H έξοδος από τα μνημόνια θέλει απόδειξη

Κάποια πράγματα δεν ξεχνιούνται όσα χρόνια κι αν περάσουν.

Λίγες ώρες αφότου ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος  Α. Παπανδρέου (ΓΑΠ) ανακοίνωνε τον Απρίλιο του 2010 από το Καστελόριζο την προσφυγή της χώρας στο ΔΝΤ, δίνοντας ένα θετικό τόνο, μεσαίο στέλεχος του Ταμείου, ελληνικής καταγωγής, μου έλεγε λυπημένο τηλεφωνικά από την Ουάσινγκτον ότι η Ελλάδα δεν έπρεπε να είχε πάει στο ΔΝΤ.

Προφανώς, διαφορετική άποψη είχαν οι άνθρωποι που συμβούλευαν τον ΓΑΠ και άλλοι παροικούντες στην Αθήνα. Ανάμεσά τους κι ο νομπελίστας καθηγητής οικονομικών κ. Στίγκλιτς, σύμβουλος του ΓΑΠ στη Σοσιαλιστική Διεθνή (αν θυμόμαστε καλά).

Ο τελευταίος πίστευε ότι το ΔΝΤ είχε αλλάξει και είχε «εξευρωπαϊσθεί»  όπως ο Α. Παπαχελάς, μου είχε πεί έξω από το Χίλτον μετά από συνέντευξη που είχε πάρει από τον κ. Στίγκλιτς στα πλαίσια εκδήλωσης του Economist λίγες εβδομάδες νωρίτερα.   

Καταλυτικό ρόλο είχε παίξει το γεγονός ότι η Ελλάδα είχε χάσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και την  πρόσβαση στις αγορές μετά το φιάσκο με την κοινοπρακτική έκδοση του 7ετούς ομολόγου την Μεγάλη Δευτέρα του 2010.     

Κατά σύμπτωση, η τελευταία έκδοση του ελληνικού Δημοσίου πριν την έξοδο της χώρας από το 3ο μνημόνιο ήταν πάλι ένα 7ετες ομόλογο τον περασμένο Φεβρουάριο.

Η έκδοση επικρίθηκε από πολλούς γιατί το τάιμινγκ απέφερε χαμηλό επιτόκιο στο Δημόσιο, δυσαρεστώντας τους αγοραστές.    

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να προχωρήσει σήμερα σε διάγγελμα με αφορμή την έξοδο της χώρας από το 3ο μνημόνιο από κάποια τοποθεσία με υψηλό συμβολισμό και η αντιπολίτευση αναμένεται να επικρίνει τα λεγόμενά του σε υψηλούς τόνους.

Όμως, εκείνο που μετράει δεν είναι τα λόγια αλλά οι πράξεις.

Η Ελλάδα μπήκε σε πρόγραμμα στήριξης το 2010 γιατί δεν μπορούσε να αυτοχρηματοδοτηθεί στις αγορές και έμεινε εκεί για κάπου 8 χρόνια γιατί χρειαζόταν δανειακά από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Επομένως, η έξοδος από τα μνημόνια θα επιβεβαιωθεί στην πράξη όταν η χώρα ανακτήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και αποκτήσει μόνιμη πρόσβαση στις αγορές με επιτόκια που είναι συμβατά με την φερεγγυότητα του ελληνικού χρέους.  

Φυσικά, κάποιος ίσως ισχυρισθεί ότι η  Ελλάδα δεν χρειάζεται να προσφύγει στις αγορές τώρα.

Αφενός γιατί υπάρχουν αναταραχές λόγω Ιταλίας, Τουρκίας κ.τ.λ. και αφετέρου γιατί καλύπτει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της μέχρι το τέλος του 2020 ή του 2022 ανάλογα με τους υπολογισμούς.

Όμως, το «μαξιλάρι ρευστότητας» δημιουργήθηκε κυρίως για να διευκολύνει την πρόσβαση στις αγορές και όχι για να χρηματοδοτεί τις ανάγκες της χώρας μετά την έξοδο από τα μνημόνια.

Αν η Ελλάδα θέλει να αποδείξει πως βγήκε πραγματικά από τα μνημόνια και στηρίζεται στα πόδια της θα πρέπει να δανείζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα από τις αγορές με βιώσιμα επιτόκια και όχι να μεταθέτει τις εκδόσεις στο απώτερο μέλλον, π.χ. 2019, όταν τα γάλατα σφίγγουν όπως τώρα.

Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει καμία εγγύηση πως οι συνθήκες στις αγορές θα είναι καλύτερες στις αρχές του 2019.

Αλλωστε,  η Ελλάδα θα μπαίνει στην τελική ευθεία για τις εκλογές, το Σκοπιανό θα πρέπει μάλλον να έλθει στη Βουλή, η ΕΚΤ θα σταματήσει τις αγορές ομολόγων και τα γεωπολιτικά θα παραμένουν άγνωστος Χ εκτός των άλλων.