Να γίνουν καπιταλιστές

Η κατάρρευση της Thomas Cook και ο τρόπος που αντέδρασαν οι εμπλεκόμενοι στην Ελλάδα προσφέρει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να κοιτάξουν όλοι, π.χ. κυβέρνηση, ξενοδόχοι και άλλοι, τον εαυτό τους στον καθρέφτη και να βγάλουν ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα.

Ας  ξεκινήσουμε με τις κυβερνήσεις. 

Κατά τη διάρκεια της πτήσης που τον πήγαινε στη Νέα Υόρκη για τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον παραδέχθηκε ότι υποβλήθηκε αίτημα στην κυβέρνησή του για επιδότηση 150 εκατ. στερλινών  προς την Thomas Cook, ώστε να μην καταρρεύσει.

Όμως, το αίτημα δεν έγινε δεκτό παρά το γεγονός ότι αφορά τον μεγαλύτερο βρετανικό ταξιδιωτικό οργανισμό, με εκατοντάδες καταστήματα, χιλιάδες εργαζόμενους και εκατομμύρια πελάτες.   

«Είναι σαφές ότι πρόκειται για πολλά χρήματα των φορολογουμένων και δημιουργεί, όπως θα εκτιμήσουν οι άνθρωποι, έναν ηθικό κίνδυνο σε περίπτωση μελλοντικών εμπορικών δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες», συμπλήρωσε.

Κοινώς, η επιδότηση της Thomas Cook θα ενθάρρυνε κι άλλες εταιρείες να πάρουν ρίσκα στο μέλλον, ποντάροντας στη διάσωσή τους από το κράτος (ηθικός κίνδυνος).  

Ο κ. Τζόνσον τόνισε ότι τα στελέχη της εταιρείας πρέπει να θεωρηθούν υπεύθυνα για την κατάρρευση της επιχείρησης.

Σημειωτέον ότι το βρετανικό κράτος ανέλαβε την οργάνωση και το κόστος, ύψους 100 εκατ. στερλίνων, για την αερομεταφορά των πελατών της Thomas Cook στη Βρετανία, που εξελίσσεται ομαλά.

Πώς αντέδρασε η ελληνική κυβέρνηση, την ίδια ακριβώς μέρα που έγινε γνωστή η είδηση περί κατάρρευσης της Thomas Cook;

Συνεκλήθη έκτακτη σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών για την εκτίμηση της κατάστασης και τη λήψη μέτρων ανακούφισης των ξενοδόχων.

Μετά τη σύσκεψη ανακοινώθηκε η αναστολή είσπραξης του τέλους διαμονής ενώ προαναγγέλθηκαν άλλα μέτρα μελλοντικά, παρότι όλα είναι εκτιμήσεις. 

Ας ρίξουμε όμως μια ματιά στην αντίδραση των υπολοίπων. 

Η διοίκηση της Thomas Cook στη Βρετανία ζήτησε κρατική βοήθεια και βρήκε τοίχο, όπως αναφέραμε.

Το συνδικαλιστικό όργανο των ξενοδόχων (ΣΕΤΕ) στην Ελλάδα ζήτησε κρατική στήριξη από την πρώτη στιγμή και βρήκε ανταπόκριση. 

Όμως, εδώ γεννάται ένα ερώτημα.

Πόσο φυσιολογικό είναι επιχειρηματίες του τουριστικού κλάδου που διεμήνυαν ότι ήθελαν ελευθερία  κινήσεων από το κράτος, να ζητούν κρατική βοήθεια για ζημιές από ρίσκα που ανέλαβαν από την πρώτη στιγμή;

Πόσο καπιταλιστική συμπεριφορά είναι αυτή; 

Η απάντηση είναι πως δεν πρόκειται για τον καπιταλισμό με την κλασική έννοια του όρου αλλά για καπιταλισμό α λα ελληνικά.

Δυστυχώς, η νοοτροπία που θέλει τους επιχειρηματίες να απευθύνονται στην εκάστοτε κυβέρνηση για κρατική στήριξη, ακόμη κι όταν οι ζημιές προέρχονται από δικά τους ρίσκα, είναι πολύ διαδεδομένη.

Κι έρχεται να συμπληρώσει τη συνήθεια δεκαετιών που θέλει τη μεγάλη πλειοψηφία να βάζει λίγα δικά της χρήματα στο μετοχικό κεφάλαιο των εταιρειών και να βασίζεται σε δάνεια, επιδοτήσεις κ.λπ.       

Αυτή η νοοτροπία έχει βαθιές ρίζες και θα χρειασθεί πολύς χρόνος για να αλλάξει.

Δυστυχώς. 

Μέχρι τότε, μέρος ή όλες οι ζημιές θα κοινωνικοποιούνται και τα κέρδη θα ιδιωτικοποιούνται.