Το ξήλωμα του πουλόβερ έχει αρχίσει 

Η στήλη έχει υποστηρίξει επανειλημμένα πως η Ελλάδα δεν αλλάζει σε νοοτροπία και πολιτικές πρακτικές και γι’ αυτό θα ξαναχρεοκοπήσει. Για 7η φορά από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, αν μετράμε σωστά. 

Δεν είναι εύκολο να εκτιμήσει κάποιος πότε θα συμβεί το τελευταίο. Οι πιο απαισιόδοξοι εκτιμούν ότι η χώρα θα αντιμετωπίσει πρόβλημα δανεισμού πριν από το τέλος της τωρινής δεκαετίας. Άλλοι τοποθετούν τις δυσκολίες  γύρω στο 2032, που οι τοκοχρεολυτικές δαπάνες αρχίζουν να αυξάνονται σημαντικά. Οι πιο αισιόδοξοι τοποθετούν την αδυναμία δανεισμού ακόμη πιο πίσω χρονικά. 

Κάποιοι ίσως χρησιμοποιούσαν ως επιχείρημα το αποτέλεσμα της χθεσινής δημοπρασίας του 10ετούς ελληνικού ομολόγου, λόγω της κατακόρυφης αύξησης της απόδοσης στο 1,82% σε σύγκριση με την προηγούμενη για να υποστηρίξουν τη θέση τους. Δεν θα συμφωνούσαμε πλήρως. Το κόστος δανεισμού στη 10ετία μπορεί να είναι υψηλότερο, αλλά η διεθνής συγκυρία δεν είναι η καλύτερη και η Ελλάδα δεν έχει ακόμη αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας. Ακόμη, το 1,8% παραμένει από τα χαμηλότερα επίπεδα δανεισμού της Ελλάδος ιστορικά ενώ το πραγματικό επιτόκιο βρίσκεται σε αρνητικό έδαφος. Ακόμη, δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως είναι  χαμηλότερο από την απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση του κόστους δανεισμού στη 10ετία μετά τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ για το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων λόγω της πανδημίας (PEPP) δείχνει πόσο ευάλωτη και εξαρτώμενη είναι η Ελλάδα από τις αγορές του ευρωσυστήματος.       

Δικαιολογημένα. Η δημοσιονομική πολιτική έχει ξεχειλώσει σε μεγαλύτερο βαθμό σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης που έχουν πολύ μικρότερο δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ. Ακόμη και φέτος, παρά τη βοήθεια από την αναμενόμενη συνέχιση της ανάκαμψης και τη μείωση των έκτακτων δαπανών για την πανδημία, η δημοσιονομική θέση της χώρας θα παραμείνει ελλειμματική.

Οι συχνές κυβερνητικές εξαγγελίες που έχουν προεκλογικό χρώμα και περιλαμβάνουν παροχές και φοροελαφρύνσεις  για ομάδες του πληθυσμού από την Άνοιξη του 2020 μέχρι σήμερα με επίκληση προσχημάτων δείχνει ότι επαναλαμβάνονται τα παλιά λάθη που οδήγησαν στη πολυετή κρίση. Ένα από αυτά ήταν το ξήλωμα του πουλόβερ από διαφορετικές κυβερνήσεις. Η διαδικασία περιλαμβάνει παροχές σε μικρές ομάδες του πληθυσμού που αργότερα επεκτείνονται σε άλλες μεγαλύτερες, συνήθως προεκλογικά, συμβάλλοντας στον δημοσιονομικό εκτροχιασμό.

Ένα παράδειγμα πήραμε χθες. Στο σόου για την υποδοχή των γαλλικών αεροσκαφών Ραφάλ για τα οποία δεν υπήρξε μέριμνα ώστε να έχει η Ελλάδα αντισταθμιστικά οφέλη (!), ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε  ότι απαλλάσσονται από κάθε φόρο τα πτητικά και καταδυτικά επιδόματα. Όμως, δεν τα περιόρισε στις ειδικές δυνάμεις των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά τα επέκτεινε στην Αστυνομία, στη Πυροσβεστική, στο Λιμενικό και στις «αποζημιώσεις των στελεχών που παρέχουν ιατρική βοήθεια με αεροπορικά μέσα». Θυμίζουμε ότι η κυβέρνηση έδωσε μπόνους (!) στα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων -ίσως αφορολόγητα- επειδή έκαναν τη δουλειά για την οποία πληρώνονται, όπως άλλωστε δήλωσε ένας από αυτούς τον Αύγουστο του 2019, που βγήκε το τουρκικό σκάφος Ορουτς Ρέις στο Αιγαίο. Δηλ. σε αυξημένη επαγρύπνηση για κάνα μήνα μετά από δεκαετίες.  

Τίποτα δεν εκπλήσσει ασφαλώς όσους γνωρίζουν πώς σκέφτονται και ενεργούν οι Έλληνες πολιτικοί σε προεκλογικές περιόδους και όχι μόνο. Είναι οι ίδιες πολιτικές που έχουν καταλήξει στην προνομιακή φορολογική μεταχείριση των αποζημιώσεων των βουλευτών και των δικαστικών, τα ειδικά μισθολόγια στο Δημόσιο, την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίων μέσω των μηχανικών, την εξαίρεση των πιλότων της πολιτικής αεροπορίας από την ίδια φορολόγηση με τους κοινούς θνητούς εν μέσω πανδημίας, τη μη πληρωμή της εισφοράς του 1% υπέρ του ΟΑΕΔ από τους τραπεζοϋπαλλήλους και δεν έχει τελειωμό.

Η αρχή της ίσης μεταχείρισης, π.χ. φορολογικής, όλων είναι άγνωστη για το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Όμως, το ξήλωμα του πουλόβερ που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό, δείχνοντας ότι δεν διδαχθήκαμε πολλά πράγματα από την κρίση, μόνο δεινά θα φέρει μελλοντικά.