Το σχέδιο εξόδου της Ελλάδας στις αγορές

Και γιατί να μην θεωρηθεί φερέγγυο παρά μόνο αν «κουρευτεί» στο μισό για να πέσει στο 80%-90% του ΑΕΠ;

Ως γνωστόν, μία και κοινά αποδεκτή απάντηση στο ανωτέρω ερώτημα δεν υπάρχει.

Ακόμη κι αν το χρέος είναι υψηλό, μεγάλη σημασία έχει επίσης σε ποιου τα χέρια βρίσκεται.

Θεωρητικά, χώρα με υψηλό χρέος, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι στην κατοχή εγχώριων ιδιωτών και θεσμικών επενδυτών, είναι λιγότερο ευάλωτη σε σχέση με άλλη της οποίας το χρέος βρίσκεται σε χέρια ξένων.

Αυτό συμβαίνει γιατί το ρίσκο της αναχρηματοδότησης του χρέους είναι μικρότερο στην πρώτη περίπτωση επειδή η χώρα μπορεί να επιβάλει ευκολότερα τους όρους της, π.χ. χρονική επέκταση των λήξεων.

Και στις δύο περιπτώσεις, η Ελλάδα δεν ανήκει στο σωστό στρατόπεδο.

Είναι σαφές εδώ και καιρό ότι η Γερμανία και οι άλλοι θεσμικοί πιστωτές δεν επιθυμούν να «κουρέψουν» τα δάνεια που μας έχουν δώσει - o μοναδικός τρόπος με τον οποίο θα μειωνόταν το ελληνικό χρέος ως προς το ΑΕΠ άμεσα και σε μεγάλο βαθμό.

Το ΔΝΤ έχει αντίθετη άποψη και πιέζει προς την κατεύθυνση του «κουρέματος». Όμως, προς το παρόν, έχει προκαλέσει μόνο την έντονη ενόχληση των Ευρωπαίων δανειστών.

Πολλά πράγματα θα απλοποιούνταν αν δεν υπήρχε στόχος για το ελληνικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στη σχετική ανάλυση (Debt Sustainability Analysis) που κάνει η τρόικα.

Ο Γερμανός επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ υπαινίχθηκε ακριβώς αυτό στη συνέντευξή του στη Wall Street Journal.

Ο κ. Ρέγκλινγκ δήλωσε ότι οι στόχοι για μείωση του ελληνικού χρέους δεν έχουν νόημα.

Όμως, για να μην έχουν νόημα οι στόχοι θα πρέπει οι ετήσιες δαπάνες για τόκους της Ελλάδας να μειωθούν περαιτέρω ως ποσοστό του ΑΕΠ και η αποπληρωμή των υφιστάμενων δανείων να πάει χρονικά πολύ πιο πίσω.

Το ίδιο ακριβώς υπαινίχθηκε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ε. Βενιζέλος όταν μίλησε στο Reuters για reprofiling του ελληνικού χρέους, δηλαδή επιμήκυνση της μέσης διάρκειας του.

Το μέσο επιτόκιο δανεισμού της χώρας εκτιμάται στο 2,5% περίπου, ενώ η μέση διάρκεια του χρέους των 322 δισ. ευρώ είναι στα 16 χρόνια.

Τους τρόπους που θα γίνει κάτι τέτοιο αναμένεται ότι θα αποφασίσει το Eurogroup μέχρι τον Μάιο του 2014, τηρώντας τη δέσμευση που ανέλαβε τον Νοέμβριο του 2012, αν η Ελλάδα εφαρμόσει το πρόγραμμα.

Προηγουμένως, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα κληθούν τον Νοέμβριο να ικανοποιήσουν την απαίτηση του ΔΝΤ για πλήρη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος το επόμενο 12μηνο.

Η τελευταία μπορεί να περιλαμβάνει νέα μείωση στο επιτόκιο των διακρατικών δανείων του πρώτου μνημονίου από τις χώρες της Ε.Ε., που δεν ξεπερνά σήμερα το 1%.

Ο κ. Βενιζέλος πήγε ένα βήμα πιο πέρα συνδέοντας το reprofiling του χρέους που συνδέεται με την αποδυνάμωση του στόχου για το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ με την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές από το 2014.

Ουσιαστικά, οι κ. Ρέγκλινγκ και Βενιζέλος ανέφεραν δημοσίως ποιος είναι ο κύριος πυλώνας του σχεδίου για έξοδο της Ελλάδας στις αγορές.

Η «αχρήστευση» του δείκτη χρέους ως προς το ΑΕΠ που θα παραμείνει υψηλός.

Ο συλλογισμός είναι απλός.

Οι επενδυτές αγοράζουν ομόλογα γιατί προσδοκούν ένα ικανοποιητικό επιτόκιο για δεδομένο επίπεδο ρίσκου.

Γιατί λοιπόν ένας επενδυτής να μην αγοράσει ελληνικά 3ετή ή 5ετή ομόλογα που προσφέρουν την υψηλότερη απόδοση στην ευρωζώνη όταν γνωρίζει ότι η χώρα δεσμεύεται για παραγωγή υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος, πληρώνει λίγα λεφτά για τόκους και δεν έχει σημαντικές λήξεις ομολόγων, δανείων την επόμενη 10ετία ή 20ετία;

Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι το σχέδιο εξόδου στις αγορές είναι υπό διαμόρφωση και δεν είναι μονοδιάστατο.

Περιλαμβάνει κι άλλες κινήσεις και δράσεις, που η τρόικα αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό μέχρι στιγμής.

Παρ' όλα αυτά, εκτιμάται ότι θα δώσει τουλάχιστον το πράσινο φως επί της αρχής για να υλοποιηθούν κάποια πράγματα τις επόμενες εβδομάδες και τους μήνες που θα ακολουθήσουν.

Σε αυτά θα περιλαμβάνονται κινήσεις για την ενίσχυση της ρευστότητας των ελληνικών ομολόγων όπως η συγχώνευση μερικών εκδόσεων σε μία.

Σε αυτό το θέμα είχαμε αναφερθεί πριν από καιρό, αλλά δεν έγινε τίποτα ενδιάμεσα.

Θα περιλαμβάνεται επίσης, ως είθισται, μια μεγάλη καμπάνια ενημέρωσης των θεσμικών επενδυτών στο εξωτερικό με παρουσιάσεις για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της.

Οι παρουσιάσεις θα έχουν λογικά διάρκεια και ίσως παίξουν καθοριστικό ρόλο στη μελλοντική στάση της τρόικας απέναντι στο σχέδιο ανάλογα με τις επιπτώσεις που θα έχουν στην καμπύλη αποδόσεων της ελληνικής δημοκρατίας.

Αν η καμπύλη υποχωρήσει αισθητά, οι δανειστές ίσως «ζεσταθούν» και δώσουν το πράσινο φως για άλλες τεχνικής φύσεως κινήσεις με στόχο τη σταδιακή έξοδο της Ελλάδας στις αγορές.

Σε κάθε περίπτωση, η «αχρήστευση» του αριθμητικού στόχου για το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ ώστε να μην αποτελεί φόβητρο για τους επενδυτές αποτελεί στρατηγική επιλογή της ευρωζώνης και κατ' επέκταση της Ελλάδας.

Dr. Money