Ενός λάθους κι άλλα ακόμη έπονται

Η Δανία και η Σουηδία είναι δύο φιλελεύθερες σκανδιναβικές χώρες που έχουν αρκετές ομοιότητες. Συνδέονται από μια γέφυρα από την Κοπεγχάγη στο Μάλμε. Όμως, προσέγγισαν το θέμα της πανδημίας με τελείως διαφορετικό τρόπο. Η Δανία υιοθέτησε το σκληρό απαγορευτικό ενώ η Σουηδία εφάρμοσε μια πολύ πιο ήπια προσέγγιση, ώστε να επιτύχει την ανοσία της αγέλης και να μη χτυπηθεί η οικονομία της (έστω κι αν δεν το έλεγε).

Με βάση τα χθεσινά στοιχεία, η Δανία έχει 2.419 θανάτους και 230.603 κρούσματα ενώ η Σουηδία καταγράφει 13.465 θανάτους και 804.886 κρούσματα.

O πληθυσμός της Δανίας είναι 5,6 εκατ. άτομα ενώ της Σουηδίας 10,3 εκατ., είναι δηλαδή κατά 80% μεγαλύτερος. Όμως, ακόμη κι αν προσαρμοσθούν τα νούμερα για την πληθυσμιακή αναλογία, η Δανία έχει πολύ καλύτερες υγειονομικές επιδόσεις από τη Σουηδία. Στον οικονομικό τομέα, η οικονομία της Δανίας συρρικνώθηκε 3,3% το 2020 και της Σουηδίας κατά 2,8%. Με άλλα λόγια, η διαφορά ήταν μικρή. Όμως, η Δανία τα πήγε πολύ καλύτερα στο μέτωπο της απασχόλησης. Η ανεργία ανέβηκε λίγο στο 4,6% στη Δανία έναντι 9,6% στη Σουηδία τον Φεβρουάριο του 2021. 

Τι θέλουμε να πούμε; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ιός έχει αρνητική επίπτωση στην οικονομική δραστηριότητα, όπως διαπίστωσαν οι Σουηδοί που προσπάθησαν να την αποφύγουν, υιοθετώντας μέχρι το φθινόπωρο του 2020 μια πολύ λιγότερο περιοριστική πολιτική. 

Εξαιρέσεις χωρών με θετικό οικονομικό πρόσημο υπάρχουν αλλά είναι λίγες, π.χ. Κίνα, Βιετνάμ, Τουρκία κ.λπ. και υπάρχουν ειδικοί λόγοι που δεν συναντώνται εύκολα στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, το Βιετνάμ έχει κλείσει τα σύνορά του στις μετακινήσεις ατόμων από πέρυσι τον Μάρτιο, εξαλείφοντας τον ιό. 

Η Ελλάδα είδε να χάνεται το 1ο τρίμηνο του 2021 -σε μια χρονιά που ο προϋπολογισμός προβλέπει ανάπτυξη 4,8%-, μετά την ύφεση 8,2% το 2020. Με τα δημόσια οικονομικά να πιέζονται και τον αριθμό των διασωληνωμένων σε υψηλά επίπεδα, είναι επόμενο τα περιοριστικά μέτρα να επεκτείνονται στον Απρίλιο, δηλ. τον πρώτο μήνα του 2ου τριμήνου που οι αρχές περιμένουν ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης. Υπο τέτοιες συνθήκες, δεν θα περίμενε λοιπόν κανείς χαλάρωση των μέτρων στο λιανεμπόριο κι αλλού όπως ανακοινώθηκε χθες. 

Μ’ αυτό που έγινε για να τονωθεί η οικονομία, η κυβέρνηση αναλαμβάνει ένα μεγάλο ρίσκο, γιατί ενδέχεται η οικονομία να χτυπηθεί πολύ περισσότερο στο ορατό μέλλον από μια αναζωπύρωση των κρουσμάτων. Κι αυτό γιατί η αναζωπύρωση μπορεί να συμπέσει με την τουριστική περίοδο. Σ’ αυτή την περίπτωση, δεν θα μπορεί να πείσει, όσο κι αν τα ΜΜΕ επικοινωνούν τη γραμμή της, γιατί οι διαμαρτυρόμενοι θα της δείχνουν τα φέρετρα όπως παρατηρούσε γνωστό στέλεχος της αγοράς πρόσφατα.    

Αυτό είναι το ρίσκο που παίρνει και κατά την ταπεινή μας άποψη, κάνει λάθος. Ο κοινωνικός, ατομικός και οικονομικός πόνος που προκαλεί η πανδημία είναι αναπόφευκτος και η αντιμετώπισή της συνιστά συλλογικό πρόβλημα. Είναι αλήθεια ότι τα lockdowns παραβιάζουν ατομικές και οικονομικές ελευθερίες και δημιουργούν ψυχοσωματική κόπωση. Όμως, ο ιός θα πρέπει να νικηθεί για να δούμε καλύτερες μέρες στην οικονομία. Οι χώρες που θα το κάνουν πράξη γρηγορότερα, συνδυάζοντας εμβολιασμούς και αυστηρά μέτρα βραχυπρόθεσμα, θα είναι οι νικητές.