Ονειροπόλοι εναντίον ρεαλιστών

Η αδυναμία του ανθρώπου να ονειρεύεται ίσως τον κάνει λιγότερο άνθρωπο.

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ονειρεύονται την ύπαρξη του τέλειου.

Η ύπαρξη τέτοιων οραμάτων δεν αποτελεί πρόβλημα. Αντίθετα, αποδεικνύει ότι ο άνθρωπος είναι ένα όν που έχει προικισθεί με την ικανότητα ονειρεύεται.

Το πρόβλημα γεννάται, όπως δείχνει η ιστορία, όταν κάποιοι άνθρωποι δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν τα όνειρα από την πραγματικότητα.

Σ' αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για την ουτοπία.

Ο Γάλλος ουτοπιστής θεωρητικός του 19ου αιώνα Φουριέ διαίρεσε την ανθρωπότητα σε 810 διαφορετικούς χαρακτήρες και κατόπιν έφτιαξε ένα κοινωνικό σύστημα όπου ο κάθε χαρακτήρας βρήκε την ευτυχία του.

Στην πραγματεία του «Ουτοπία», ο Sir Thomas More επικρίνει τις ατέλειες του κοινωνικού και πολιτικού συστήματος της εποχής.

Γιατί ξεκινήσαμε με την αναφορά στην ουτοπία;

Ο λόγος είναι απλός.

Η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού σε πολλές χώρες της ΕΕ, με πρόσφατο αποκορύφωμα το Brexit, γεννά ένα κρίσιμο ερώτημα.

Πώς θα απαντήσει η ΕΕ στην απογοήτευση που αισθάνεται πολύς κόσμος στις χώρες-μέλη με το μπλοκ;

Η απάντηση στο ανωτέρω ερώτημα συνδέεται με τη διαμάχη που έχει ξεσπάσει μεταξύ εκείνων που επιθυμούν περισσότερη Ευρώπη και εκείνων που απορρίπτουν αυτή την εκδοχή, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στον σεβασμό της δημοκρατικής έκφρασης των κρατών-εθνών.

Για πολλούς, οι πρώτοι είναι ονειροπόλοι (ουτοπιστές) ενώ οι δεύτεροι είναι ρεαλιστές.

Η επικράτηση του ενός ή του άλλου στρατοπέδου θα έχει συνέπειες για το μέλλον της ΕΕ, που δεν μπορούν να προσδιορισθούν εύκολα σ' αυτή την φάση.

Το σίγουρο είναι πως από τη μια πλευρά έχουμε την Κομισιόν, την ΕΚΤ και άλλους κοινοτικούς οργανισμούς και από την άλλη πλευρά, αρκετές κυβερνήσεις από χώρες-μέλη που δεν επιθυμούν να παραδώσουν μεγαλύτερη εξουσία στους πρώτους.

Η αντίσταση των κυβερνήσεων παίρνει συχνά διαφορετική μορφή.

Κάποιες κυβερνήσεις δεν αποδέχονται τα σχέδια των Βρυξελών για κατανομή των χιλιάδων προσφύγων που βρίσκονται στην Ελλάδα και την Ιταλία.

Άλλες δεν θέλουν να υπάρχει εξονυχιστικός έλεγχος των προϋπολογισμών τους από κοινοτικά όργανα.

Εν πάση περιπτώσει, όλοι κάτι θέλουν.

Η διαμάχη μεταξύ εκείνων που επιθυμούν μεγαλύτερη και ταχύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση και εκείνων που ζητούν να επιβραδυνθεί η διαδικασία θα έχει συνέχεια.

Όταν όμως ακούς πολιτικούς, όπως ο πρόεδρος της Κομισιόν κ. Γιούνκερ που ισχυρίζεται ότι «το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στην καλύτερη Ευρώπη, όχι αναγκαστικά σε περισσότερη Ευρώπη», είναι εύκολο να καταλάβει κάποιος προς τα πού πάει το πράγμα.

Το ίδιο ισχύει για τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, που δήλωσε πρόσφατα ότι οι εκκλήσεις για περισσότερη Ευρώπη θα καταλήξουν να τροφοδοτήσουν τη λαϊκή εχθρότητα έναντι της ΕΕ.

Ακόμη κι ο κ. Σόιμπλε, ο οποίος ήταν οπαδός μιας πιο ενοποιημένης Ευρώπης τη δεκαετία του 1990, ισχυρίζεται πλέον ότι οι ημέρες των μεγάλων οραμάτων έχουν παρέλθει.

Οταν λοιπόν τόσο υψηλά ιστάμενοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται πρακτικά ότι δεν είναι ώρα για μεγαλύτερη ενοποίηση της ΕΕ, είναι λογικό να υποθέσει κάποιος ότι οι ονειροπόλοι χάνουν τη μάχη.

Θα πρέπει να δούμε αν αυτό αρκεί για να βάλει τέρμα στην άνοδο των ευρωσκεπτικιστών στις χώρες της ΕΕ.

Το σίγουρο είναι πως το Brexit θα καθυστερήσει την όλη διαδικασία. Ισως για χρόνια.

Dr. Money