Αλλαγή των δεδομένων στη διεθνή οικονομία και το παγκόσμιο εμπόριο επιδιώκουν οι επονομαζόμενες χώρες BRICs, οι οποίες είναι πλέον η κινητήριος δύναμη της διεθνούς ανάπτυξης.

Η ετήσια σύνοδός τους στο Ντέρμπαν της Νοτίου Αφρικής ξεκινά με πρωτοβουλία για σύσταση νέων θεσμών τύπου Bretton Woods, αλλά και με μία συμφωνία μεταξύ Κίνας και Βραζιλίας που έχει στόχο να μειώσει σημαντικά το ποσοστό των δολαρίων στα συναλλαγματικά αποθέματα των δύο χωρών.

Ενώ η ευρωζώνη παλεύει ακόμη με τη δική της κρίση και το διχασμένο Κογκρέσο στις ΗΠΑ αδυνατεί να συμφωνήσει για μία ουσιώδη λύση στον περιβόητο δημοσιονομικό γκρεμό, οι αναδυόμενες αγορές ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν την υπο-ανάπτυξη και τη συναλλαγματική αστάθεια.

Σύμφωνα με τα όσα μεταδίδει το Bloomberg, στόχος τους είναι η δημιουργία θεσμών που θα παρακάμπτουν τους ρόλους της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Συγκεκριμένα, οι ηγέτες των BRICs αναμένεται να εγκρίνουν την ίδρυση μιας νέας τράπεζας ανάπτυξης κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνόδου τους.

«Η βαθύτερη λογική για τα BRICs είναι κατά πάσα βεβαιότητα η δημιουργία νέων θεσμών τύπου Bretton Woods, τα οποία θα στρέφονται προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο», δήλωσε ο Martyn Davies, διευθύνων σύμβουλος της Frontier Advisory και συμπλήρωσε: «Υπάρχει στροφή της εξουσίας από τον παραδοσιακό προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Υπάρχουν πολλές γεωπολιτικές ανησυχίες για αυτή τη στροφή στον δυτικό κόσμο».

Οι χώρες BRICs, που διαθέτουν αποθέματα ξένου συναλλάγματος αξίας συνολικά 4,4 τρισ. δολαρίων και αντιπροσωπεύουν το 43% του παγκόσμιου πληθυσμού, επιθυμούν περισσότερες εξουσίες στην παγκόσμια οικονομία ώστε να ανταποκρίνονται στην αυξανόμενη οικονομική τους δύναμη. Έχουν ζητήσει αναθεώρηση της διαχείρισης της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, που δημιουργήθηκαν στο Bretton Woods του New Hampshire το 1944, και αντιτίθενται στην πρακτική οι πρόεδροι των δυο αυτών φορέων να εκλέγονται από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Ακόμη και πριν ξεκινήσει η σύνοδός τους, το στίγμα των προθέσεων ήταν σαφές. Κίνα και Βραζιλία συμφώνησαν να κάνουν απευθείας συναλλαγές με τα εθνικά τους νομίσματα έως 30 δισ. δολ. ετησίως, σε μία δραστική κίνηση ώστε να μειωθεί σημαντικά το ποσοστό των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διατηρούν οι δύο χώρες σε δολάρια.

Η συμφωνία θα διαρκέσει τρία χρόνια και χαρακτηρίζεται ως ένα σημαντικό βήμα των δύο μεγαλύτερων αναδυόμενων αγορών να παρακάμψουν την ηγεμονία ΗΠΑ και ευρωζώνης στο διεθνές εμπόριο.

«Το συμφέρον μας δεν είναι να δημιουργήσουμε νέες σχέσεις με την Κίνα, αλλά να επεκτείνουμε τις σχέσεις αυτές σε περιόδους εντάσεων για τις χρηματαγορές» δήλωσε ο κεντρικός τραπεζίτης της Βραζιλίας, Αλεξάντρ Τομπίνι. Το 2012, το εμπόριο μεταξύ των δύο ωρών άγγιξε τα 75 δισ. δολ.. Αξιωματούχοι της Βραζιλίας αναφέρουν πως στόχος είναι η συμφωνία να εφαρμοστεί από το δεύτερο εξάμηνο του 2013.

Σε πρόσφατή ανάλυσή της, η Goldman Sachs, είχε αναφερθεί στην ιλιγγιώδη ταχύτητα με την οποία αναπτύσσονται οι συγκεκριμένες χώρες. Μόνο το 2011 η Βραζιλία, η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία (οι αποκαλούμενες και BRICs) δημιούργησαν σε όρους οικονομικής παραγωγής το ισοδύναμο μιας νέας Ιταλίας.

Ο Τζιμ Ο'Νιλ, οικονομικός αναλυτής της Goldman Sachs, ο οποίος εφηύρε και το ακρωνύμιο BRIC, είχε δηλώσει: «Οι περισσότεροι άνθρωποι ακόμη δεν καταλαβαίνουν το μέγεθος της Κίνας και την ταχύτητα με την οποία κινείται. Το ΑΕΠ της ανέρχεται τώρα στα 8,2 τρισ. δολ., περίπου στο μισό από εκείνο των ΗΠΑ. Η Κίνα, όμως, αναπτύσσεται με ρυθμό 8% ετησίως. Είναι το αντίστοιχο με ανάπτυξη 4% στις ΗΠΑ». «Η Κίνα δημιουργεί μία Ελλάδα κάθε 12,5 εβδομάδες. Από το 2010 έχει δημιουργήσει μία Ινδία».

Εκτός από την οικονομική τους ισχύ, ένας ακόμη λόγος για την κινητοποίηση των BRICs, είναι η έκδηλη ανησυχία τους για τα όσα συμβαίνουν στην ευρωζώνη. Ο Changyong Rhee της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης είχε δηλώσει πρόσφατα ότι πολλές ασιατικές χώρες ανησυχούν μήπως η Ευρώπη πυροδοτήσει έναν ακόμη γύρο παγκόσμιας οικονομικής αβεβαιότητας, λόγω της επίμονης ύφεσης σε πολλές χώρες της ευρωζώνης, της πολιτικής αστάθειας στην Ιταλία και των συζητήσεων για έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε. Σε όλα αυτά θα μπορούσαν να προστεθούν τώρα και όλες οι συζητήσεις περί bail in των καταθετών στις ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών και στο μέλλον.

Διαφωνούν για την έδρα της Τράπεζας Ανάπτυξης

Προβλήματα όμως, υπάρχουν. Οι υπουργοί Οικονομικών των BRICS δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σχετικά με τη χρηματοδότηση και τον τόπο όπου θα έχει την έδρα της μια τράπεζα ανάπτυξης που θα δημιουργηθεί από την ομάδα των χωρών αυτών, όπως παραδέχθηκε ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών Άντον Σιλουάνοφ.

«Η απόφαση για τον τόπο της έδρας της τράπεζας και τη χρηματοδότησή της μένει ακόμη να ληφθεί», δήλωσε στους δημοσιογράφους στο Ντέρμπαν, προσθέτοντας ότι θα απαιτηθούν περαιτέρω βήματα για να μπορέσει να δημιουργηθεί η τράπεζα ανάπτυξης των BRICS.