To μήνυμα της Ιρλανδίας στην Αθήνα

Υπάρχουν μερικά πράγματα που δύσκολα ξεχνάς.

Το καλοκαίρι του 2010 επισκέφτηκε την Αθήνα ο Κρις Πράις, αναλυτής του οίκου αξιολόγησης Fitch Ratings και υπεύθυνος για την Ελλάδα.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο κ. Πράις επισκεπτόταν την Αθήνα για να έχει συναντήσεις με κυβερνητικούς αξιωματούχους και άλλους εκείνη τη χρονιά.

Τον γνώριζα από παλιά και είχαμε πάντοτε μια ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων, συνήθως οφ δε ρέκορντ, για τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα.

Κεντρικό θέμα συζήτησης εκείνο το βράδυ ήταν η υπαγωγή της χώρας στο πρόγραμμα προσαρμογής υπό την επιτήρηση της τρόικας και η έξοδος από αυτό.

Σε κάποιο σημείο, τον ρώτησα πότε εκτιμούσε ότι η Ελλάδα θα έβγαινε από το πρόγραμμα και θα επανερχόταν σε φυσιολογική κατάσταση και τι προέβλεπε για την Ιρλανδία που ήταν η άλλη χώρα με τα σοβαρότερα προβλήματα εκείνη την περίοδο.

Ο ηλικιωμένος αναλυτής της Fitch γύρισε και μου είπε, χαμογελώντας, κάτι που δεν ξέχασα:

«Σε τρία περίπου χρόνια από σήμερα η Ιρλανδία θα είναι Ο.Κ. Για την Ελλάδα θα χρειασθούν περισσότερα χρόνια και μάλλον εγώ θα έχω συνταξιοδοτηθεί μέχρι τότε».

Τα θυμήθηκα όλα αυτά διαβάζοντας ότι ο οίκος Fitch αναβάθμισε το κρατικό αξιόχρεο της Ιρλανδίας σε «A-» με σταθερή προοπτική από «ΒΒΒ+».

Η Fitch έγινε ο δεύτερος οίκος μετά την S&P που επανέφερε την Ιρλανδία στην πρώτη κατηγορία για πρώτη φορά αφότου είχε ξεσπάσει η τραπεζική κρίση.

Να θυμίσουμε ότι η Ιρλανδία έγινε η πρώτη χώρα που βγήκε από το πρόγραμμα της τρόικας στα τέλη του 2013, για να ακολουθήσει η Πορτογαλία τον περασμένο Μάιο.

Αναμφισβήτητα, το οικονομικό πρόβλημα της Ιρλανδίας ήταν διαφορετικό από εκείνο της Ελλάδας.

Το πρόβλημα της Ιρλανδίας δημιουργήθηκε από το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων και το συνακόλουθο βύθισμα των ιρλανδικών τραπεζών και της οικονομίας.

Η διάσωση των τραπεζών με κρατικό χρήμα φούσκωσε το δημόσιο χρέος με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί αρκετά πάνω από το 100% του ΑΕΠ.

Αντίθετα, η Ελλάδα οδηγήθηκε εκτός αγορών και στο μνημόνιο λόγω, κυρίως, των χρόνιων κρατικών ελλειμμάτων που διόγκωσαν το δημόσιο χρέος και της απαράδεκτης διαχείρισης της κρίσης ρευστότητας στα τέλη του 2009 και το 2010.

Εκτός από τη φύση του οικονομικού προβλήματος που ήταν διαφορετική στις δύο χώρες, η Ιρλανδία διέφερε ως προς την Ελλάδα σε δύο ακόμη τομείς:

Πρώτον, φρόντισε να στέλνει πάντοτε προς τα έξω την εικόνα μιας χώρας που συνεργαζόταν με τους δανειστές όλο το διάστημα που ήταν σε πρόγραμμα.

Αν δεν το είχε κάνει πιθανόν οι δανειστές να είχαν δημοσιοποιήσει κάτι που είναι κοινό μυστικό.

Η Ιρλανδία δεν έχει να επιδείξει εντυπωσιακές μεταρρυθμίσεις, αλλά σχεδόν κανένας δεν ασχολείται με το θέμα γιατί δεν τον συμφέρει.

Δεύτερον, οι κυβερνώντες την Ιρλανδία φρόντισαν να είναι προσεκτικοί και λιγομίλητοι στις τοποθετήσεις τους για την οικονομία, τις τράπεζες και τις σχέσεις με τους δανειστές.

Προτίμησαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους και να μην δίνουν λαβή στο διεθνή Τύπο για να ασχολείται μαζί τους.

Το αντίθετο συνέβη στην Ελλάδα όπου οι συχνά αντιφατικές δηλώσεις υπουργών στην κυβέρνηση Παπανδρέου προκαλούσαν σύγχυση και έκαναν τη χώρα πρωτοσέλιδο στα διεθνή ΜΜΕ, διαιωνίζοντας την αρνητική δημοσιότητα.

Είναι σαφές ότι η Ελλάδα δεν ακολούθησε το παράδειγμα της Ιρλανδίας, που έδειξε ότι ο ευκολότερος και γρηγορότερος τρόπος εξόδου από το μνημόνιο είναι το ίδιο το μνημόνιο.

Η Ιρλανδία δανείζεται πλέον με επιτόκιο κοντά στο 2% για 10 χρόνια με αναβαθμισμένο το αξιόχρεό της σε «Α-».

Αναρωτιέται κανείς πόσα χρόνια θα περάσουν για να επανέλθει η Ελλάδα σε παρόμοια κατάσταση.

Ακόμη κι αν όλα πάνε καλά και εξέλθει από το πρόγραμμα προσαρμογής στα τέλη του 2014.

O Πράις της Fitch είχε τελικά δίκιο.

Dr. Money