H παγκόσμια έλλειψη δολαρίων

Ενας φίλος από ξένο hedge fund μού έδωσε πρόσφατα μια συμβουλή τηλεφωνικώς.

«Μην επικεντρώνεσαι σ' αυτά  που μπορεί να πάνε λάθος (στραβά). Οσοι προειδοποιούν για επικείμενο Αρμαγεδδώνα στις αγορές τα τελευταία χρόνια έχουν διαψευσθεί», τόνισε.

Ομολογουμένως, έχει δίκιο για το δεύτερο. Οι απαισιόδοξοι θα είχαν χάσει πολλά λεφτά, αν πόνταραν στην καθοδική αγορά που προέβλεπαν εδώ και χρόνια.

Όμως, ένα νούμερο τράβηξε πρόσφατα την προσοχή μας και ήλθε να προστεθεί σε μια σειρά από άλλα γνωστά γεγονότα.

Τα δάνεια που έχουν δοθεί σε δολάρια εκτός ΗΠΑ (εξαιρουμένων των τραπεζών) έχουν φθάσει το 14% του παγκόσμιου ΑΕΠ (Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος) έναντι  9% το 2007, πριν ξεσπάσει η μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση.  

Με άλλα λόγια, η εξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας και των αγορών από το δολάριο έχει αυξηθεί.

Κι όλα αυτά σε μια περίοδο που η Fed, η ομοσπονδιακή  τράπεζα των ΗΠΑ, έχει πατήσει το γκάζι, ανεβάζοντας το επιτόκιο παρέμβασης και ταυτόχρονα συρρικνώνοντας τον ισολογισμό της με την πώληση αμερικανικών χρεογράφων αξίας έως 50 δισ. δολαρίων τον μήνα.   

Επιπλέον, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών δανείζεται ολοένα και μεγαλύτερα ποσά, για να χρηματοδοτήσει το αυξανόμενο έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού.

Ένα σημαντικό κομμάτι από αυτά προέρχεται από το εξωτερικό.

Ακόμη και ο επαναπατρισμός κεφαλαίων από τις αμερικανικές επιχειρήσεις που έσπευσαν να επωφεληθούν από τη φορολογική μεταρρύθμιση του Τραμπ έχει στερήσει δολάρια από τράπεζες εκτός ΗΠΑ.

Η αύξηση του κόστους δανεισμού σε δολάρια μαζί με την ισχυροποίηση του αμερικανικού νομίσματος έχει ήδη προκαλέσει προβλήματα στις αναδυόμενες οικονομίες και αγορές.

Κυρίως εκείνες που είναι ευάλωτες στον εξωτερικό δανεισμό και έχουν μεγάλα ελλείμματα στο εξωτερικό ισοζύγιο.

Για να προστατέψουν  τα νομίσματά τους, οι κεντρικές τράπεζες έχουν μειώσει τα συναλλαγματικά αποθέματά τους σε δολάρια καθώς κάτοικοι και ξένοι επενδυτές πουλάνε τα τοπικά νομίσματα για να αγοράσουν δολάρια.

Σημαντικό ρόλο παίζουν τα hedge funds και άλλα θεσμικά χαρτοφυλάκια που είχαν δανεισθεί σε δολάρια για να αγοράσουν κινητές αξίες σε τοπικά νομίσματα, ώστε να επωφεληθούν από τη διαφορά επιτοκίων.

Ολοι αυτοί εγκαταλείπουν τις θέσεις (carry trades) τους καθώς διαπιστώνουν, αφενός, ότι τα αμερικανικά επιτόκια θα ανέβουν κι άλλο και αφετέρου, πως το τοπικό νόμισμα στο οποίο έχουν τοποθετηθεί, υποτιμάται.

Ο συνδυασμός μειώνει τη δολαριακή ρευστότητα εκτός των ΗΠΑ (off shore), προκαλώντας έλλειψη δολαρίων.

Δεν είναι ο καλύτερος οιωνός για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές, με βάση την προϊστορία.

Φυσικά, η Fed θα μπορούσε να ενεργοποιήσει τις swap γραμμές σε δολάρια με άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες, για να τονώσει τη ρευστότητα σε δολάρια εκτός ΗΠΑ.

Προς το παρόν, οι ειδήμονες τονίζουν πως παρόμοιες καταστάσεις με έλλειψη δολαρίων εκτός ΗΠΑ συμπίπτουν με περιόδους μεγάλων κρίσεων στο παρελθόν.

Γι’ αυτό τον λόγο αποφάσισα να παραβλέψω την παρότρυνση του φίλου από το ξένο hedge fund και να αναφερθώ σε μια ανησυχητική, κατά την άποψή μου, εξέλιξη.