Το μεγάλο «πάντρεμα»

Τι είδους έξοδο θα κάνει η Ελλάδα από το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής, αν όλα πάνε καλά; Καθαρή ή «βρώμικη» όπως αποκαλούνται;

Ως γνωστόν, Ελληνες και αξιωματούχοι της ΕΕ, π.χ. Ντάισελμπλουμ, έχουν ταχθεί υπέρ της καθαρής εξόδου της χώρας από το πρόγραμμα, μετά το αναμενόμενο τέλος τον Αύγουστο του 2018.

Η καθαρή έξοδος σημαίνει πως η Ελλάδα δεν θα χρειασθεί την προληπτική χρηματοπιστωτική συνδρομή από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).

Η τελευταία μπορεί να λάβει δύο μορφές.

Πρώτον, το προληπτικό πιστωτικό όριο υπό όρους ( PCCL), που βασίζεται σε προκαθορισμένα κριτήρια επιλογής, π.χ. με ιστορικό πρόσβασης στις διεθνείς αγορές με καλούς όρους, φερέγγυο χρέος κ.τ.λ., για χώρες-μέλη του ESM σε καλή δημοσιονομική κατάσταση.

Δεύτερον, το πιστωτικό όριο με ενισχυμένους όρους (ECCL), στο οποίο έχουν πρόσβαση χώρες που δεν ικανοποιούν κάποιο ή κάποια από τα κριτήρια επιλεξιμότητας του PCCL.

Στη δεύτερη περίπτωση, δηλαδή του ECCL, η χώρα θα πρέπει να λάβει μέτρα για την τήρηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας, ένα είδος μίνι προγράμματος.

Η περίοδος διαθεσιμότητας του πιστωτικού ορίου είτε υπό την μορφή ECCL είτε PCCL είναι ένας χρόνος με δυνατότητα ανανέωσης ανά εξάμηνο, δηλαδή δύο φορές στο έτος.

Η καθαρή έξοδος ταυτίζεται με τη δημιουργία ενός ταμειακού αποθέματος ύψους 15 δισ. ευρώ περίπου για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας του επόμενου 12μήνου και τη βιώσιμη έξοδο στις αγορές μετά το τέλος του τρίτου μνημονίου, σύμφωνα με τις δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών κ. Χουλιαράκη και άλλων.

Επίσης, η καθαρή έξοδος ταυτίζεται με το καθεστώς εποπτείας στο οποίο υπόκεινται άλλες χώρες, π.χ. Κύπρος, Πορτογαλία, που βγήκαν από το μνημόνιο.

Όμως, κάποιοι ανάμεσα στους πιστωτές έχουν άλλες ιδέες. Κοινώς, ένα ιδιότυπο καθεστώς εξόδου της χώρας από τα μνημόνια.

«Το ταμειακό απόθεμα και το ECCL μπορούν να συνυπάρξουν», τονίζουν σε κατ’ ιδίαν συνομιλία.

Φυσικά, οι πιστωτές αναγνωρίζουν πως η μετά μνημόνιο εποχή δεν μπορεί να βασίζεται σε πολιτικές, γιατί τότε θα είναι ένα νέο πρόγραμμα.

Θα μπορούσε λοιπόν να βασίζεται σε αποτελέσματα (outcomes), με την εποπτεία να στοχεύει στο πώς η Ελλάδα τα επιτυγχάνει όπως εξηγούν.

Στη προκειμένη περίπτωση, η χώρα έχει ήδη νομοθετήσει δημοσιονομικά μέτρα που θα τεθούν σε εφαρμογή από την αρχή του 2019 και του 2020.

Το ερώτημα λοιπόν έγκειται στο πώς παντρεύεται το ταμειακό απόθεμα και το πιστωτικό όριο.

Ενας τρόπος που έρχεται στο νου είναι να συνδεθεί το κομμάτι του ταμειακού αποθέματος που θα συνεισφέρει ο ESM με την επίτευξη κάποιων πραγμάτων από ελληνικής πλευράς.

Σύμφωνα με δηλώσεις αξιωματούχων, η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να δανεισθεί 4 με 6 δισ. ευρώ από τις αγορές ή και να συνεισφέρει από ενδεχόμενο πρωτογενές υπερπλεόνασμα στο ταμειακό απόθεμα και ο ESM να βάλει 9 με 11 δισ. ευρώ ακόμη.

Δεν θα πρόκειται για προληπτική πιστωτική γραμμή (ESSL) αλλά ούτε για το τυπικό ταμειακό απόθεμα σ’ αυτή την περίπτωση, αφού μέρος του θα συνδεόταν με την εκπλήρωση κάποιων πραγμάτων.

Θα πρόκειται για κάποιου είδους «πάντρεμα», αν τελικά υιοθετηθεί από τους πιστωτές.

Μπορεί να είναι ίσως νωρίς, με δεδομένο ότι απομένουν 9 μήνες περίπου για τη λήξη του τρίτου προγράμματος, αν όλα πάνε καλά, όμως οι συζητήσεις για την επόμενη μέρα έχουν ξεκινήσει ανεπισήμως.

Dr. Money