Με πανηγυρισμούς ανακοινώθηκε από το τελευταίο Ecofin η επιβολή του φόρου επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών (γνωστού και ως φόρου Τόμπιν) σε μία ομάδα 11 «πρόθυμων» χωρών, ως ύστατη προσπάθεια να αποδειχθεί στους Ευρωπαίους φορολογούμενους ότι τα χρήματά τους δεν δαπανώνται επί ματαίω στην κρίση χρέους.

Αναλυτές και παράγοντες της αγοράς, όμως, επισημαίνουν πως οι μεγάλες τράπεζες θα καταφέρουν να αποφύγουν τον φόρο διευρύνοντας το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα από μικρότερους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, οίκους trading, συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλους επενδυτικούς φορείς.
 
Ο φόρος Τόμπιν θα επιβληθεί από τις χώρες Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Βέλγιο, Εσθονία, Ελλάδα, Αυστρία, Πορτογαλία, Σλοβενία και Σλοβακία. Ο συντελεστής ανέρχεται στο 0,1% για ομόλογα και μετοχές και στο 0,01% για παράγωγα. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για άντληση εσόδων 10 - 35 δισ. ευρώ από τον συγκεκριμένο φόρο ετησίως. Εάν συμμετείχαν και οι 27 χώρες της Ε.Ε., τότε τα προσδοκώμενα έσοδα θα άγγιζαν τα 57 δισ. ευρώ.

«Η πρόταση για επιβολή του φόρου επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών σε μία μικρή ομάδα χωρών χωρίς να συμμετέχουν ορισμένες από τις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές χώρες του κόσμου δεν είναι και η καλύτερη», δηλώνει ο Chas Roy-Chowdhury, επικεφαλής επί θεμάτων φορολογίας της ACCA, της διεθνούς οργάνωσης λογιστών και εξηγεί: «Οι τράπεζες στις χώρες που έχουν υιοθετήσει τον φόρο θα έχουν ένα ελάχιστο επίπεδο συναλλαγών εκεί και θα μεταφέρουν όλες τις άλλες συναλλαγές τους στο Λονδίνο το ταχύτερο δυνατό».


Μεγάλες τράπεζες όπως η Deutsche Bank, η BNP Paribas και η Unicredit ήδη έχουν ισχυρή παρουσία στο Λονδίνο, που θα μπορούσε να αναλάβει τις συναλλαγές αυτές εφόσον κριθεί ότι έτσι εξοικονομείται κόστος. «Δεν είναι θέμα αποφυγής. Οι τράπεζες έχουν καθήκον να εξασφαλίσουν στους πελάτες τους ότι λειτουργούν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο», εξηγεί υψηλό στέλεχος του τραπεζικού κλάδους μιλώντας ανώνυμα στο πρακτορείο Reuters.

Οι μικρότερες τράπεζες, όμως, όπως επίσης τα συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλοι επενδυτικοί φορείς που δεν έχουν διεθνές δίκτυο δεν θα έχουν την ίδια δυνατότητα μεταφοράς των συναλλαγών σε χώρες που δεν μετέχουν στην επιβολή του φόρου Τόμπιν.

Αξιωματούχος της Ε.Ε. δήλωσε στο Reuters ότι η Κομισιόν δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν ο φόρος θα καλύπτει ακόμη και τίτλους που εκδίδονται από μία εταιρία με έδρα της σε κάποια από τις χώρες που επιβάλλουν τον φόρο. Εάν γίνει αυτό, τότε θα κληθούν να καταβάλουν φόρο επί χρηματοοικονομικών συναλλαγών ακόμη και οίκοι trading από την Ασία και τις ΗΠΑ εφόσον διαπραγματεύονται ομόλογα και μετοχές που εκδίδονται από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ή κυβερνήσεις.