζοντας το διαθέσιμο εισόδημα και τη κατανάλωση. Φυσικά, οι καταθέσεις που έχουν αυγατίσει και η παραοικονομία θα μπορούσαν να απορροφήσουν τη πίεση και μαζί με τη θετική συμβολή του τουρισμού να δώσουν θετικό πρόσημο στη κατανάλωση, συμβάλλοντας στο ρυθμό ανάπτυξης.

Επιπλέον, η αυξημένη αβεβαιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν είναι μόνο ο πόλεμος στην Ουκρανία που θα μπορούσε να χειροτερεύσει, επιδεινώνοντας τον παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο. Η οικονομία της Κίνας αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα καθώς η πολιτική της «μηδενικής ανοχής» απέναντι στο κορωνοϊό έχει πλέον ισχυρό αντίκτυπο. Τα καράβια που φεύγουν άπρακτα από το λιμάνι της Σαγκάης και άλλα κινεζικά λιμάνια τα λένε όλα.

Σ’ όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε τις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές και κεφαλαιαγορές που έχουν ακριβές αποτιμήσεις  και κάποιοι τις θεωρούν φούσκες. Κι όλα αυτά συμβαίνουν με την Fed να διαμηνύει ότι θα αυξήσει το επιτόκιο παρέμβασης κατά μισή μονάδα τουλάχιστον τον Μάιο ενώ υπάρχει συνέχεια.

Όμως, οι αγορές δεν θα έκαναν ράλι τόσα χρόνια αν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες και ιδίως η Fed δεν υιοθετούσαν επιθετικές νομισματικές πολιτικές. Οι τελευταίες μπορούσαν να δουλέψουν όσο ο πληθωρισμός ήταν χαμηλός  για να κρατήσουν χαμηλά το κόστος δανεισμού του  Δημοσίου. Πλέον, δεν ισχύει.

Οι απώλειες των ομολόγων και η εξαφάνιση πολλών από εκείνα που έφεραν αρνητικές αποδόσεις μιλάνε από μόνες τους. Δεν μπορούν να ποντάρουν πλέον στις κεντρικές τράπεζες και αυτό σημαίνει ακριβότερο κόστος δανεισμού για κράτη, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η απόδοση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου βρίσκεται κοντά στο 3% από 0,8% πέρυσι το καλοκαίρι. Επομένως, οι αγορές βρίσκονται σε κατάσταση αναστάτωσης κι αυτό δεν έχει θετικό αντίκτυπο στις οικονομίες.

Όλα τα ανωτέρω είναι νάρκες. Όμως, η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Θα πρέπει να πορευθεί μέσα από αυτό το ναρκοπέδιο, ελπίζοντας να μην πατήσει καμιά νάρκη.