To «κλειδί» της ρευστότητας

Αν ρωτήσεις οποιοδήποτε άτομο της αγοράς, τι λείπει για να πάει καλύτερα η οικονομία, η απάντηση που είναι πιθανό να λάβεις πιο συχνά είναι «ρευστότητα».

Κι επειδή στην Ελλάδα η κυρίαρχη πηγή ρευστότητας είναι οι τράπεζες, ξεκινά η γνωστή κουβέντα για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και πώς θα μειωθούν.

Στην κουβέντα μπορεί να μπει το κράτος, που χρωστάει δισ. ευρώ στους προμηθευτές του.

Όταν όμως μιλάμε για την παγκόσμια οικονομία και ρευστότητα που επηρεάζει κι εμάς στην Ελλάδα, η συζήτηση περιπλέκεται.

Κι αυτό γιατί στην παγκόσμια χρηματοοικονομική αγορά, οι συμμετέχοντες είναι εκατοντάδες εκατομμύρια, με πολλές και διαφορετικές στρατηγικές, που μπορεί να οδηγήσουν σε απρόβλεπτες καταστάσεις.

Η Fed, η ΕΚΤ, η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας, της Κίνας και οι τράπεζες που εποπτεύουν, παίζουν βασικό ρόλο.

Όμως, δεν είναι μόνο αυτές.

Οι καθημερινές συναλλαγές σε παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα ανέρχονται σε τρισ. δολάρια και οι παίκτες έχουν αυξηθεί δραματικά από τη μεγάλη κρίση του 2008.

Αν για τον οποιονδήποτε λόγο, οι αγορές δεν έχουν ρευστότητα, όλο αυτό το σύστημα μπορεί να καταρρεύσει, γιατί αυτές οι συναλλαγές βασίζονται στην εύρυθμη λειτουργία των αγορών.     

Η στήλη έχει αναφερθεί  επανειλημμένα στο παρελθόν στη μείωση της ρευστότητας που παρατηρείται παγκοσμίως εδώ και αρκετούς μήνες, καθώς μεγάλες κεντρικές τράπεζες  είτε πουλάνε τίτλους που είχαν αγοράσει στο παρελθόν, είτε δεν αγοράζουν νέους, είτε αυξάνουν τα επιτόκια παρέμβασης.

Σ’ όλα αυτά προστίθενται η αυξανόμενη χρήση των αλγόριθμων και των πολυάριθμων στρατηγικών με τη χρήση παραγώγων.

Ο δανεισμός σε νομίσματα με πολύ χαμηλά επιτόκια, ακόμη και μηδενικά, για τη χρηματοδότηση τίτλων και γενικότερα μοχλευμένω θέσεων που προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις σε άλλα μέρη του κόσμου (carry trades) είναι σύνηθες φαινόμενο.

Η αντιστροφή αυτών των carry trades, όταν συμβαίνει, προκαλεί αναταράξεις  και παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης σε ορισμένες αναδυόμενες αγορές, π.χ. Τουρκία, Αργεντινή πριν λίγους μήνες.

Φυσικά, η χρηματοδότηση σπεκουλαδόρικων θέσεων δεν αφορά μόνο τις αναδυόμενες αγορές αλλά και τις ανεπτυγμένες.

Το γιεν είναι το κύριο νόμισμα στο οποίο γίνεται ο δανεισμός για τα carry trades.

Αυτό ευνοείται από την επεκτατική νομισματική πολιτική και τις μαζικές αγορές τίτλων που εφαρμόζει η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας επί μακρόν, απoδυναμώνοντας το γιεν και ευνοώντας τα trades.

Γι’ αυτό τον λόγο και τις εκροές τρισ. από κατοίκους και επιχειρήσεις της Ιαπωνίας εδώ και χρόνια, προς αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων, έχουν καταστήσει το ιαπωνικό νόμισμα «κλειδί» για την παγκόσμια ρευστότητα.

Είναι ένα γεγονός που πολλοί αγνοούν.

Ο συνδυασμός των carry trades με νόμισμα χρηματοδότησης το γιεν και οι τοποθετήσεις των Ιαπώνων σε ξένους τίτλους, π.χ. ιταλικούς, αυστραλιανούς, αμερικανικούς κ.τ.λ. για υψηλότερη απόδοση και παράγωγα έχουν τροφοδοτήσει την παγκόσμια ρευστότητα.

Αν λοιπόν για τον οποιονδήποτε λόγο, αυτό το κατασκεύασμα καταρρεύσει, οι συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές θα είναι οδυνηρό.

Κι αυτό γιατί θα μειωθεί απότομα η παγκόσμια ρευστότητα, προκαλώντας ανυδρία σε ορισμένες αγορές.

Οι παγκόσμιες αγορές βίωσαν μια τέτοια κατάσταση μια εβδομάδα πριν, την προηγούμενη Πέμπτη, με την απότομη ανατίμηση του γιεν που προκάλεσε αναταραχή.

Είναι κάτι που διέφυγε της προσοχής πολλών, αλλά μας υπενθύμισε επίσης πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του γιεν για τη ρευστότητα της παγκόσμιας οικονομίας.