Την άποψη ότι αμφότερες οι μεγάλες κυπριακές τράπεζες θα πρέπει να διαλυθούν εξέφραζε εδώ και πολλές μέρες ο… κεντρικός τραπεζίτης της Κύπρου Πανίκος Δημητριάδης (εικονιζόμενος στη φωτό), σύμφωνα με έγκυρες πηγές από τη Λευκωσία.

Κατά τις ίδιες πηγές, ο κ. Δημητριάδης μετέφερε αυτήν την άποψη και στην πολιτική ηγεσία, θέτοντάς την ως απαίτηση της τρόικας, ωστόσο ήταν απολύτως εμφανές ότι ο ίδιος είχε αυτήν την πεποίθηση.

Το βράδυ πριν από την αναχώρηση του προέδρου της Δημοκρατίας για το τελευταίο Eurogroup στις Βρυξέλες, έγινε μακρά συνάντηση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, με τους πολιτικούς αρχηγούς, τον κεντρικό τραπεζίτη και τον υπουργό Οικονομικών Μιχάλη Σαρρή, στην οποία συμμετείχαν οι πρόεδροι και οι διευθύνοντες σύμβουλοι των δύο μεγάλων κυπριακών τραπεζών.

Κατά τη συνάντηση αυτή, λένε διασταυρωμένες πληροφορίες, παρά την αντίθετη άποψη του κ. Δημητριάδη, συμφωνήθηκε τελικώς μετά από έντονες διαβουλεύσεις, να καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε να διασωθεί τουλάχιστον η Τράπεζα Κύπρου.

Πράγματι, ο κ. Αναστασιάδης επέστρεψε από το Eurogroup με την απόφαση για διάλυση της Λαϊκής, αλλά την «ανασυγκρότηση» της Τράπεζας Κύπρου. Όμως το νομοσχέδιο για την εξυγίανση του τραπεζικού τομέα, που δίνει υπερεξουσίες στον Κεντρικό Τραπεζίτη, είχε ήδη ψηφιστεί.

Με έκπληξη, πολιτικοί και τραπεζικοί παράγοντες της Μεγαλονήσου είδαν στη συνέχεια να κυκλοφορούν πληροφορίες ότι τοποθετείται διαχειριστής όχι μόνο στη Λαϊκή Τράπεζα (που οδεύει προς διαχωρισμό σε «καλή» και «κακή» τράπεζα κι εν συνεχεία σε εκκαθάριση), αλλά και στην ίδια την Τράπεζα Κύπρου!

Η πληροφορία αυτή οδήγησε σε μεγάλες κινητοποιήσεις εκ μέρους του προσωπικού και των εργαζομένων στην Τράπεζα Κύπρου. Εν συνεχεία, τόσο ο κ. Δημητριάδης, όσο και ο κ. Σαρρής έσπευσαν να δηλώσουν ότι στην περίπτωση της Κύπρου πρόκειται για «τυπική διαδικασία», που θα διαρκέσει έως ότου ολοκληρωθεί η απορρόφηση του «καλού» τμήματος της Λαϊκής Τράπεζας από την Κύπρου.

Σήμερα όμως, σε συνάντηση που είχε ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου Γιάννης Κυπρή με τον κ. Δημητριάδη και τον κ. Σαρρή, του γνωστοποιήθηκε ότι «η τρόικα απαιτεί την παραίτησή του». Για το θέμα αυτό υπήρξε ήδη από τις Βρυξέλλες σχετική διάψευση. Ωστόσο, ο κ. Δημητριάδης έχει δηλώσει ότι διαθέτει τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Πρόθεση του κ. Δημητριάδη, σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους της Μεγαλονήσου, είναι να τοποθετήσει επικεφαλής της Τράπεζας Κύπρου παλαιό τραπεζίτη (έναν τραπεζίτη από τη… ναφθαλίνη, αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ίδιες πηγές) ο οποίος θα υποβοηθείται από «συμβούλους» της Alvarez & Marshal, της εταιρίας δηλαδή που εδώ και μήνες ερευνά τα «κακώς κείμενα» των κυπριακών τραπεζών.

Το γεγονός αυτό προξενεί ήδη τεράστιους κραδασμούς στη Μεγαλόνησο, καθώς πρακτικά πέρα από τη διοίκηση και τα ανώτερα στελέχη της Λαϊκής Τράπεζας που αποδομήθηκαν με τα γνωστά αποτελέσματα από τον προηγούμενο Κεντρικό Τραπεζίτη Αθανάσιο Ορφανίδη, αποδομείται τώρα και η διοίκηση της Τράπεζας Κύπρου.

Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η διοίκηση Γιάννη Κυπρή δεν εμπλέκεται ούτε στις αγορές ομολόγων, ούτε στον δανεισμό επιχειρήσεων της προηγούμενης περιόδου, καθώς ανέλαβε την ηγεσία της Τράπεζας Κύπρου, αντικαθιστώντας τον Ανδρέα Ηλιάδη.

Τραπεζικά στελέχη χρεώνουν στον κ. Δημητριάδη ότι παίζει με τη φωτιά, αποδομώντας τη διοίκηση της Τράπεζας Κύπρου σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή, προκειμένου να καταστεί, όπως του επιτρέπει το νέο νομοσχέδιο, παντοδύναμος άρχων του κυπριακού τραπεζικού τομέα

Την ίδια άποψη φαίνεται να έχει το τελευταίο διάστημα και η κυπριακή κυβέρνηση αλλά και τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ακόμη και το ΑΚΕΛ (ο κ. Δημητριάδης προτάθηκε από τον κ. Χριστόφια) φαίνεται να βρίσκεται σε δύσκολη θέση, καθώς σε καμιά περίπτωση δεν είναι διατεθειμένο να φορτωθεί τη διάλυση και της Τράπεζας Κύπρου.

Ωστόσο, η θέση του Κεντρικού Τραπεζίτη, που έχει όλες τις απαιτούμενες αρμοδιότητες, δεν ελέγχεται από την κυβέρνηση, και κατά συνέπεια τα περιθώρια αντιδράσεων δείχνουν προς το παρόν περιορισμένα.


Ο Πανίκος Δημητριάδης και το… παραθυράκι του νόμου!

Για να μπορέσει ένας Ελλαδίτης να κατανοήσει όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο και που εν πολλοίς εξηγούν πώς φτάσαμε ως εδώ θα πρέπει πρώτα να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες του πολιτεύματος.

Έχουμε λοιπόν και λέμε: Η Κύπρος δεν έχει πολίτευμα προεδρευόμενης δημοκρατίας όπως η Ελλάδα, αλλά προεδρικής δημοκρατίας. Με σκοπό να ελέγχεται σε σημαντικό βαθμό η παντοδυναμία του προέδρου της Δημοκρατίας και το ενδεχόμενο κατάχρησης εξουσίας, στην Κύπρο βαρύνοντα ρόλο παίζουν οι λεγόμενες ανεξάρτητες αρχές, όπως ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, ο Γενικός Εισαγγελέας, ο Έφορος των Ασφαλιστικών Εταιρειών, τα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου, οι πρόεδροι των Ημικρατικών Οργανισμών κ.ά.

Οι θέσεις αυτές ορίζονται μεν από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, ωστόσο ο τελευταίος δεν μπορεί να παύσει αυτούς που ο ίδιος ή ο προηγούμενος πρόεδρος όρισε. Το μόνο που μπορεί είναι να μην ανανεώσει τη θητεία τους.

Μάλιστα, στην περίπτωση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, η θητεία του είναι πενταετής και ο ορισμός του γίνεται περίπου έναν χρόνο πριν από τις προεδρικές εκλογές. Άρα, σε περίπτωση αλλαγής προέδρου της Δημοκρατίας, ο νέος πρόεδρος καλείται να λειτουργήσει σε συνεργασία με τον διοικητή της Κ.Τ. που όρισε ο προκάτοχός του.


Η προϊστορία

Πηγαίνοντας πίσω στην ιστορία της Κύπρου, μπορεί κάποιος εύκολα να διαπιστώσει ότι η «συμπόρευση» προέδρων Δημοκρατίας και διοικητών ΚΤ ήταν απρόσκοπτη μέχρι και τα τέλη του 2006, με διοικητές τους κ.κ. Αυξέντη Αυξεντίου και Χριστόδουλο Χριστοδούλου.
Το «μεγάλο φάλτσο» ξεκίνησε από την επιλογή του εκλιπόντος Τάσσου Παπαδόπουλου να μην ανανεώσει τη θητεία του κ. Χριστοδούλου και να διορίσει ως διοικητή της Κεντρικής τον κ. Αθανάσιο Ορφανίδη.

Κατά κοινή ομολογία, ο κ. Ορφανίδης ήταν ξένος με την κυπριακή νοοτροπία και απέκτησε σύντομα πολλούς εχθρούς, άλλοτε δικαιολογημένα και άλλοτε εντελώς αδικαιολόγητα. Επιπλέον, κατάφερε μέσα σε χρόνο ρεκόρ να έρθει σε κάθετη ρήξη με το ΑΚΕΛ, το οποίο μάλιστα στήριζε την κυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου!

Ο Τάσσος Παπαδόπουλος χάνει τις προεδρικές εκλογές του 2008, τις οποίες κερδίζει ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ κ. Δημήτρης Χριστόφιας. Έκτοτε, αντί η κόντρα μεταξύ του ΑΚΕΛ και της Κεντρικής Τράπεζας να κοπάσει, αυτή αντίθετα φούντωσε! Πολύ συχνά μάλιστα, ο κ. Ορφανίδης ερχόταν σε αντιπαράθεση με την κυβέρνηση μέσα από τις στήλες των ΜΜΕ…

Ενδεικτική του πόσο πολύ ο τότε διοικητής «είχε χάσει την μπάλα» ήταν το γεγονός ότι -κατά δήλωσή του- προσπαθούσε να επικοινωνήσει με τον κ. Χριστόφια τις παραμονές του Eurogroup που θα αποφάσιζε το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων, αλλά ο τελευταίος… δεν του έβγαινε στο τηλέφωνο!

Πέρα όμως από την πασίγνωστη κόντρα, ο κ. Ορφανίδης -εκ του αποτελέσματος- «έχασε την μπάλα» και στο βασικό του αντικείμενο που ήταν ο έλεγχος των τραπεζών και ιδιαίτερα στην πρόληψη πιθανών κινδύνων (βλέπε περιπτώσεις μεγάλης έκθεσης στα ελληνικά κρατικά ομόλογα, όπου οι όποιες παρεμβάσεις έγιναν όταν ήταν πολύ αργά).

Ο κ. Ορφανίδης επίσης βαρύνεται και με τον ερασιτεχνικό τρόπο αντιμετώπισης του ζητήματος της Λαϊκής Τράπεζας, με αποτέλεσμα στη συνέχεια –ως αποτέλεσμα των παρεμβάσεών του- να επιδεινωθεί δραστικά η κατάσταση και να αναγκαστεί ο νέος διοικητής της Κεντρικής (κ. Πανίκος Δημητριάδης) να δηλώσει πως το ίδιο εγχείρημα δεν θα επαναλαμβανόταν στην περίπτωση της Τράπεζας Κύπρου. Ο κ. Δημητριάδης επίσης είχε «αδειάσει» τον προκάτοχό του, λέγοντας κατά την πρώτη περίοδο της ανάληψης των καθηκόντων του, πως η Κεντρική δεν είχε ιδέα για τα κεφαλαιακά κενά της Τράπεζας Κύπρου…


Ίδιο σίριαλ, άλλοι πρωταγωνιστές

Οι σχέσεις μεταξύ κυβέρνησης και ΚΤ αποκαταστάθηκαν πρόσκαιρα καθώς ο κ. Χριστόφιας δεν ανανέωσε (όπως αναμενόταν) τη θητεία του κ. Ορφανίδη και επέλεξε ως διάδοχό του τον κ. Πανίκο Δημητριάδη.

Ωστόσο, όταν ο πριν από τρεις εβδομάδες εκλέχθηκε στη θέση του προέδρου της Δημοκρατίας ο κ. Νίκος Αναστασιάδης διαπιστώθηκε από τις πρώτες κιόλας ημέρες η εκκίνηση μιας νέας κόντρας μεταξύ των δύο ανδρών.

Η πλευρά Αναστασιάδη και άλλα πολιτικά κόμματα, αλλά και το σύνολο των Κυπρίων τραπεζιτών είδαν με «κακό μάτι» τους χειρισμούς του διοικητή της Κεντρικής κατά τις τελευταίες εβδομάδες, αφήνοντας να εννοηθεί πως δεν συνεργάστηκε όπως θα έπρεπε με την κυβέρνηση και πως υπέπεσε σε σημαντικά λάθη κατά τις επίμαχες διαπραγματεύσεις.

Η ουσία είναι πως η πλευρά Αναστασιάδη προσπαθεί να «εκπαραθυρώσει» τον κ. Δημητριάδη τον οποίο θεωρεί ως «κόκκινο πανί». Ο κ. Δημητριάδης με τη σειρά του –σε μια τόσο κρίσιμη καμπή- άφησε ακέφαλες τις δύο μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας και δήλωσε πως… έχει τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας!

Η ουσία είναι πως ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν μπορεί να απολύσει τον κ. Δημητριάδη και ο μόνος τρόπος αποπομπής του είναι μέσω του Ανώτατου Δικαστηρίου στο οποίο πρέπει να προσφύγει «αιτιολογημένα» και για σοβαρούς λόγους ο πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Παράγοντες πάντως της κυπριακής αγοράς, εκτιμούν πως η παραίτηση του κ. Δημητριάδη μάλλον αποτελεί ζήτημα χρόνου…


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.