Γιατί (μόνο) το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο δεν είναι λύση!

H χρηματοοικονομική κρίση του 2008 συνέβαλε στην πυροδότηση της βόμβας του δημόσιου χρέους στην Ελλάδα κι αλλού, φέρνοντας στην επιφάνεια τις αδυναμίες της ΟΝΕ. Oμως, η μετατροπή του ESM σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο δεν φτάνει.

Δημοσιεύθηκε: 11 Οκτωβρίου 2017 - 07:47

Dr Money

Γιατί (μόνο) το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο δεν είναι λύση!

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ, στην οποία βασίσθηκε το οικοδόμημα της ευρωζώνης, δεν εμπεριείχε κάποια πρόβλεψη για τραπεζική ή κρίση χρέους.

Κοινώς, τέτοιες κρίσεις δεν έπρεπε να συμβαίνουν.

Αν μια τέτοια κρίση λάμβανε χώρα, η αντιμετώπισή της ήταν ευθύνη του κράτους-μέλους.

Το μοναδικό εργαλείο που υπήρχε για την παρακολούθηση των δημοσιονομικών επιδόσεων των κρατών-μελών από την Κομισιόν ήταν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Το τελευταίο προέβλεπε ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα δεν θα έπρεπε να υπερβαίνουν το 3% του ΑΕΠ ετησίως.

Όμως, αυτό δεν εμπόδισε τη Γερμανία και τη Γαλλία να το παραβιάσουν ανοικτά την πρώτη δεκαετία του νέου αιώνα.

Η τραπεζική και η κρίση χρέους που ενέσκηψαν μετά το 2008 στην ευρωζώνη και ακόμη χειρότερα η δίνη κρατικού χρέους και τραπεζών έδειξαν ότι υπήρχε σοβαρός κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης από μια μεμονωμένη χώρα στις υπόλοιπες.

Ταυτόχρονα, αποκάλυψαν την έλλειψη εργαλείων και θεσμών που θα αντιμετώπιζαν τις κρίσεις επιτυχώς, αποκλείοντας τη διάχυσή τους σε άλλες χώρες.

Προχώρησαν λοιπόν στη δημιουργία του EFSF τον Μάιο του 2010, που αργότερα μετατράπηκε στον σημερινό Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).

Επίσης, συμφώνησαν σ’ ένα αυστηρότερο πλαίσιο δημοσιονομικής εποπτείας, το διακυβερνητικό Fiscal Compact, τη δημιουργία της τραπεζικής ενοποίησης ενώ η ΕΚΤ εισήγαγε το καλοκαίρι του 2012 το πρόγραμμα (ΟΜΤ) αγοράς ομολόγων στη διατραπεζική αγορά, με αντάλλαγμα την αποδοχή ενός οικονομικού προγράμματος προσαρμογής από τον ESM.

Ολοι συμφωνούν πως όλα αυτά ήταν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν είναι αρκετά.

Κατ’ αρχάς η τραπεζική ενοποίηση δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη καθώς απουσιάζει το κομμάτι που ονομάζεται εγγύηση καταθέσεων.

Επίσης, η χρηματοδοτική δυνατότητα του ESM είναι περιορισμένη, αν σκεφθεί κανείς ότι φθάνει τα 500 δισ. ευρώ.

Όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ανυπαρξία ενός μηχανισμού που θα αντιμετωπίζει περιπτώσεις χρεοκοπίας χωρών ή τραπεζών.

Τον Μάρτιο του 2010, ο γνωστός οικονομολόγος Daniel Gros και ο τότε επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank, Thomas Mayer, πρότειναν την δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου (ΕΝΤ).

Την περασμένη Ανοιξη, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών κ. Σόιμπλε συνέστησε τη μετατροπή του ESM σε ΕΝΤ με διευρυμένο σκοπό.

Κοινώς, την ανάληψη του ρόλου του «δημοσιονομικού χωροφύλακα» που έχει σήμερα η Κομισιόν.

Όμως, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο, το ΕΝΤ να αποκτήσει πολιτικά χαρακτηριστικά που προσομοιάζουν με εκείνα της Κομισιόν.

Καθοριστικό ρόλο σ’ αυτή την πρωτοβουλία θα πρέπει να έπαιξε η επιμονή του ΔΝΤ σε σημαντική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, που οι Ευρωπαίοι δεν επιθυμούν για πολιτικούς και άλλους λόγους.

Οι υποστηρικτές της ιδέας θεωρούν ότι το ΕΝΤ θα λειτουργήσει ως δημοσιονομικός μηχανισμός σταθερότητας, διευκολύνοντας και απελευθερώνοντας την ΕΚΤ.

Όμως, επί του πρακτέου, το ΕΝΤ θα δίνει δάνεια σε χώρες που αντιμετωπίζουν προσωρινά προβλήματα ρευστότητας ή προχωρούν σε αναδιάρθρωση χρέους με αντάλλαγμα την εφαρμογή αυστηρών οικονομικών προγραμμάτων προσαρμογής κατά τα σημερινά πρότυπα.

Με βάση την εικόνα που υπάρχει σήμερα, το ΕΝΤ δεν θα παρέχει απευθείας δάνεια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και γενικά δεν θα αποτελεί μηχανισμό στήριξης του τραπεζικού συστήματος.

Και φυσικά, τίθεται θέμα εταιρικής διακυβέρνησης και δημοκρατικής νομιμότητας από κάποιους.

Με άλλα λόγια, το ΕΝΤ, έτσι όπως πάει να κτισθεί, υπολείπεται των προσδοκιών.

Εκτός από την περιορισμένη δύναμη πυρός, ο σκοπός του ΕΝΤ είναι επιλεκτικός και περιορισμένος και δεν έχει τη δυνατότητα παρέμβασης που ένας κοινός προϋπολογισμός της Ευρωζώνης θα είχε σε περιόδους στασιμότητας και ύφεσης με τη στήριξη των επενδύσεων.

Κοντολογίς, το ΕΝΤ είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση των κρίσεων στην Ευρωζώνη και καλύτερο από τις εκκλήσεις στο ΔΝΤ για βοήθεια.

Όμως, το ΕΝΤ δεν συνιστά ολοκληρωτική λύση.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.