Δεν λέμε να μάθουμε από τα λάθη μας

Πριν λίγες μέρες, πληροφορηθήκαμε για την απροθυμία της συντριπτικής πλειονότητας των συμπατριωτών μας, πάνω από 800 χιλιάδες, να μπουν στη ρύθμιση των 36 άτοκων ή των έντοκων 72 δόσεων για τις οφειλές τους προς την εφορία την περίοδο της πανδημίας. Το ΥΠΟΙΚ αντέδρασε με τον τρόπο που συνήθως αντιδρά όταν βρίσκεται αντιμέτωπο με την «ανταρσία» εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών-ψηφοφόρων. Διαρρέοντας πως έρχεται παράταση.  

Όμως, η στάση των ανωτέρω επαγγελματιών κ.λπ. είναι απολύτως ορθολογική. Όταν έχουν δει το κράτος να καθιστά ανεπίστρεπτες τις υποτιθέμενες επιστρεπτέες προκαταβολές και να μοιράζει χρήμα αριστερά και δεξιά, είναι λογικό να υποθέσει δύο πράγματα. Πρώτον, λεφτά υπάρχουν και δεύτερον, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να χαρισθούν. Ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι η χώρα θα πάει σε εκλογές είτε το 2022 είτε το 2023. Ακόμη λοιπόν κι αν πολλοί είχαν λεφτά για να πληρώσουν, το πιθανότερο ήταν πως θα επέλεγαν να περιμένουν, όπως κι έκαναν. Δεν αποκλείεται μάλιστα το ίδιο φαινόμενο να το δούμε κι αλλού τα επόμενα χρόνια, π.χ. στις επιχειρήσεις που πήραν δάνεια με κρατικές εγγυήσεις.

Είναι εύλογο λοιπόν να υπάρχει έντονη ανησυχία για επιστροφή στην κουλτούρα της εποχής πριν από την οικονομική κρίση. Σε μια συνέντευξή του στην ΕΦΣΥΝ στα τέλη Νοεμβρίου, ο Ευάγγελος  Βενιζέλος αναφέρθηκε σ’ αυτό το θέμα. «... Ο συνδυασμός των γενναίων και επί της αρχής απολύτως αναγκαίων μέτρων οικονομικής στήριξης λόγω πανδημίας με τη διαθεσιμότητα ευρωπαϊκών κονδυλίων εντυπωσιακού ύψους για τα επόμενα χρόνια δημιουργούν την εντύπωση ότι η Ελλάδα ξεπέρασε οριστικά το δημοσιονομικό της πρόβλημα, ότι δεν υπάρχει ο κίνδυνος νέας οικονομικής κρίσης, ότι όλα θα κινούνται μέσα στο ασφαλές πλαίσιο της ανάκαμψης, της ανάπτυξης, της κανονικότητας. Θα ήταν όμως κρίμα να χαθεί έτσι η αίσθηση δημοσιονομικής επίγνωσης που απέκτησε η ελληνική κοινωνία με δραματικές θυσίες τα χρόνια 2010-2019», τόνισε ο κ. Βενιζέλος. 

Από τη σκοπιά τους, κυβερνητικά στελέχη όπως ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ κ. Σκυλακάκης, έχουν εκφράσει πιο αισιόδοξες θέσεις στο παρελθόν, λέγοντας ότι η φορολογική συμμόρφωση είναι μεγάλη παρά τις δυσκολίες. Επιπλέον, τραπεζίτες αναφέρουν ότι το ποσοστό αθέτησης τοκοχρεολυσίων στα δάνεια που «ξεπαγώνουν» είναι πολύ μικρό. Κάτι που όμως μπορεί να οφείλεται εν μέρει στη γενναία κρατική στήριξη εν μέσω πανδημίας.

Υπενθυμίζουμε ότι η υπερχρεωμένη Ελλάδα είναι η πιο δημοσιονομικά γαλαντόμος χώρα στην ΕΕ κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σύμφωνα με μελέτες ελληνικών και ξένων οίκων.        

Αν και ο συνειδητοποιημένος κόσμος είναι περισσότερος σήμερα σε σύγκριση με την περίοδο πριν από το 2010, παραμένει μειοψηφία στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό έχει συνέπειες στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής από την εκάστοτε κυβέρνηση, που γνωρίζει πώς έχει η κατάσταση. Οι έκτακτες παροχές προς συγκεκριμένες πολυπληθείς ομάδες πληθυσμού, όπως οι αγρότες που πρακτικά δεν πληρώνουν φόρο εισοδήματος, υπακούουν στην πελατειακή λογική. Και ασφαλώς δημιουργούν ερωτήματα για την ποιότητα των θεσμών στη χώρα μας.

Όμως, πιο δύσκολα βγαίνει το μάτι παρά το χούι, που λέει ο λαός. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.