Ο χρόνος τελειώνει για την Τουρκία

H τουρκική λίρα διολισθαίνει ταχέως από την αρχή της χρονιάς, χάνοντας σχεδόν το 40% της αξίας της και κάπου 14% από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν τις πρώτες κυρώσεις.

Η μεγάλη υποτίμηση της λίρας έχει κυρίως την ρίζα της στα διαρθρωτικά προβλήματα της τουρκικής οικονομίας και δευτερευόντως στο δυσχερέστερο εξωτερικό περιβάλλον για τις αναδυόμενες αγορές στις οποίες ανήκει.

Την Παρασκευή αναφερθήκαμε διεξοδικά στην αυξανόμενη εξάρτηση της τουρκικής οικονομίας από τον δανεισμό σε ξένο νόμισμα για να τονωθεί η πιστωτική επέκταση αφού η εγχώρια αποταμίευση δεν επαρκούσε και να τροφοδοτηθεί η οικονομική ανάπτυξη.

Yπενθυμίζουμε ότι πάνω από το 50% του συνολικού δημόσιου και ιδιωτικού χρέους της γείτονος είναι σε ξένο νόμισμα.

Η υποτίμηση της λίρας έχει προκαλέσει ήδη προβλήματα με τον πληθωρισμό στο 15% και τις αποδόσεις των τουρκικών ομολόγων στα ύψη καθώς είναι εμφανές πως υπάρχει κρίση εμπιστοσύνης.

Σε σημαντικό βαθμό, η ραγδαία αύξηση του εξωτερικού δανεισμού τα τελευταία χρόνια συνδέεται με την επιδίωξη του προέδρου Ερντογάν να ενισχύσει και εδραιώσει την εξουσία του.

Το πέτυχε προκηρύσσοντας τις προεδρικές εκλογές για τον περασμένο Ιούνιο, κάπου 18 μήνες νωρίτερα καθώς έβλεπε την λίρα να διολισθαίνει και προφανώς κατάλαβε τον κίνδυνο.  

Όμως, η οικονομική αναταραχή βάζει εμπόδια στα γεωπολιτικά σχέδια του Τούρκου προέδρου σύμφωνα με την κοινή λογική.

Είναι πιο εύκολο να υλοποιήσεις μεγαλεπήβολα σχέδια στη Δυτική Συρία κι αλλού αν έχεις ήσυχο το κεφάλι σου με την οικονομία παρά το αντίθετο.  

Αν λοιπόν αληθεύουν οι αναφορές που ήθελαν Τούρκους πολίτες να αναζητούν ξένο συνάλλαγμα αντι να εισακούσουν την νέα έκκληση του Ερντογάν και να ανταλλάξουν χρυσό και άλλα σκληρά νομίσματα με λίρες, οι επιλογές της γείτονος εξαντλούνται.

Πολύ περισσότερο από την στιγμή που δεν κινήθηκε να λάβει μέτρα το Σαββατοκύριακο.

Ακόμη και μια μεγάλη αύξηση επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα της χώρας-κίνηση που βρίσκει αντίθετο τον δεδηλωμένο εχθρό των επιτοκίων  πρόεδρο Ερντογάν- ίσως δεν είναι αρκετή πλέον για να αντιστρέψει το κλίμα για την λίρα σε μόνιμη βάση.

Από την σκοπιά της, η Ουάσινγκτον δεν πρόκειται να αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη.

Θα πιέσει για τα θέματα που την ενδιαφέρουν, όπως η απελευθέρωση του αμερικανού πάστορα που ζητούν επιμόνως οι ευαγγελικές οργανώσεις από τον πρόεδρο Τράμπ.

Η άποψη που υπάρχει σε αμερικανικούς κύκλους εδώ και καιρό είναι πως ο Ερντογάν χρησιμοποιούσε τον πάστορα για να εκβιάσει  ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ.

Το μεγάλο αντάλλαγμα θα ήταν ο Φετουλάχ Γκιουλέν, νυν αντίπαλος και παλαιότερα σύμμαχος του Ερντογάν, που βρίσκεται στις ΗΠΑ.

Προφανώς, αυτό δεν ήταν εφικτό.

Δημοσιεύματα στον τουρκικό και τον αμερικανικό Τύπο στα τέλη Ιουλίου ήθελαν τις δυο πλευρές να φθάνουν σε συμφωνία για την απελευθέρωση του πάστορα με άλλα ανταλλάγματα. Ούτε αυτό επιβεβαιώθηκε στην πράξη.

Όμως, τα ανοικτά θέματα με τα αεροσκάφη F35, την Δυτική Συρία και τους Κούρδους συμμάχους των ΗΠΑ και τις κυρώσεις εναντίον του Ιράν παραμένουν. Όπως κι η τύχη τούρκου τραπεζίτη που φυλακίσθηκε στις ΗΠΑ κ.τ.λ.

Δυστυχώς, για τον κ. Ερντογάν, ο σημερινός ένοικος του Λευκού Οίκου είναι διαφορετικός από τους προκατόχους του και δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει τις κυρώσεις ως όπλο για να πετύχει τους σκοπούς του.

Ακόμη χειρότερα, ο δεύτερος άνθρωπος-κλειδί για την Τουρκία στην Ουάσινγκτον, ο Πάουελ, πρόεδρος της Fed, δεν δείχνει καμία διάθεση να εγκαταλείψει τις αυξήσεις επιτοκίων του δολαρίου με τον δομικό πληθωρισμό να ανεβαίνει σε επίπεδα του 2008. Και οι αυξήσεις επιτοκίων δεν έχουν

Με την Τουρκία στριμωγμένη και τους κ.κ. Τραμπ και Πάουελ σε θέσεις κλειδιά, ο Ερντογάν θα διαπιστώσει πως η σημερινή στάση του και τακτική δημιουργεί μεγαλύτερα προβλήματα, περιορίζοντας τις επιλογές του.

Υπο αυτές τις συνθήκες, το σενάριο για επιβολή capital controls στη Τουρκία φαντάζει ολοένα και πιο πιθανό.