Όπως στρώσουμε, θα κοιμηθούμε!

Πριν από μερικούς μήνες, όταν είχε γίνει σαφές ότι η Ελλάδα θα αποφοιτούσε από το τρίτο μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018, η στήλη είχε επισημάνει κάτι σημαντικό, κατά την ταπεινή της άποψη.

Πόσο μεγάλη σημασία είχε η «διαγωγή» της χώρας μέχρι την έξοδο από το πρόγραμμα και η εν συνεχεία ομαλή, θετική ολοκλήρωση των πρώτων αξιολογήσεων από τους δανειστές.

Κοινώς, να συμπεριφερθεί ως καλό παιδί στις δύο ή τρεις πρώτες αξιολογήσεις της μεταμνημονιακής εποχής, εφαρμόζοντας τα συμφωνηθέντα.

Αν η Ελλάδα έδειχνε τέτοια συμπεριφορά αυτό το διάστημα, οι θεσμικοί πιστωτές θα ήταν πιθανόν πιο ανεκτικοί  μαζί της για κάποιες παρεκκλίσεις από τα συμφωνηθέντα αργότερα.

Αφενός, γιατί δεν θα ήθελαν να «αμαυρώσουν» το ελληνικό success story, δημιουργώντας προβλήματα στην πρόσβαση της χώρας στις αγορές και αφετέρου, γιατί ο ηθικός κίνδυνος θα ήταν μικρός από τη δική τους οπτική γωνία.

Δυστυχώς, ακόμη μια φορά, αυτό δεν συνέβη, γιατί η ελληνική πλευρά προέβαλε το πολιτικό συμφέρον.

Φυσικά, υπάρχει το οικονομικό επιχείρημα της νησιωτικότητας, που επικαλούνται συμπολίτευση και αντιπολίτευση.

Ομως η Ελλάδα δεν είναι ομοσπονδία, ούτε το κατά κεφαλήν εισόδημα των 5 νησιών δικαιολογεί εκπτώσεις στον ΦΠΑ, όταν συγκρίνεται με το αντίστοιχο άλλων φτωχότερων περιοχών.

Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι υπόλοιποι επιδοτούν με το εισόδημά τους την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται στα νησιά γενικότερα.   

Όμως, η μονόπλευρη, όπως φάνηκε, απόφαση της ελληνικής πλευράς να παγώσει την αύξηση του ΦΠΑ στα 5 νησιά του Β. Αιγαίου θα έχει συνέπειες που δεν εξαντλούνται στο πάγωμα της τελευταίας δόσης των 15 δισ. ευρώ από το Βερολίνο.  

Κατ’ αρχάς, η απόφαση του γερμανικού κοινοβουλίου και η διάσταση που θα πάρει στον Διεθνή Τύπο εκτιμούμε ότι θα ενισχύσει την υφέρπουσα δυσπιστία για την προθυμία της Αθήνας να τηρήσει τις δεσμεύσεις της.

Είναι κάτι που η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε αποφύγει πάση θυσία σε αυτή τη φάση.

Όμως, φαίνεται να σκέφτηκε πως το οικονομικό κόστος ήταν μικρό συγκρινόμενο με το μεγαλύτερο πολιτικό όφελος, από τη στιγμή που η αντιπολίτευση ήταν στα κάγκελα για το μέτρο.

Ισως επιπλέον η κυβέρνηση σκέφθηκε ότι η Ελλάδα έχει καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες των επόμενων 2-4 χρόνων, ανάλογα με τις εκτιμήσεις για το μέγεθος των πρωτογενών πλεονασμάτων και επομένως δεν θα χρειασθεί να βγει στις αγορές, σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο.

Οπως κι αν έχει, η πρώτη επίπτωση της αυξημένης δυσπιστίας λόγω του συμβάντος θα είναι πιθανόν η αυστηρότερη στάση των δανειστών στις τριμηνιαίες επισκέψεις τους.

Και προφανώς, η μείωση των συντάξεων θα είναι πλέον πολύ πιο δύσκολο να μετατεθεί στο μέλλον ή να εφαρμοσθεί εν μέρει με τη σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν.

Δεν γνωρίζουμε αν η απόφαση για τον ΦΠΑ στα νησιά του Β. Αιγαίου έχει/είχε βραχυπρόθεσμα πολιτικά οφέλη για την κυβέρνηση.

Εκείνο που κατανοούμε είναι πως θα έχει μεγαλύτερο κόστος.