Το δίλημμα που ζητά απάντηση

Το συνολικό πλεόνασμα ή έλλειμμα του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης κρίνει αν μειώνεται η αβγατίζει το δημόσιο χρέος.

Το πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή η διαφορά των κρατικών εσόδων από τις κρατικές δαπάνες εξαιρουμένων των τόκων, είναι μέρος του συνολικού προϋπολογισμού και προορίζεται για την πληρωμή των ετήσιων τόκων.
Όταν οι τόκοι μειώνονται, π.χ. επειδή μειώθηκε το κόστος δανεισμού, το πρωτογενές πλεόνασμα δεν επηρεάζεται.

Όμως, το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης μεταβάλλεται και κατά συνέπεια, το στοκ του χρέους.

Ο λόγος που επιλέξαμε να ξεκινήσουμε το σημερινό κείμενο μ’ αυτό τον τρόπο θα γίνει αντιληπτός γρήγορα.

Η Ελλάδα έχει ένα στοκ εντόκων γραμματίων ύψους 15 δισ. ευρώ περίπου, που ανακυκλώνει.

Μιλάμε για έντοκα διάρκειας 13, 26 και 52 εβδομάδων ή τρίμηνα, εξάμηνα και 12μηνα, όπως είναι ευρύτερα γνωστά.

Πλέον, εκτιμάται πως έντοκα γραμμάτια ύψους 12 δισ. ευρώ και πλέον βρίσκονται σε χέρια ξένων.

Αυτό είναι καλό από τη μια πλευρά, γιατί διευκολύνει τις ελληνικές τράπεζες, αμοιβαία κεφάλαια κ.λπ. να μειώσουν τις θέσεις τους στα έντοκα, χωρίς να προκαλέσουν πρόβλημα στη χρηματοδότηση του δημοσίου.
Από την άλλη πλευρά, όμως, όλοι γνωρίζουν πως τα ξένα χαρτοφυλάκια πουλάνε πιο εύκολα αν προκύψει κάποιο δυσάρεστο γεγονός στην Ελλάδα ή διεθνώς.

Σε μια τέτοια περίπτωση θα δημιουργείτο αναταραχή και τα επιτόκια δανεισμού θα εκτοξεύονταν στον αέρα, ενώ εγχώριες χρηματοοικονομικές οντότητες θα καλούνταν να τις αντικαταστήσουν.

Δεν είναι κάτι που η Αθήνα θα ήθελε λογικά να διακινδυνεύσει επί μακρόν.

Εξ αντικειμένου λοιπόν τίθεται θέμα μείωσης ή μη του στοκ των εντόκων, για να περιορισθεί ο κίνδυνος τυχόν μαζικών πωλήσεων από τους ξένους.

Πρόκειται για σημαντικό δίλημμα.

Αν αφεθεί το στοκ των εντόκων γραμματίων αμετάβλητο, η Ελληνική Δημοκρατία θα μπορεί να δανείζεται με χαμηλότερα επιτόκια σε σχέση με τις εναλλακτικές επιλογές.

Είτε πρόκειται για έκδοση νέου χρέους μεγαλύτερης διάρκειας, π.χ. 3ετή ομόλογα ή 5ετή, είτε για μερική χρήση του «μαξιλαριού» ρευστότητας, ύψους 35 δισ. ευρώ και άνω.

Κι αυτό γιατί το επιτόκιο των εντόκων είναι αρκετά χαμηλότερο από τα επιτόκια των ομολόγων μεγαλύτερης διάρκειας.

Όμως, το ρίσκο της αναχρηματοδότησης των εντόκων θα παραμείνει υψηλότερο.

Από την άλλη πλευρά, αν η Ελλάδα αποφασίσει να μειώσει το στοκ των εντόκων γραμματίων σ’ ένα τέτοιο διεθνές περιβάλλον, θα συμπιέσει κι άλλο τα επιτόκια των υπολοίπων, οδηγώντας τα πιθανόν σε αρνητικό έδαφος, αν και θα πληρώνει υψηλότερο συγκριτικά επιτόκιο για τα έντοκα που αντικατέστησε.

Φυσικά, θα πρέπει να ρισκάρει είτε μια νέα έκδοση ομολόγων είτε περιορισμό του αποθέματος ρευστότητας.

Τι θα πράξει τελικά η Αθήνα;

Δεν το γνωρίζουμε.

Όμως, η λογική υπαγορεύει ότι σε κάποιο χρονικό σημείο θα προχωρήσει σε μείωση των κυκλοφορούντων εντόκων.

Αλλωστε ήταν κάτι που ζητούσαν και οι θεσμοί στο παρελθόν, έστω κι αν δεν επηρεάζει το πρωτογενές ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης.

Dr. Money