Tα ελληνικά stock… bonus

Eποχή γενικών συνελεύσεων και έγκρισης δικαιωμάτων προαίρεσης (stock options), που όμως μοιάζουν περισσότερο με πλουσιοπάροχα μπόνους για μια μικρή ομάδα στελεχών. Oι μεγαλομέτοχοι κρατάνε το μαχαίρι και το πεπόνι. Ως πότε, όμως, θα αγνοούν τα συμφέροντα των μικρομετόχων;

Δημοσιεύθηκε: 17 Μαΐου 2006 - 08:06

Dr Money

Η μία μετά την άλλη οι γενικές συνελεύσεις των εισηγμένων εταιριών καλούνται να δώσουν την ευλογία τους σε προγράμματα διάθεσης μετοχών με προνομιακούς όρους, υπό τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης (stock options) που προορίζονται συνήθως για μια μικρή κάστα στελεχών.

Ενίοτε, βεβαίως, απευθύνονται σε μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων. Και πάλι, όμως, η μερίδα του λέοντος των δικαιωμάτων κατευθύνεται στο... πιάτο ολίγων υψηλόβαθμων στελεχών.

Οι τελευταίοι, στους οποίους ενίοτε συμπεριλαμβάνονται και οι βασικοί μέτοχοι των εισηγμένων ως μέλη του Δ.Σ., αποκτούν το δικαίωμα να αγοράσουν τις μετοχές σε πολύ χαμηλές τιμές ώστε να μην έχουν καμία ανησυχία για την αποκόμιση υπερκερδών στο μέλλον.

Δεν είναι άλλωστε μυστικό ότι υπήρξαν περιπτώσεις στο παρελθόν που οι τιμές εξάσκησης των δικαιωμάτων έφθασαν να είναι ίδιες με τις ονομαστικές τιμές των μετοχών, διασφαλίζοντας στους κατόχους τους αστρονομικές και αφορολόγητες αποδόσεις την ώρα της πώλησης.

Μ’ αυτόν τον τρόπο δεν χρειαζόταν να μπουν καν στον κόπο να ”κάνουν μασάζ” στα οικονομικά αποτελέσματα των εταιριών για να δώσουν ώθηση στις μετοχές κατά τα πρότυπα των Αμερικανών συναδέλφων τους. Απέφευγαν έτσι τον σκόπελο μιας πιθανής μελλοντικής καταδίκης και μετακόμισης στη ”στενή”.

Όμως, το σημερινό καθεστώς βολεύει επίσης τις εισηγμένες εταιρίες, γιατί δεν χρειάζεται να πληρώσουν στα υψηλόβαθμα στελέχη τους μεγάλα μπόνους που θα επιβάρυναν τις δαπάνες τους και θα ήταν ορατές διά γυμνού οφθαλμού.

Φυσικά, η εξάσκηση των δικαιωμάτων προαίρεσης (stock options) συνεπάγεται την έκδοση νέων μετοχών. Αυτή οδηγεί, ιδίως στις περιπτώσεις των μεγάλων προγραμμάτων stock options, σε ”διάλυση κερδών” που είναι εις βάρος των υφιστάμενων μετόχων, κυρίως των μικρών, αφού τα κέρδη μοιράζονται σε μεγαλύτερο αριθμό μετοχών. Όμως, αυτό προφανώς ουδόλως ενδιαφέρει.

Τα προγράμματα stock options δημιουργήθηκαν για να δώσουν κίνητρα στους εργαζομένους να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και να ευθυγραμμίσουν τα συμφέροντα των μετόχων και των εργαζομένων. Ως εκ τούτου, τα προγράμματα stock options, που είναι δομημένα πάνω σε αυτή τη λογική, είναι ευπρόσδεκτα και θα πρέπει να τυγχάνουν ευρύτερης αποδοχής.

Δυστυχώς, όμως, στην Ελλάδα κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Η μεγάλη πλειονότητα των προγραμμάτων έχει δομηθεί με έναν και μοναδικό σκοπό: να προσφέρει μεγάλα και αφορολόγητα κέρδη σε μια μικρή ομάδα υψηλόβαθμων στελεχών, χωρίς να δίνει κίνητρα για αύξηση της παραγωγικότητας, θίγοντας τα συμφέροντα των μετόχων.

Αυτό όμως είναι κάτι που θα πρέπει να αλλάξει. Οι βασικοί μέτοχοι που έχουν το μαχαίρι και το πεπόνι θα πρέπει να καταλάβουν ότι οι μικρομέτοχοι δεν θα είναι για πάντα άβουλα όργανα που εγκρίνουν στις γενικές συνελεύσεις τα προγράμματα stock bonus που τους σερβίρονται.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.