Το προσιτό ρεύμα θέλει… τον λιγνίτη του

Το κόστος της μετάβασης προς μια πράσινη οικονομία με μεταβατικό καύσιμο το φυσικό αέριο μοιάζει να έχει μεγαλύτερο κόστος από εκείνο που υπολόγιζαν οι σχεδιαστές της. 

Για τους οπαδούς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) δεν ευθύνεται η στροφή προς μια πράσινη οικονομία για την έκρηξη στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Αντίθετα, ευθύνεται η μεγάλη συνεχιζόμενη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο και φυσικό αέριο, και τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα των χωρών που τα παράγουν. Στην Ελλάδα, τα 2/3 της ενέργειας που καταναλώνεται προέρχεται από εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, καθιστώντας τη χώρα ενεργειακό όμηρο. Για τους επικριτές της μετάβασης σε μια πράσινη οικονομία, οι σχεδιαστές της πράσινης στροφής έκαναν σοβαρό λάθος, όταν αποφάσιζαν να κλείσουν πολλές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με ορυκτά καύσιμα  για να επιτύχουν συγκεκριμένα ορόσημα.    

Είτε έτσι είτε αλλιώς, η μεγάλη άνοδος των τιμών της ενέργειας συνεχίζει να θρέφει τον πληθωρισμό και να φρενάρει τον ρυθμό ανάπτυξης στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης. Γι’ αυτό τον λόγο, η Κομισιόν αναθεώρησε ανοδικά τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη και την Ελλάδα το 2022. Οι Βρυξέλλες προβλέπουν πλέον ότι ο πληθωρισμός στην ΟΝΕ θα σκαρφαλώσει στο 3,5% έναντι 2,2% προηγουμένως, ψαλιδίζοντας τον ρυθμό ανάπτυξης.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σημαντική άνοδος της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος έχει συμβάλει επίσης στην άνοδο του πληθωρισμού. Εν τω μεταξύ πληθαίνουν οι αναφορές ότι δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις αδυνατούν να πληρώσουν τους φουσκωμένους λογαριασμούς των προμηθευτών. Κι αυτό παρά την κρατική επιδότηση που φαίνεται πως είναι γενναία σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης. Η κατακόρυφη άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τους φουσκωμένους λογαριασμούς του ρεύματος στην Ελλάδα. Ο εκπρόσωπος των μεγάλων καταναλωτών κ. Κοντολέων ισχυρίσθηκε, επικαλούμενος στοιχεία της ΕΕ, ότι η μέση τιμή προμήθειας φυσικού αερίου στην Ελλάδα από Ρωσία, NLG κ.λπ. ήταν στα 33 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα το 3ο τρίμηνο του 2021. Δηλαδή από τις χαμηλότερες ή η χαμηλότερη στην ευρωζώνη. Παρ’ όλα αυτά, η τιμή στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά ρεύματος είναι μία από τις ακριβότερες στην ΕΕ, παραπέμποντας σε κερδοσκοπία με υπέρογκα κέρδη για τους προμηθευτές.

Αν όμως η εποπτική αρχή της αγοράς δεν θέλει ή δεν μπορεί να τα βάλει με κάποιους προμηθευτές για να υποχωρήσει η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, τότε ίσως θα πρέπει να  πάει σε σχέδιο Β. Κοινώς, να αλλάξει δραστικά το ενεργειακό μίγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας για να πέσει η τιμή του ρεύματος. Βραχυπρόθεσμα, ο μοναδικός τρόπος να γίνει κάτι τέτοιο είναι να αντικατασταθεί το ακριβό φυσικό αέριο από τον φθηνότερο λιγνίτη.       

Κάποιοι ίσως επικαλεστούν τη συμφωνία για περισσότερες ώρες λειτουργίας των λιγνιτοπαραγωγικών  μονάδων. Όμως, αυτό δεν αρκεί. Για να πέσει η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, το μερίδιο του ακριβού φυσικού αερίου στο ενεργειακό μίγμα θα πρέπει να υποχωρήσει πολύ και του φθηνότερου λιγνίτη να υπερδιπλασιασθεί από 10% περίπου στο 25%-30%. Δεν είμαστε όμως σίγουροι αν συμφέρει οικονομικά πολλούς προμηθευτές και παραγωγούς να θέλουν να συμμετάσχουν σ’ ένα τέτοιο εγχείρημα. 

Αν λοιπόν δεν θέλουμε/μπορούμε να χτυπήσουμε την κερδοσκοπία για να πέσει η τιμή του ρεύματος στην Ελλάδα, ας αυξήσουμε την παραγωγή λιγνίτη μέσα στο 2022.