ΔΝΤ: Η αρχή ενός προδιαγεγραμμένου τέλους

Δεν έχουμε συναντήσει κάποιον κυβερνητικό αξιωματούχο από τις  ελληνικές κυβερνήσεις της εποχής των μνημονίων, που να μας έχει μιλήσει με καλά λόγια για το ΔΝΤ. Και κυρίως για τον Πόουλ Τόμσεν, που ο τότε γενικός διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν επέλεξε το 2010 για επικεφαλής της αποστολής  του Ταμείου στην τρόικα που στάλθηκε στην Αθήνα για να αποσοβήσει την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία της Ελλάδας. Κι όμως, ο Στρος Καν επέλεξε τον Δανό οικονομολόγο και στέλεχος του Ταμείου για τον μετριοπαθή χαρακτήρα και τη σοσιαλδημοκρατική ροπή του.

Όμως, ο κ. Τόμσεν, ο οποίος ξεκίνησε ως ο «καλός» της τρόικας, μετατράπηκε σε ένα χρόνο στον πιο «σκληρό» και γι’ αυτό σχεδόν ανεπιθύμητο πρόσωπο στους πολιτικούς κύκλους των Αθηνών. Οι τελευταίοι του προσάπτουν αλαζονεία, έλλειψη ευκαμψίας και λανθασμένο σχεδιασμό στο 1ο μνημόνιο, εκτός των άλλων. 

Αν και ο ίδιος δεν έχει διατυπώσει δημοσίως τις δικές του απόψεις, μερικοί εικάζουν πως αντελήφθην με το πέρασμα του χρόνου ότι το εγχώριο πολιτικό σύστημα, το επιχειρηματικό κατεστημένο και άλλοι έβαζαν τα προσωπικά, πελατειακά και συντεχνιακά συμφέροντά τους πάνω απ’ όλα.   

Πάντως, λίγοι θα μπορούσαν να φανταστούν το 2010 τι θα επακολουθούσε και πάνω απ’ όλα πόσο πολύ καιρό το ΔΝΤ θα παρέμενε ελεγκτής/επιτηρητής της ελληνικής οικονομίας κατ’ απαίτηση των Ευρωπαίων δανειστών.

Υπάρχουν διάφορα σημεία σ’ αυτή την πορεία που θα μπορούσε να σταθεί κανείς, όπως το mea culpa του πρώην επικεφαλής οικονομολόγου του για το λάθος με τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή, την επιμονή του για την ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών με 10 δισ. ευρώ το 2015 και άλλα.  

Το ΔΝΤ σταμάτησε να δανειοδοτεί την Ελλάδα από το 2014 κι ενώ οι χώρες-μέλη του από τον Τρίτο Κόσμο διαμαρτύρονταν για τα μεγάλα δάνεια προς την Ελλάδα, μια πολύ πλουσιότερη χώρα της ευρωζώνης.

Αναμφισβήτητα, η αποπληρωμή του ακριβού δανείου που πήρε η Ελλάδα από το ΔΝΤ το 2019 ήταν η πρώτη πράξη μιας προδιαγεγραμμένης πορείας. Η πρόωρη αποπληρωμή ενός ακόμη μέρους του δανείου εντός του 2020 θα ήταν η δεύτερη πράξη.

Όμως, ήλθε να συμπληρωθεί από το κλείσιμο του γραφείου του ΔΝΤ στην Αθήνα εντός του 2020, που ανακοίνωσε χθες ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης στην Ουάσινγκτον. Το κλείσιμο του γραφείου που άνοιξε το 2010 έχει συμβολική σημασία και ίσως αποφέρει κάποια πολιτικά οφέλη στην κυβέρνηση. Ας μην ξεχνάμε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση εξέτασε το ενδεχόμενο αποπληρωμής του μεγαλύτερου μέρους του δανείου από το ΔΝΤ με το τέλος του 3ου μνημονίου, αλλά το θέμα δεν προχώρησε. 

Όμως, δεν θα πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Ακόμη κι όταν κλείσει το γραφείο του Ταμείου στην Αθήνα και αποπληρωθεί μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο του εναπομείναντος δανείου, πολλές από τις πολιτικές που υλοποίησε η χώρα κατ’ απαίτηση του ΔΝΤ δεν θα αλλάξουν. Και οι εκθέσεις του Ταμείου για την Ελλάδα θα κεντρίζουν το ενδιαφέρον των αγορών και των δανειστών. Ιδίως, αν η ελληνική οικονομία δεν τα πάει καλά.