Ως μία από τις πλέον σκληρές μάχες για τον Λευκό Οίκο περιγράφεται από τα αμερικανικά ΜΜΕ η σημερινή εκλογική αναμέτρηση του Μπαράκ Ομπάμα και του Μιτ Ρόμνεϊ.

Περίπου στις 01:00 ώρα Ελλάδας εκλεισαν τα πρώτα εκλογικά τμήματα, σε περιοχές της Ιντιάνα και του Κεντάκι, στις 18:00 τοπική ώρα.

Οι δύο πολιτείες βρίσκονται ανάμεσα σε δύο ζώνες ώρας, στο ένα κομμάτι τους τα εκλογικά τμήματα θα κλείσουν μια ώρα αργότερα και τότε αναμένονται τα πρώτα αποτελέσματα. Τα τελευταία εκλογικά τμήματα κλείνουν στις δυτικές πολιτείες στις 06:00 ώρα Ελλάδας.

Ο Mitt Romney, ο πολυεκατομμυριούχος πρώην επικεφαλής εταιρίας private equity, είναι ο πρώτος Μορμόνος που διεκδικεί την προεδρία. Ο Barak Obama, ο πρώτος μαύρος πρόεδρος των ΗΠΑ, επιδιώκει την επανεκλογή του.

Νωρίς σήμερα, οι κάλπες άνοιξαν πρώτα στο μικρό χωριό Ντίξβιλ Νοτς, όπου οι δέκα ψηφοφόροι ψήφισαν στη διάρκεια της νύχτας. Δεν κατάφεραν, όμως, να βγάλουν νικητή για πρώτη φορά στην Ιστορία. Οι δύο αντίπαλοι ήρθαν ισόπαλοι με πέντε ψήφους ο κάθε ένας. "Αυτό δεν έχει ξανασυμβεί εδώ", δήλωσε μέλος της εφορευτικής επιτροπής που ανακοίνωσε τα αποτελέσματα.

Το μικρό αυτό απομονωμένο χωριό βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τον Καναδά στα Απαλάχια Όρη. Από το 1960 το ένα και μοναδικό του εκλογικό τμήμα, στο ξενοδοχείο του χωριού, είναι το πρώτο στις ΗΠΑ που ανοίγει. Πάντα ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος είναι ο νικητής, εκτός από το 2008 που κέρδισε ο Obama.

Μία ημέρα νωρίτερα, δημοσκόπηση του CNN έδειχνε τους δύο υποψηφίους να ισοδυναμούν με ποσοστό 49%. Νέα δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos δείνει στον Barak Obama προβάδισμα 2 ποσοστιαίων μονάδων. Επί συνόλου 4.725 ερωτηθέντων, πιθανών ψηφοφόρων σε όλη την επικράτεια των ΗΠΑ, το 48% δήλωσε ότι σκοπεύει να ψηφίσει τον Barak Obama έναντι 46% που εκδήλωσαν την προτίμησή τους για τον πρώην κυβερνήτη της Μασαχουσέτης και υποψήφιο των ρεπουμπλικανών, Mitt Romney.

Σύμφωνα με σημερινή δημοσκόπηση της Huffington Post, ο Barack Obama έχει σίγουρη την εκλογή 237 εκλεκτόρων, ενώ έχει σημαντικές πιθανότητες να κερδίσει άλλους 40 εκλέκτορες στο Οχάιο, το Ουισκόνσιν, την Νεβάδα και την Αιόβα.

Την ίδια ώρα, ο Mitt Romney κερδίζει σίγουρα 191 εκλέκτορες, ενώ έχει ίσες πιθανότητες με τον Βarack Obama να κερδίσει 70 εκλέκτορες στις πολιτείες του Κολοράντο, της Φλόριντα, της Βόρειας Καρολίνας και τη Βιρτζίνια.   

Ο νικητής χρειάζεται 270 εκλέκτορες.

25.000 δημοσκόποι στην εκλογική μάχη των ΗΠΑ

Η εκλογική νύχτα εκτιμάται ότι θα είναι μακριά, ενώ κανείς δεν αποκλείει το αποτέλεσμα και αυτών των εκλογών να κριθεί στην αίθουσα του Ανώτατου Δικαστηρίου, όπως είχε γίνει το 2000. Μια στρατιά 25.000 δημοσκόπων υποβάλλει ερωτήσεις ψηφοφόρους από 50 αμερικανικές πολιτείες κατά την έξοδό τους από ένα δείγμα εκλογικών τμημάτων. Tο Νational Election Pool, μια κοινοπραξία στην οποία μετέχουν πέντε μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα (ABC, CBS, NBC, CNN Fox News) και το αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων Associated Press, ανέθεσε στην εταιρία μελετών Edison Research να κάνει αυτό το κοπιώδες έργο. Οι δημοσκόποι ρωτούν τους εκλογείς δειγματοληπτικά και τα δεδομένα διαβιβάζονται στα μέλη της κοινοπραξίας που διαθέτουν τις δικές τους ομάδες.

Αυτές οι ομάδες, στις οποίες μετέχουν στατιστικοί και ερευνητές πολιτικών επιστημών, θα ανακοινώσουν τον νικητή σε κάθε πολιτεία βάσει των δικών τους μοντέλων και υπό τον όρο το περιθώριο λάθους να είναι αρκετά χαμηλό. Αυτοί θα βρίσκονται ουσιαστικά σε καραντίνα, σε μία άγνωστη τοποθεσία, χωρίς κινητά τηλέφωνα και χωρίς πρόσβαση στο Internet, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο διαρροής μέσω των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης.


ΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Οι προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγονται με έμμεση καθολική ψηφοφορία: οι Αμερικανοί στην ουσία εκλέγουν μια ομάδα μεγάλων εκλεκτόρων, οι οποίοι αποτελούν το Κολέγιο Εκλεκτόρων που αποτελείται από 538 μέλη τα οποία θα εκλέξουν πρόεδρο και αντιπρόεδρο. Νικητής των εκλογών θα είναι εκείνος που θα κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία των 270 ψήφων.

Κάθε πολιτεία εκπροσωπείται από τους μεγάλους εκλέκτορες σε αριθμό ίσο με αυτόν των γερουσιαστών και των εκπροσώπων της στο Κογκρέσο. Η Περιφέρεια της Κολούμπια -Ουάσινγκτον- δεν έχει εκπρόσωπο με δικαίωμα ψήφου στο Κογκρέσο, αλλά αριθμεί τρεις εκλέκτορες. Η πολιτεία με τον μεγαλύτερο πληθυσμό, η Καλιφόρνια, έχει 55 μεγάλους εκλέκτορες. Ακολουθούν το Τέξας με 38 και η Φλόριντα με 29. Οι πιο αραιοκατοικημένες πολιτείες έχουν τουλάχιστον τρεις μεγάλους εκλέκτορες.

Σε περίπτωση ισοψηφίας, η νέα Βουλή των Αντιπροσώπων, που θα εκλεγεί την ίδια ημέρα με τις προεδρικές, θα επιλέξει τον μελλοντικό πρόεδρο - αυτό συνέβη το 1800 και το 1824. Η Γερουσία σε αυτήν την περίπτωση εκλέγει τον αντιπρόεδρο. Με το σύστημα αυτό, είναι πολύ πιθανό ένας υποψήφιος να εκλεγεί πρόεδρος χωρίς να κερδίζει το μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων. Αυτό συνέβη το 2000, αλλά και σε τρεις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις.

Αυτό συμβαίνει γιατί σχεδόν σε όλες τις πολιτείες, με εξαίρεση το Μέιν και τη Νεμπράσκα, που εφαρμόζουν αναλογικό σύστημα, ο υποψήφιος που θα καταφέρει να κερδίσει ακόμα και με μία ψήφο διαφορά κερδίζει όλους τους εκλέκτορες.

ΟΙ ΔΕΚΑ ΕΠΙΜΑΧΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

Εξαιτίας του συστήματος αυτού, ο Obama και ο Romney επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους σε περίπου δέκα από τις πενήντα πολιτείες, όπως το Οχάιο, η Φλόριντα, η Αϊόβα και το Κολοράντο, που θεωρούνται πολιτείες-κλειδιά και θα χαρίσουν τη νίκη στο ένα ή στο άλλο στρατόπεδο.

Φλόριντα (29 μεγάλοι εκλέκτορες)

Η μεγαλύτερη από τις πολιτείες-κλειδιά, όπου η προεκλογική εκστρατεία κοστίζει ακριβά. Στη Φλόριντα παίχτηκε η προεδρική εκλογή του 2000 ανάμεσα στον George Bush και τον Al Gore. Έκτοτε, η πολιτεία έχει εκσυγχρονίσει το σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, που αποτελεί ευθύνη κάθε κομητείας. Οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν μακριές ουρές αναμονής από την έναρξη της ψηφοφορίας στις 27 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, ο Romney εξασφαλίζει το 48,9% και ο Obama το 47,4%.

Πενσιλβάνια (20 μεγάλοι εκλέκτορες)

Το 2008, ο Obama κέρδισε την Πενσιλβάνια, η οποία είναι μοιρασμένη ανάμεσα στον αγροτικό πυρήνα της, που είναι ρεπουμπλικανικός, και στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Φιλαδέλφεια και το Πίτσμπουργκ, όπου οι εργάτες και οι μαύροι ψήφισαν μαζικά Obama. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, ο Obama εξασφαλίζει το 49,5% και ο Romney το 44,8%.


Οχάιο (18 μεγάλοι εκλέκτορες)

Στις εκλογές του 2008, ο Obama κέρδισε το Οχάιο, ενώ το 2004 και το 2000 νικητής ήταν ο George Bush. Το Οχάιο παρουσιάζεται συχνά ως μικρογραφία των ΗΠΑ, με τα μεγάλα του αστικά κέντρα, τις βιομηχανικές του ζώνες και τις αγροτικές περιοχές, όπου η εκμετάλλευση του σχιστολιθικού φυσικού αερίου και η γεωργία είναι οι ατμομηχανές της οικονομίας. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, ο Obama εξασφαλίζει το 48,6% και ο Romney το 46,5%.


Βόρεια Καρολίνα (15 μεγάλοι εκλέκτορες)

Συντηρητική νότια πολιτεία, την οποία ο Obama κέρδισε το 2008 με διαφορά 13.000 ψήφων επί συνόλου 4,2 εκατομμυρίων, χάρη στις μεγάλες πόλεις Σάρλοτ και Ράλεϊ. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, ο Obama εξασφαλίζει το 50,3% και ο Romney το 46,5%.

Βιρτζίνια (13 μεγάλοι εκλέκτορες)

Η νίκη του Barak Obama το 2008 ήταν η πρώτη δημοκρατικού υποψηφίου από το 1964 σε αυτήν την παραδοσιακά συντηρητική πολιτεία, η πρωτεύουσα της οποίας ήταν και πρωτεύουσα των Νοτίων στον αμερικανικό εμφύλιο. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, οι δύο υποψήφιοι είναι ισόπαλοι με 47,8%.

Ουϊσκόνσιν (10 μεγάλοι εκλέκτορες)

Στα σχέδια μάχης οι δημοκρατικοί δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι η πολιτεία μπορεί να πέσει στα χέρια των ρεπουμπλικανών, αλλά ο ορισμός του Paul Ryan, αντιπροσώπου της πολιτείας στο Κογκρέσο, ως υποψήφιου αντιπροέδρου, άλλαξε τα δεδομένα. Ο ρεπουμπλικανός κυβερνήτης της πολιτείας έχει επίσης αποκτήσει κύρος σε εθνικό επίπεδο με τη μάχη του κατά των συνδικάτων. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, ο Obama εξασφαλίζει το 49,3% και ο Romney το 47%.

Κολοράντο (9 μεγάλοι εκλέκτορες)

Το 2008 οι δημοκρατικοί διοργάνωσαν εδώ το συνέδριο που έδωσε το χρίσμα στον Obama. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, οι δύο αντίπαλοι είναι ισόπαλοι με 47,8%.

Αϊόβα (6 μεγάλοι εκλέκτορες )

Εφαλτήριο της υποψηφιότητας Obama το 2008, μετά την επικράτησή του επί της Hilary Clinton, η Αϊόβα περιλαμβάνει πολλούς ευαγγελικούς και αγρότες ψηφοφόρους, που εξαρτώνται από τις ομοσπονδιακές επιδοτήσεις. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, ο Obama εξασφαλίζει το 49% και ο Romney το 46,7%.

Νεβάδα (6 μεγάλοι εκλέκτορες)

Η Νεβάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας στη χώρα. Η υποστήριξη της μεγάλης ισπανόφωνης κοινότητας μπορεί να βοηθήσει τον Barak Obama, όμως η πολιτεία διαθέτει μία μικρή κοινότητα μορμόνων που υποστηρίζει τον Mitt Romney. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, ο Obama εξασφαλίζει το 50% και ο Romney το 47,6%.

Νιου Χάμσαϊρ (4 μεγάλοι εκλέκτορες)

Μικρή πολιτεία στα βορειοανατολικά της χώρας, που δεν έχει ψηφίσει παρά δύο φορές δημοκρατικό υποψήφιο στις τελευταίες έξι προεδρικές εκλογές. Το Νιου Χάμσαϊρ μπορεί τελικά να στραφεί στον Μ. Romney που υπήρξε δημοφιλής κυβερνήτης της Μασαχουσέτης από το 2003 μέχρι το 2007. Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, ο Obama εξασφαλίζει το 48,8% και ο Romney το 46,8%.


ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ ΟΙ ΔΥΟ ΜΟΝΟΜΑΧΟΙ

Αυτή η εκλογική αναμέτρηση κρίνεται στο μέτωπο της οικονομίας. Ακολουθούν οι βασικότερες θέσεις των δύο υποψηφίων. 

Απασχόληση

Ο Obama δηλώνει ότι το δικό του σχέδιο για δημιουργία θέσεων απασχόλησης θα ενισχύσει τον κλάδο μεταποίησης, θα βελτιώσει την ποιότητα της εκπαίδευσης και θα μειώσει την εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές πετρελαίου. Υπόσχεται 1 εκατ. νέες θέσεις εργασίας στον κλάδο μεταποίησης μέχρι το 2016 και επιπλέον 600.000 θέσεις στον κλάδο φυσικού αερίου όπως επίσης και τη «στρατολόγηση» 100.000 καθηγητών μαθηματικών και φυσικών επιστημών. Μέρος του σχεδίου του είναι η ανακατασκευή δρόμων, σχολείων και γεφυρών, ενώ αναφέρει ότι το ήμισυ των κεφαλαίων που εξοικονομούνται με τον τερματισμό του πολέμου στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν θα χρησιμοποιηθεί σε έργα υποδομής.

Ο Romney, από την πλευρά του, υπόσχεται 12 εκατ. νέες θέσεις εργασίας στην τετραετία ή περίπου 250.000 θέσεις τον μήνα. Το δικό σχέδιο επικεντρώνεται στις φορολογικές μεταρρυθμίσεις, στην απελευθέρωση των αγορών και στην ενίσχυση του εμπορίου κυρίως με την Κίνα. Ο Romney επικρίνει την προεδρία Obama για έλλειψη επιθετικότητας στο θέμα του αθέμιτου ανταγωνισμού από την Κίνα και αναφέρει πως ο ίδιος θα απειλήσει με επιβολή κυρώσεων και θα αναγκάσει την Κίνα να συμμορφωθεί με τους διεθνείς κανόνες, επιδιώκοντας συντονισμένη δράση με τους εταίρους των ΗΠΑ.

Αγορά κατοικιών

Αν και η κρίση στην αγορά κατοικιών παραμένει στην καρδιά των προβλημάτων της αμερικανικής οικονομίας, ο Obama και ο Romney δεν έχουν διατυπώσει συγκεκριμένα σχέδια για τον τρόπο αντιμετώπισής της. Ο Obama στηρίζει πρωτοβουλίες που βοηθούν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά να αναχρηματοδοτήσουν τα ενυπόθηκα δάνειά τους εκμεταλλευόμενα τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Για το επίμαχο θέμα βρέθηκε σε διαμάχη με την ανεξάρτητη επιτροπή ελέγχου των Fannie Mae και Freddie Mac.

Ο Romney δήλωσε κάποια στιγμή ότι η αγορά κατοικιών πρέπει να πιάσει πάτο χωρίς κρατική παρέμβαση και δεν έχει δώσει περισσότερες πληροφορίες για το πώς θα διαχειριστεί το θέμα των κατασχέσεων.

Ομοσπονδιακή Τράπεζα ΗΠΑ

Η θητεία του Ben Bernanke στο τιμόνι της Fed λήγει στις 31 Ιανουαρίου 2014. Ο Obama εκτιμάται ότι θα προτείνει την παραμονή του για δεύτερη θητεία, αν και αρκετοί πιστεύουν πως ο ίδιος ο Bernanke δεν θα δεχθεί την πρόταση. Αναλυτές θεωρούν ότι σε περίπτωση νίκης των δημοκρατικών η πιθανότερη διάδοχος του Bernanke θα είναι η νυν αντιπρόεδρος Janet Yellen, η οποία αναμένεται να ακολουθήσει ίδια πολιτική ιστορικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής μέχρις ότου ανακάμψει η αγορά εργασίας.

Ο Romney, από την πλευρά του, έχει δηλώσει ρητά ότι δεν θα επιδιώξει δεύτερη θητεία για τον Bernanke. Οι αναλυτές εκτιμούν πως θα προτείνει για κεντρικό τραπεζίτη κάποιον με πιο σκληρές απόψεις περί νομισματικής πολιτικής, αλλά όχι σε υπερβολικό βαθμό. Μεταξύ των ονομάτων που έχουν ακουστεί είναι οι νυν σύμβουλοι του Romney, Glenn Jubbard, Greg Mankiw και John Taylor.

Δημοσιονομική πολιτική

Εδώ είναι και το κρίσιμο θέμα, δεδομένου ότι ο πλανήτης αγωνιά για τον δημοσιονομικό γκρεμό που απειλεί τις ΗΠΑ. Πρόκειται για την αυτόματη επιβολή περικοπών στις δημόσιες δαπάνες και αυξήσεων στη φορολογία από την 1η Ιανουαρίου, δεδομένης της ενίσχυσης του δημόσιου χρέους.

Ο Obama προτείνει τη μείωση του ελλείμματος στον προϋπολογισμό κατά 4 τρισ. δολ. μέσα στην επόμενη δεκαετία, καταργώντας τις φοροελαφρύνσεις που είχαν επιβληθεί επί George Bush στα ανώτερα εισοδήματα. Επίσης, το ήμισυ των κεφαλαίων που θα εξοικονομηθούν από τον τερματισμό των πολέμων σε Ιράκ και Αφγανιστάν επίσης θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του ελλείμματος.

Ο Romney ζητά να μειωθεί ο φορολογικός συντελεστής κατά 20% και να διευρυνθεί η φορολογική βάση κλείνοντας παραθυράκια. Ζητά να διατηρηθούν οι φοροελαφρύνσεις του George Bush για τα ανώτερα εισοδήματα. Τάσσεται υπέρ της μείωσης των ομοσπονδιακών δαπανών στο 20% του ΑΕΠ από 24% του ΑΕΠ που είναι σήμερα. Και οι δύο τάσσονται υπέρ της μείωσης της φορολογίας των επιχειρήσεων.