Στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα

Αρκετοί βετεράνοι των αγορών αναπολούν τον παλιό καλό καιρό, όταν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες είχαν το φάρμακο δια πάσα οικονομική νόσο. Οι ίδιοι φέρνουν στο μυαλό τους την εποχή που ο Αλαν Γκρίνσπαν ήταν πρόεδρος της Fed και μείωνε τα επιτόκια, ρίχνοντας ρευστότητα στην αγορά για να επιλύσει κάποια κρίση όταν αυτή εμφανιζόταν. Ήταν τέτοια η κατάσταση, που οι αγορές εκλάμβαναν τις κρίσεις ως ευκαιρίες για να βγάλουν κέρδος. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερη ήταν η κρίση τόσο μεγαλύτερη ήταν η παρέμβαση των μεγάλων κεντρικών τραπεζών και τα κέρδη τους.

Αυτό συνεχίσθηκε μέχρι τις μέρες μας και μάλιστα έλαβε μεγάλες διαστάσεις μετά τη Μεγάλη Ύφεση του 2008-2009. Όμως, το σκηνικό μοιάζει να έχει αλλάξει. Ακόμη κι αν οι μάχες στην Ουκρανία σταματήσουν το επόμενο διάστημα, οι οικονομικές συνέπειες του πολέμου δεν θα εξαλειφθούν εύκολα. Και σίγουρα αυτό δεν θα γίνει σε βραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα.

Η Fed, η ΕΚΤ και οι άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες εμφανίζονται ανήμπορες να κάνουν κάτι για να μειωθούν οι τιμές της ενέργειας, των πρώτων υλών και κάποιων τροφίμων όπως τα σιτηρά και το καλαμπόκι. Η άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων την προηγούμενη εβδομάδα ήταν η μεγαλύτερη από την εποχή που ο Νικίτα Χρουστσόφ ήταν επικεφαλής της Σοβιετικής Ένωσης, με τους Κινέζους να αγοράζουν ποσότητες αμερικανικού καλαμποκιού και σόγιας, φοβούμενοι τις συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Όπως άλλωστε δεν μπόρεσαν να κάνουν κάτι για τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα κατά την περίοδο της πανδημίας.

Η απομόχλευση φαίνεται πως κερδίζει έδαφος στις αγορές. Τελευταία φορά που συνέβη κάτι τέτοιο το καλοκαίρι του 2019, υπενθυμίζουν οι βετεράνοι των αγορών, η Fed  επενέβη ακόμη μια φορά, ενισχύοντας το πρόγραμμα αγοράς τίτλων (QE)  ενώ το ίδιο έκανε την Άνοιξη του 2020 εν μέσω πανδημίας. 

Όμως, οι συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά. Στις προηγούμενες παρεμβάσεις στις αγορές, οι κεντρικές τράπεζες δεν ανησυχούσαν πολύ για ενδεχόμενη αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων. Σήμερα, ο πληθωρισμός είναι ο Νο 1 οικονομικός πονοκέφαλός τους και αυτό σημαίνει πως οι κεντρικές τράπεζες δεν θα ανοίξουν εύκολα τους κρουνούς του χρήματος όπως παλιά. 

Αν ανοίξουν τους κρουνούς, θα τροφοδοτήσουν τον ήδη υψηλό πληθωρισμό. Αν δεν ανοίξουν τους κρουνούς και εφαρμόσουν αυστηρή νομισματική πολιτική, αυτό ίσως φέρει ύφεση με ακρίβεια. Με άλλα λόγια, οι κεντρικές τράπεζες που έλυναν τα οικονομικά προβλήματα των τελευταίων δεκαετιών, δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο σήμερα.

Πάμε στο  άγνωστο με βάρκα την ελπίδα.