To ελληνικό τσίρκο και η τρόικα!

Το καλοκαίρι του 2010, πρέπει να ήταν Ιούλιος με αρχές Αυγούστου, η τρόικα είχε επισκεφθεί την Αθήνα για να ελέγξει την πορεία του προγράμματος οικονομικής πολιτικής που η Ελλάδα είχε αποδεχθεί τον Μάιο της ίδιας χρονιάς.

Το γενικότερο κλίμα δεν ήταν άσχημο και απεικονιζόταν στη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν οι εκπρόσωποι των δανειστών στην Αθήνα εκείνη την εποχή.

Ένα από τα πιο καυτά θέματα ήταν η πρόβλεψη της τρόικας για ύφεση 4% της ελληνικής οικονομίας, που αμφισβητείτο έντονα από την ελληνική πλευρά.

Ήταν μια επίσκεψη χωρίς έντονες διαφωνίες και πολλά-πολλά, με την τότε κυβέρνηση να λαμβάνει αντιδημοφιλή μέτρα για το ασφαλιστικό και επιπρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας.

Η τρόικα επανήλθε στην Αθήνα το φθινόπωρο, νομίζουμε ότι ήταν Σεπτέμβριος ή Οκτώβριος, χωρίς να συμβούν παρατράγουδα. Ήταν μία ακόμη επίσκεψη χωρίς εντάσεις, που έμελλε να είναι η τελευταία.

Σε κατ΄ ιδίαν συνάντηση με τον τότε επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ε.Ε. κ. Ντερούζ, τον ακούγαμε να λέει ότι η τρόικα αντιλαμβανόταν τις πολιτικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε η κυβέρνηση του ΓΑΠ, εφαρμόζοντας το πρόγραμμα, και θα ήταν ευχαριστημένη αν υλοποιούσε το 80% των συμφωνηθέντων.

Ο ίδιος δεν έκρυβε τη δυσάρεστη έκπληξή του για το χαμηλό επίπεδο της ελληνικής δημόσιας διοίκησης που δεν μπορούσε να δώσει στοιχεία για τις δαπάνες κ.τ.λ. και την ανησυχία του για τη «μεταρρυθμιστική κόπωση» που περίμενε ότι θα ενέσκηπτε σε κάποιο σημείο.

Ήταν η τελευταία συνάντηση της τρόικας με την ελληνική κυβέρνηση που κύλησε ομαλά.

Στην επόμενη επίσκεψη, νομίζουμε ότι ήταν Δεκέμβριος του 2010, η ένταση στις σχέσεις της με την ελληνική πλευρά ήταν εμφανής.

Φεύγοντας σκυθρωπός από την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου της τρόικας, ο κοινοτικός γραφειοκράτης θα απαντούσε σε ερώτηση ξένου δημοσιογράφου από έγκριτο ξένο μέσο που τον ρώτησε στα πεταχτά πώς πάνε τα πράγματα με μία λέξη: "τσίρκο (circus)".

Αρχής γενομένης από εκείνη την επίσκεψη και έπειτα, οι συναντήσεις της τρόικας με την ελληνική πλευρά θα είχαν ένταση.

Η ελληνική πλευρά ισχυριζόταν συνήθως ότι οι πιστωτές ζητούν να ληφθούν μέτρα που έχουν μεγάλο κοινωνικό και πολιτικό κόστος, ενώ η τρόικα θα επικαλείτο την αθέτηση των συμφωνηθέντων, σκληραίνοντας τη στάση της.

Σε μια τέτοια περίπτωση, ο Ευρωπαίος επίτροπος Όλι Ρεν θα ρωτούσε Έλληνα γνωστό του αρκετούς μήνες αργότερα:

«Τι συμβαίνει με σας εκεί κάτω; Έχουμε κάνει μια συμφωνία και μας λέτε ότι θα την τηρήσετε και ακόμη περισσότερα. Όταν όμως επιστρέφουμε, διαπιστώνουμε ότι δεν έχετε κάνει σχεδόν τίποτα από όσα είχαμε συμφωνήσει».

Αν και οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών έχουν βελτιωθεί αισθητά από το καλοκαίρι του 2012, οι αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα συνεχίζουν να έχουν ενδιαφέρον λόγω των διαφωνιών -πραγματικών και μη- που προκύπτουν.

Κάτι ανάλογο δεν παρατηρείται σε άλλες χώρες με προγράμματα στήριξης, όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και τελευταία η Κύπρος, όταν τις επισκέπτονται οι εκπρόσωποι των δανειστών.

Οι διαπραγματεύσεις γίνονται στη βάση της συναντίληψης ότι το πρόγραμμα πρέπει να εφαρμοστεί. Γι' αυτό σπανίως ασχολούνται επισταμένως τα διεθνή ΜΜΕ μαζί τους.

Δεν συμβαίνει το ίδιο με τις επισκέψεις της τρόικας στην Ελλάδα.

Ο κύριος λόγος είναι η απροθυμία ή η αδυναμία της ελληνικής πλευράς να τηρήσει τα συμφωνηθέντα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μη υλοποίηση των προαπαιτούμενων για τη δόση του 1 δισ. ευρώ, που είναι γνωστά εδώ και μήνες.

Η χώρα γνωρίζει πολύ καλά τι πρέπει να κάνει, αλλά οι αρμόδιοι κωλυσιεργούν είτε πρόκειται για την αμυντική βιομηχανία, είτε για την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, είτε για τη διαθεσιμότητα στο δημόσιο.

Συνήθως, αυτό είναι αποτέλεσμα της επιρροής που έχουν διάφορες ομάδες πίεσης στους βουλευτές και στους υπουργούς για να μη θιγούν τα κεκτημένα τους.

Είναι λοιπόν λογικό που οι επισκέψεις της τρόικας στην Αθήνα γίνονται σίριαλ, κάτι που δεν συμβαίνει ούτε στην Κύπρο ούτε αλλού.

Κι αυτό παρότι οι σχέσεις της με τη Λευκωσία ήταν ιδιαίτερα τεταμένες την περίοδο όπου κρίθηκε σκόπιμο να «κουρευτούν» οι καταθέσεις και να μπει η μεγαλόνησος σε μνημόνιο.

Επομένως, η ιδιαιτερότητα των επισκέψεων των επικεφαλής της τρόικας στην Ελλάδα και ο θόρυβος που γίνεται στα ΜΜΕ συνδέονται κυρίως με την απροθυμία των Ελλήνων πολιτικών να τηρήσουν τη συμφωνία που υπέγραψαν με τους πιστωτές γιατί θίγονται ψηφοφόροι τους.

Συνήθως, κλειστές επαγγελματικές ομάδες και οι κρατικοί υπάλληλοι.

Έχουμε λοιπόν το ελληνικό τσίρκο που είχε αναφέρει κάποτε ο Ντερούζ της Ε.Ε.

Dr. Money