Να βοηθήσουμε τους ανθρώπους της παραοικονομίας

Σε μια οικονομική κρίση που το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) συρρικνώνεται, όλοι σχεδόν βγαίνουν χαμένοι.

Αρκετοί εργαζόμενοι χάνουν τη δουλειά τους ή βλέπουν τους μισθούς τους να μειώνονται και εταιρείες χρεοκοπούν. Η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις μειώνονται και οι εισαγωγές συρρικνώνονται. Οι εξαγωγικές εταιρείες μπορεί να τα πάνε καλύτερα, αν οι αγορές στις οποίες απευθύνονται δεν έχουν επηρεαστεί και έχουν ανταγωνιστικά προϊόντα.

Η ελληνική οικονομία βίωσε μια παρατεταμένη περίοδο βαθιάς ύφεσης  από το 2010 και μετά, που συνοδεύθηκε από κατακόρυφη αύξηση των φόρων και των εισφορών και μείωση των κρατικών δαπανών με στόχο τη συρρίκνωση του μεγάλου δημοσιονομικού ελλείμματος. Πριν προλάβει να σταθεί καλά καλά  στα πόδια της, δέχεται ένα νέο χτύπημα μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο από μια απρόσμενη πηγή. Τον κορωνοϊό.

Η Ελλάδα όπως κι άλλες χώρες της ευρωζώνης αντέδρασαν, λαμβάνοντας δημοσιονομικά μέτρα που αποσκοπούν στη στήριξη της απασχόλησης, τη μετάθεση φορολογικών και ασφαλιστικών εισφορών στο μέλλον και την παροχή ρευστότητας.

Όμως, εμείς είμαστε ειδική περίπτωση που έλεγαν κάποιοι δανειστές πιο παλιά. Κι αυτό γιατί το μέγεθος της παραοικονομίας εκτιμάται πως είναι σημαντικό και ένα σημαντικό μέρος των συμπολιτών μας εξασφαλίζει το εισόδημά του ή το συμπληρώνει από εκεί.

Τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί δεν μπορεί να τους συμπεριλάβουν, από τη στιγμή που είτε δεν καταγράφονται είτε υποδηλώνονται. Όμως, η μεγάλη πλειοψηφία των απασχολούμενων στη σκιώδη οικονομία είναι χαμηλόμισθοι και αρκετοί δεν έχουν αξιόλογες καταθέσεις ή άλλες κινητές αξίες για να αντέξουν. Επομένως, αυτοί θα χτυπηθούν περισσότερο από τους άλλους σ’ αυτή την κρίση. 

Τι γίνεται, είναι λίγο-πολύ γνωστό. Στον τουρισμό, με τους εποχικά εργαζόμενους που δουλεύουν συνήθως  Απρίλιο-Οκτώβριο και μετά βγαίνουν άνεργοι, εισπράττοντας το επίδομα. Με τις αφίξεις από το εξωτερικό να δέχονται μεγάλο πλήγμα, δεκάδες χιλιάδες εποχικοί υπάλληλοι δεν θα δουλέψουν και επομένως δεν θα εισπράξουν λεφτά πάνω ή κάτω από το τραπέζι. Το ίδιο ισχύει με τα αδήλωτα εισοδήματα από ξαπλώστρες, θαλάσσια σπορ, θαλάσσιες μεταφορές κ.τ.λ. Ο τουρισμός θα έχει επίσης αρνητική επίπτωση στις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις κατοικιών, βιλών μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών όπως η airbnb. Κι εδώ αρκετοί εκτιμάται πως συνέχιζαν να μη δηλώνουν ή να υποδηλώνουν τα ακίνητα, βγάζοντας  αφορολόγητο εισόδημα που τώρα θα λείπει.    

Ο τουρισμός και το γενικότερο βαρύ κλίμα λόγω της πανδημίας αναμένεται να συμπαρασύρουν τον κλάδο της σίτισης με τα καφέ, τις ταβέρνες, τα εστιατόρια κ.τ.λ.

Μείωση θα παρουσιάσουν επίσης τα «μαύρα» λεφτά που εισέπρατταν εκπαιδευτικοί και άλλοι, κάνοντας ιδιωτικά φροντιστήρια ή εργαζόμενοι στην οικοδομή.   

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι και άλλοι σε άλλους κλάδους βασίζονται στην παραοικονομία για να βγάλουν τα προς το ζην ή να συμπληρώσουν το εισόδημά τους και δεν  περιλαμβάνονται στα δημοσιονομικά πακέτα όπως  είναι λογικό. Όμως, είναι πολλοί και θα υποστούν μεγάλες απώλειες καθώς η παραοικονομία στην Ελλάδα είναι σημαντικό μέγεθος.

Σε αντίθεση με άλλες οικονομικές κρίσεις στο παρελθόν, η σημερινή κρίση λόγω κορωνοϊού αναμένεται να πλήξει τη «μαύρη» οικονομία σκληρά και μαζί της εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, ορισμένοι  εκ των οποίων ίσως βιώσουν την απόλυτη φτώχεια. Τροφή για σκέψη και κάποιες κινήσεις ίσως από τους κυβερνητικούς ιθύνοντες.