Τράπεζες: Μεγάλες για να αποτύχουν ή μικρές για να επιτύχουν;

Οι ελληνικές τράπεζες δαπανούν πολλούς πόρους και χρόνο για να μειώσουν τον μεγάλο όγκο προβληματικών δανείων που κουβαλάνε στα βιβλία τους. Την ίδια περίοδο, το τραπεζικό οικοσύστημα αλλάζει καθώς η online τραπεζική κερδίζει σταθερά έδαφος, λόγω της διευκόλυνσης που παρέχει στην παρακολούθηση των λογαριασμών και στην εκτέλεση εντολών, ενώ πολλές συναλλαγές γίνονται μέσω κινητών (mobile banking).

Η επίσκεψη σ’ ένα τραπεζικό κατάστημα ή σ’ ένα ΑΤΜ ή το τηλέφωνο παραμένουν βασικοί τρόποι για να κάνει κάποιος συναλλαγές με την τράπεζά του στην Ελλάδα, αλλά φθίνουν ενώ έχουν ξεπερασθεί σε χώρες του εξωτερικού. Το smartphone είναι σήμερα η κύρια συσκευή για τραπεζικές συναλλαγές μέσω κινητής. 

Όμως, αρκετοί πιστεύουν ότι η επόμενη συσκευή θα είναι διαφορετική, καθώς θα συνδυάζει εικονική και ενισχυμένη πραγματικότητα (virtual and augmented reality), αξιόπιστα βιομετρικά δεδομένα και άλλες λειτουργίες με τη χρήση του cloud. Με άλλα λόγια, θα συνδυάζει διάφορες πτυχές της ζωής του πελάτη-καταναλωτή. Στις περισσότερες Δυτικές χώρες και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, η ανωτέρω τάση έχει γίνει αντιληπτή εδώ και καιρό. Γι’ αυτό τα περισσότερα πιστωτικά ιδρύματα επενδύουν μεγάλα ποσά στις ψηφιακές τεχνολογίες και μειώνουν τα σταθερά κόστη τους ως μέρος των μελλοντικών σχεδίων τους για να επιζήσουν.

Ο ανταγωνισμός οξύνεται με την είσοδο μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας όπως η Amazon, η Google κ.λπ. στην παροχή χρηματοοικονομικών προϊόντων ενώ υπάρχουν οι fintech startups που επικεντρώνονται σε μικρά τμήματα της τραπεζικής αγοράς, συχνά συμμαχώντας με τράπεζες. Όμως, είναι επίσης ξεκάθαρο ότι το χάσμα μεταξύ των μεγάλων τραπεζών και των μικρότερων διευρύνεται καθώς οι πρώτες μπορούν να επενδύουν πολύ μεγαλύτερα ποσά στις ψηφιακές τεχνολογίες. Γι’ αυτό κάποιες μικρότερες ενώνουν τις δυνάμεις τους, για να εξοικονομήσουν τα ποσά που χρειάζονται γι’ αυτές τις επενδύσεις.

Η συγχώνευση των περιφερειακών τραπεζών BB&T και SunTrust για τη δημιουργία της 6ης μεγαλύτερης τράπεζας των ΗΠΑ, ονόματι Truist, με βάση τις καταθέσεις και το ενεργητικό, είναι μια τέτοια περίπτωση. Απαντώντας, στο πλαίσιο μιας συνέντευξης πέρυσι, όταν ανακοινώθηκε το ντιλ, ο Kelly King, διευθύνων σύμβουλος της BB&T, τόνισε: «Πρέπει να κάνουμε μια θεμελιώδη επιλογή. Να ανατρέψουμε (disrupt) την μπίζνα μας ή να ανατραπούμε… Οι πελάτες μας τώρα απαιτούν αυτό που εγώ αποκαλώ ικανοποίηση σε πραγματικό χρόνο. Θέλουν ό,τι θέλουν, όποτε το θέλουν». Η συνένωση δυνάμεων ήταν ένας τρόπος για να αποκτήσουν μεγαλύτερο μέγεθος και να είναι σε καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις από πλευράς κόστους, τεχνολογίας και καινοτομίας.

Στην Ελλάδα, που η τραπεζική αγορά είναι ήδη ολιγοπωλιακή και οι συνέργειες δεν είναι εύκολα χειροπιαστές, τέτοια εγχειρήματα ενέχουν μεγαλύτερο ρίσκο. Όσο όμως χρόνο κι αν κερδίσουν οι τράπεζες λόγω της συγκριτικά μεγαλύτερης αδράνειας των παραδοσιακών πελατών τους, η ώρα της κρίσης θα έλθει. Γι’ αυτό ο χρόνος που χάνεται, καθώς δίνουν προτεραιότητα στη μείωση των  «κόκκινων» δανείων, είναι πολύτιμος και ίσως μοιραίος.