Νέα επεισόδια προσεχώς…

Η έκθεση της ΤτΕ έχει δίκιο.

Δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένει κάποιος ότι η Ελλάδα θα κάνει κάτι που ούτε η ίδια, ούτε άλλη δυτική ανεπτυγμένη οικονομία έχει κάνει στο παρελθόν.

Κοινώς, να καταγράψει ελάχιστο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ την περίοδο 2018-2022 και μέσο πλεόνασμα 2,2% του ΑΕΠ μέχρι το 2060.

Η Ιρλανδία είναι μία από τις χώρες που ξεχωρίζουν ιστορικά. Κι αυτό γιατί εμφάνισε πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 4%-5%  του ΑΕΠ την περίοδο 1988-1994, δηλαδή για 7 συνεχόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος της να πέσει στο 89% του ΑΕΠ από 109%.

Το πλεόνασμα υποχώρησε στο 2,9% του ΑΕΠ το 1995 αλλά ένα χρόνο αργότερα ανέβηκε πάνω από το 4% του ΑΕΠ, όπου παρέμεινε για τα επόμενα 5 χρόνια.

Όμως, το ιρλανδικό οικονομικό μοντέλο, με τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές και τις μεγάλες άμεσες ξένες επενδύσεις, είναι πολύ πιο διαφορετικό από το ελληνικό.  

Γι’ αυτούς που ρωτάνε, πες μου τι πρωτογενές πλεόνασμα απαιτείται για να έχει η χώρα βιώσιμη πρόσβαση στις αγορές, η απάντηση είναι προφανής.

Το πρωτογενές πλεόνασμα που απαιτείται είναι αρκετά υψηλό για να είναι η πρόσβαση στις αγορές βιώσιμη και το χρέος φερέγγυο μακροπρόθεσμα.

Όμως, μακροπρόθεσμα θα είμαστε όλοι νεκροί που έλεγε ο Τζον Μέιναρντ Κέινς.

Από την άλλη πλευρά, δεν θα πρέπει να αγνοηθεί πως πάνω από το 74% του ελληνικού χρέους βρίσκεται στα χέρια των θεσμικών δανειστών. Οι τελευταίοι δεν έχουν όφελος να χρεοκοπήσουν την Ελλάδα.

Η σημείωση στην τελευταία ανακοίνωση του Eurogroup ότι θα ξαναδούν το θέμα της Ελλάδας το 2032, μπορεί να ερμηνευθεί ως πρόθεση για νέα παρέμβαση στο χρέος, αν χρειαστεί.

Κατά την άποψή μας, οι πιθανότητες είναι με το μέρος εκείνων που ισχυρίζονται ότι θα χρειαστεί νέα παρέμβαση, για δύο λόγους.

Πρώτον, η ελληνική οικονομική και πολιτική πραγματικότητα ίσως ωθήσει τις αγορές να αμφισβητήσουν την ικανότητα της χώρας να αναπτύσσεται και να παράγει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για δεκαετίες.      

Δεύτερον, κάποιο εξωγενές  γεγονός, π.χ. μια κρίση στην Ιταλία ή την Πορτογαλία, θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος δανεισμού της Ελλάδας από τις αγορές, θέτοντας σε αμφιβολία τη φερεγγυότητα του χρέους.

Οντως, η συμφωνία για τη διευθέτηση του χρέους που ενέκρινε το Eurogroup τον προηγούμενο μήνα δεν ήταν η ιδανική.

Ηταν όμως η καλύτερη που θα μπορούσαν να δώσουν οι Ευρωπαίοι  πιστωτές της Ελλάδας με βάση τους δικούς τους πολιτικούς και άλλους περιορισμούς.

Κι αυτό γιατί, όπως αναφέραμε και χθες, διαπραγμάτευση για τους όρους διευθέτησης του χρέους με τις ελληνικές αρχές δεν υπήρξε ποτέ. Ούτε τώρα, ούτε στο παρελθόν.

Φρονούμε ότι οποιοσδήποτε ιδιώτης επενδυτής ρίξει μια ματιά στα νούμερα θα διαπιστώσει τα εξής:

Ο κίνδυνος να αθετήσει η Ελλάδα τις πληρωμές τοκοχρεολυσίων είναι περίπου ανύπαρκτος μέχρι το 2023.

Η χώρα είναι πλήρως χρηματοδοτημένη τους επόμενους 28 μήνες, ακόμη και αν δεν καταγράψει πρωτογενή πλεονάσματα.

Αξίζει λοιπόν να τη δανείσει με ένα spread που θα παίρνει όλα αυτά υπόψη.

Από εκεί και πέρα, ο κίνδυνος αυξάνεται για τους δυνητικούς αγοραστές νέων ομολόγων αλλά παραμένει σχετικά περιορισμένος μέχρι και το 2032.

Οι ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες δεν θα ξεπερνούν το 15% του ΑΕΠ με βάση ρεαλιστικές υποθέσεις για τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης και το μέσο επιτόκιο δανεισμού της χώρας.

Όμως, κι αυτό είναι υπό την προϋπόθεση για επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων 2,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όσο από το 2023 μέχρι το 2060.

Είναι σαφές ότι οι πιστωτές έχουν επιφυλάξει σημαντικό ρόλο στη δημοσιονομική πειθαρχία για τη μείωση του χρέους προς το ΑΕΠ.

Όμως, πολλές φορές δεν παίρνεις αυτό που θα ήθελες, όταν βάζεις τον πήχη ψηλά.

Οι σπόροι για μια νέα παρέμβαση στο χρέος μελλοντικά έχουν τεθεί. Το πότε είναι άγνωστο.