Ας μην τρέφουμε αυταπάτες

Δεν γνωρίζουμε πού θα καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης και θεσμών για το πλαίσιο προστασίας της Α' κατοικίας.

Η κατάληξη θα είναι μεν σημαντική για λόγους ηθικού κινδύνου, δηλαδή ενθάρρυνση ή μη της εξυπηρέτησης των δανείων, όμως δεν θα μεταβάλει δραματικά το στοκ των προβληματικών δανείων.

Ο τραπεζικός κλάδος έχει πολλή δουλειά ακόμη να κάνει για να μειώσει τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (ΜΕΑ), που έφθαναν στο 47% του συνόλου των δανείων.

Κι επειδή θα πρέπει να επιταχύνει για να πετύχει τους φιλόδοξους στόχους του 2021, τα πιστωτικά ιδρύματα θα χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα μέσα, π.χ. διαγραφές, πωλήσεις δανείων κ.τ.λ.

Και φυσικά θα θελήσουν να ενισχύσουν περαιτέρω τους δείκτες κεφαλαιακής  επάρκειας.

Συνήθως, με αύξηση των κερδών προ προβλέψεων, περαιτέρω  πωλήσεις μη τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων και την απομόχλευση.

Ας μην ξεχνάμε πως τον Δεκέμβριο του 2009, το τραπεζικό σύστημα είχε δώσει δάνεια ύψους 300,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 51 δισ. περίπου προς τη Γενική Κυβέρνηση.

Οι συνολικές καταθέσεις και τα ρέπος ανέρχονταν σε 280 δισ. ευρώ.

Ένα χρόνο αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2010,  με την οικονομία σε βαθιά ύφεση και σε μνημόνιο, οι τράπεζες αύξησαν τα δάνειά τους σε 320,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 63 δισ. ευρώ στη γενική κυβέρνηση.

Οι συνολικές καταθέσεις και τα ρέπος παρέμειναν σχεδόν σταθερά, λίγο πάνω από τα 280 δισ. ευρώ.

Ο λόγος των συνολικών καταθέσεων προς τα δάνεια υποχώρησε κάτω από το 88%, έναντι 98% περίπου ένα χρόνο πριν.

Από εκεί και πέρα, τα πιστωτικά ιδρύματα αρχίζουν να βάζουν μπροστά την απομόχλευση, που συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας.

Στο τέλος του 2018, οι συνολικές χρηματοδοτήσεις του τραπεζικού συστήματος ανέρχονταν σε 188 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 18,2 δισ. είχαν δοθεί στη Γενική Κυβέρνηση.

Είναι προφανές ότι οι τράπεζες εφαρμόζουν πιο αυστηρά κριτήρια στις νέες χορηγήσεις, για να μην την ξαναπάθουν όπως τότε που έδιναν δάνεια χωρίς να δίνουν σημασία στα δηλωθέντα εισοδήματα.

Επιπλέον, η ζήτηση για νέα δάνεια από υποψήφιους δανειολήπτες  με υψηλή πιστοληπτική ικανότητα δεν είναι ισχυρή.

Οσο η οικονομία αναπτύσσεται, τα εισοδήματα αυξάνονται και η ανεργία υποχωρεί, η ζήτηση από καλούς δανειολήπτες θα αυξάνεται.

Επιπλέον, κάποιοι άλλοι που δεν πλήρωναν, θα αρχίσουν να το κάνουν, «θεραπεύοντας» κάποια μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Όμως, καλό θα ήταν να είμαστε ρεαλιστές.

Είναι ουτοπία να περιμένουμε πως οι τράπεζες θα ανοίξουν τους κρουνούς για να εισρεύσει χρήμα στην πραγματική οικονομία, όπως θέλουν οι εκάστοτε κυβερνώντες,    

Ακόμη κι αν αρχίσουν να αυξάνονται οι καταθέσεις και οι τράπεζες αποκτήσουν πρόσβαση στις διεθνείς αγορές, δηλαδή πλημμυρίσουν από χρήμα.

Η πολιτική της απομόχλευσης θα είναι ο κανόνας  για όσο διάστημα τα ΜΕΑ παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.   

Αυτό σημαίνει πως η ανάπτυξη της Ελλάδας δεν μπορεί να βασίζεται στην πιστωτική επέκταση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις οικονομικές πολιτικές που θα πρέπει να εφαρμοσθούν.