Ενός κακού, μύρια έπονται

Το 2016, η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 1,4% ή 1,8 δισ. ευρώ σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά παρά τις αυξήσεις φόρων που επιβλήθηκαν, αντισταθμίζοντας τις απώλειες στην εξωτερική ζήτηση, π.χ. εξαγωγές.

Αν η ιδιωτική κατανάλωση δεν είχε αυξηθεί, η οικονομία θα ήταν ξεκάθαρα σε ύφεση αφού αντιπροσωπεύει το 70,5% του ΑΕΠ περίπου.   

Η αύξηση της απασχόλησης -έστω με τις γνωστές ελαστικές μορφές- και η αρνητική αποταμίευση εξηγούν σε μεγάλο βαθμό τη συγκεκριμένη εξέλιξη, συμφωνούν πολλοί.

Τη φετινή χρονιά, οι ρόλοι δείχνουν να έχουν αντιστραφεί.

Τα έσοδα από τον τουρισμό αναμένεται να αυξηθούν, έχοντας θετική συμβολή της τάξης του 1 δισ. ευρώ και πλέον στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν

Με την αβεβαιότητα να κυριαρχεί, δεν αποκλείεται οι επενδύσεις να μη συνεχίσουν ανοδικά όπως το 2016, παρότι βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα ως προς το ΑΕΠ.

Ως εκ τούτου, ο ρόλος της ιδιωτικής κατανάλωσης στην επίτευξη θετικού, υψηλού ρυθμού ανάπτυξης είναι καταλυτικός.

Όμως, τα μαντάτα δεν είναι τόσο καλά ενώ κάποιος θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι προκαλούν σύγχυση.

Εχουμε λοιπόν και λέμε.

Πριν από λίγες ημέρες, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ) Ευάγγελος Καλούσης, μιλώντας στην ετήσια γενική συνέλευση του ΣΕΒΤ, ανέφερε ότι παρατηρείται κάτι ασυνήθιστο στον κλάδο τροφίμων.

Σημαντική μείωση της κατανάλωσης από 5% έως 7% στο γάλα και στο ψωμί, κάτι που τα μέλη του ΣΕΒΤ είχαν να δουν χρόνια, όπως ανέφερε.

Τα δύο προϊόντα θεωρούνται πρώτης ανάγκης για τον κόσμο και υπό αυτή την έννοια η διαπίστωση είναι ανησυχητική.

Είχε προηγηθεί δημοσίευμα της «Καθημερινής» λίγο νωρίτερα, για τις πωλήσεις στα σούπερ μάρκετ, από την εταιρεία ερευνών IRI.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο τζίρος από τις πωλήσεις υποχώρησε κατά 10% τον Ιανουάριο, αυξήθηκε κατά 2,9% τον Φεβρουάριο λόγω κυρίως Καθαρής Δευτέρας και μειώθηκε κατά 15% το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου σε σύγκριση με τις αντίστοιχες περσινές περιόδους.

Η πρόβλεψη για το 2017 θέλει τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ να μειώνονται κατά 3,6% έναντι του 2016. Οι νέες επιβαρύνσεις από τους φόρους και η αβεβαιότητα που συνδέεται με την έκβαση της διαπραγμάτευσης εξηγούν την πτώση.  

Σύμφωνα με τις προβλέψεις για όλο το 2017, οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ αναμένεται να υποχωρήσουν κατά 3,6% σε σύγκριση με το 2016.

Όμως, ο εποχικά διορθωμένος (ως προς την επίδραση εποχικών γεγονότων, π.χ. έναρξη σχολικής περιόδου, εορτές, τουριστική περίοδος κ.λπ.) Γενικός Δείκτης πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο της ΕΛΣΤΑΤ εμφανίζει αύξηση 0,7% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο.

Μεγαλύτερη ήταν η αύξηση του κύκλου εργασιών στα σούπερ μάρκετ, γεγονός που δεν συμβαδίζει με την έρευνα της IRI και τις διαπιστώσεις του ΣΕΒΤ για κάποια βασικά αγαθά.

Η αύξηση του όγκου στο λιανεμπόριο ήταν οριακή, της τάξης του 0,1%.

Η εικόνα προβληματίζει, γιατί πολύς κόσμος θα βρεθεί αντιμέτωπος με νέα φορολογικά βάρη αργότερα μέσα στη χρονιά καθώς θα εκκαθαρίζονται οι δηλώσεις για τα περσινά εισοδήματα.

Επιπλέον, τυχόν επιβεβαίωση της μείωσης των λιανικών πωλήσεων θα φέρει σε δύσκολη θέση αρκετές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων κάποιων στον κλάδο των σούπερ μάρκετ.

Οι συνέπειες για τους προμηθευτές, τις τράπεζες και τους απασχολούμενους σ’ αυτά δεν θα είναι ευχάριστες.

Γι’ αυτούς τους λόγους ισχυριζόμαστε ότι ενός κακού, μύρια έπονται.

Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θεωρούμε πως η ιδιωτική κατανάλωση μπορεί να αποτελέσει τη λοκομοτίβα μιας βιώσιμης ανάπτυξης στην Ελλάδα.