Τι θα πρέπει να περιμένουμε

Τα νέα από διάφορες χώρες, εκτός Κίνας, δεν είναι ευχάριστα. Ο κορωνοϊός εξαπλώνεται γρήγορα και σίγουρα δεν είναι καθόλου καλό να μαθαίνουμε πως ακόμη ένας άνθρωπος πέθανε. Αν όμως διαιρέσουμε τον αριθμό των ανθρώπων που είναι άρρωστοι από τον ιό με τον αριθμό των θανάτων, θα δούμε ότι το ποσοστό θνησιμότητας είναι εξαιρετικά μικρό αυτή τη στιγμή. Κοντά στο 1% και ίσως πολύ χαμηλότερο, αν συνυπολογισθούν εκείνοι που δεν εμφανίζουν συμπτώματα. 

Όμως, ούτε τα ΜμΕ προβάλλουν όσο θα έπρεπε αυτή την πλευρά του θέματος ούτε οι αγορές πείθονται. 

Και οι δύο έχουν μια δικαιολογία. Για τα περισσότερα ΜμΕ, τα άσχημα νέα «πουλάνε», σε αντίθεση με τα καλά. Για τις αγορές, η εξάπλωση του κορωνοϊού είναι μια ευκαιρία για διόρθωση σε μια υπεραγορασμένη και ίσως υπερτιμημένη αγορά μετοχών, με κριτήριο τις ακραίες αποτιμήσεις των ομολόγων.

Το πρόβλημα είναι πως κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση, αν και ένα πράγμα είναι σίγουρο. Η οικονομική επίπτωση από την εξάπλωση του κορωνοϊού θα είναι παγκόσμια. Κατ’ αρχάς, η κινεζική οικονομία, η οποία αντιπροσωπεύει το 17% του παγκόσμιου ΑΕΠ (Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος), θα χτυπηθεί. Επομένως κι άλλες οικονομίες που εξαρτώνται πολύ από αυτή, όπως το Χονγκ Κονγκ, η Νότια Κορέα, το Βιετνάμ, η Βραζιλία, η Αυστραλία, η Ινδονησία, η Ιαπωνία και η Γερμανία, θα δουν τον ρυθμό ανάπτυξής τους να μειώνεται το 1ο τρίμηνο, σύμφωνα με το Bloomberg Economics.

Μεγάλες εταιρείες όπως η Nike Inc έχει κλείσει τα μισά από τα ιδιόκτητα καταστήματα στην Κίνα, η Starbucks έχει κλείσει κάπου 2.000 καφέ και η Apple έχει ανακοινώσει πως η εφοδιαστική αλυσίδα της θα επηρεαστεί. Η Honda Motor, η Nissan Motor και η Bosch έχουν κλείσει εργοστάσια κατασκευής εξαρτημάτων για αυτοκίνητα στην Κίνα.   

Όλα αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο που πολλές χώρες και επιχειρήσεις είναι βουτηγμένες στα χρέη και βασίζονται στην ταχύτερη ανάπτυξη και την πολιτική των πολύ χαμηλών επιτοκίων. Είτε για να αναχρηματοδοτήσουν τα δάνειά τους είτε για να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματά τους. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι το συνολικό χρέος -δημόσιο και ιδιωτικό- της Κίνας ξεπερνά το 250% του ΑΕΠ της ενώ της Ιαπωνίας πλησιάζει το 370% του ΑΕΠ. Στην ευρωζώνη, στη Βρετανία και στις ΗΠΑ, το αντίστοιχο χρέος φθάνει ή ξεπερνά το 250% του ΑΕΠ.      

Αυτό είναι το τοπίο στα οποίο καλούνται να λάβουν αποφάσεις κυβερνήσεις, διευθύνοντες σύμβουλοι μεγάλων επιχειρήσεων και οι συμμετέχοντες στις αγορές. Γνωρίζοντας πως ο κορωνοϊός δεν υπακούει σε χρηματοοικονομικές εντολές.

Σε  αντίθεση με άλλους, όπως ο πρόεδρος της Fed Τζέρεμι Πάουελ που δεν δίστασε να κάνει στροφή 360 μοιρών και να ανακοινώσει χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής με μείωση επιτοκίων τον Δεκέμβριο του 2018, βλέποντας την αναταραχή στις αγορές. 

Το πρώτο ερώτημα που γεννάται είναι το εξής: Πόσο ακόμη θα πρέπει να χειροτερέψει η κατάσταση για να πεισθούν κυβερνήσεις, όπως η γερμανική, να εφαρμόσουν επεκτατική πολιτική, και κεντρικές τράπεζες να επιβεβαιώσουν τις προσδοκίες των αγορών, π.χ. για δύο μειώσεις επιτοκίων της τάξης του 0,25% έκαστη μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2020;

Ακόμη κι αν υποθέσουμε πως ενεργήσουν σχετικά σύντομα, αυτό δεν εγγυάται πως η παγκόσμια οικονομική επίπτωση από την εξάπλωση του κορωνοϊού θα περιορισθεί στο 1ο τρίμηνο, άντε και σε μέρος του 2ου και θα είναι σχετικά μικρή, καθώς μπορεί να είναι μεγαλύτερη σε διάρκεια και μέγεθος.

Αυτή η αβεβαιότητα θα κυνηγά τις αγορές μέχρις ότου το πεδίο ξεκαθαρισθεί και γίνει σαφές ποιο σενάριο θα επικρατήσει. Εξυπακούεται πως αν το κακό σενάριο επικρατήσει, οι αρκούδες θα κάνουν πάρτι με το συσσωρευμένο κερδοσκοπικό σπέκουλο που υπάρχει.