Ο χρόνος για την τιθάσευση της κρίσης χρέους τελειώνει για την ευρωζώνη καθώς, τη στιγμή όπου τα ιταλικά ομόλογα βρίσκονται ήδη σε απαγορευτικά υψηλά επίπεδα, μία ακόμη χώρα μπαίνει στο κάδρο της κρίσης χρέους, με το spread στα γαλλικά δεκαετή να εκτινάσσεται σε υψηλά 21 ετών. 

H διαφορά απόδοσης των γαλλικών τίτλων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών έφτασε έως τις 168 μονάδες βάσης, όταν και τα ασφάλιστρα έναντι χρεοκοπίας, τα λεγόμενα CDSs, έπιασαν ιστορικά υψηλά επίπεδα, στις 204 μονάδες βάσης. Σήμερα, ωστόσο, η αγορά ομολόγων φαίνεται να σταθεροποιείται.

Αν και το επίκεντρο των επενδυτικών φόβων αυτήν την περίοδο βρίσκεται στη Ρώμη και στην εκτίναξη του επιτοκίου που πληρώνει η Ιταλία για να δανειστεί πάνω από το απαγορευτικό 7%, πολλοί παρατηρητές δηλώνουν τρομαγμένοι από το μεγάλο άνοιγμα της Γαλλίας στην ιταλική οικονομία αλλά και από τα δημοσιονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το ίδιο το Παρίσι, παρά τα μέτρα λιτότητας ύψους 100 δισ. ευρώ που πέρασε η κυβέρνηση Σαρκοζί. 

Η έκθεση των γαλλικών τραπεζών στην Ιταλία ανέρχεται στα 306 δισ. ευρώ, ενώ μεγάλη (125 δισ. περίπου) είναι και η έκθεση γερμανικών ιδρυμάτων σε αυτήν. Την ίδια ώρα, σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα διαμορφώνεται η έκθεση των τραπεζών της χώρας και στα ομόλογα των PIIGS.  

Αργά χθες το βράδυ, τα spreads στα 10ετή ομόλογα της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και του Βελγίου ανήλθαν σε επίπεδα-ρεκόρ σε σχέση με τα γερμανικά ομόλογα, όσον αφορά την περίοδο μετά την εισαγωγή του ευρώ. Σήμερα ωστόσο κινούνται σταθεροποιητικά.

Το "λάθος" της S&P και η δέσμευση για λιτότητα

Πανικός επικράτησε για λίγα λεπτά χθες το βράδυ όταν κυκλοφόρησε κατά... λάθος αυτόματο μήνυμα του οίκου αξιολόγησης S&P για υποβάθμιση της Γαλλίας. Ο οίκος έσπευσε να επιβεβαιώσει με ανακοίνωσή του ότι η αξιολόγηση της Γαλλίας παραμένει ΑΑΑ με σταθερό outlook, ενώ παράλληλα απέδωσε το μήνυμα σε τεχνικό λάθος. 

Από την πλευρά της, η Γαλλία ζήτησε την έναρξη επίσημης έρευνας για το... λάθος της S&P να δημοσιεύσει στον διαδικτυακό της τόπο ότι υποβάθμισε την αξιολόγησή της, προκαλώντας την άνοδο των γαλλικών spreads σε επίπεδα-ρεκόρ.

Σήμερα, μάλιστα, ο ευρωπαίος επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Μισέλ Μπαρνιέ, δήλωσε ότι το "λάθος" της S&P για την Γαλλία είναι ένα πολύ σοβαρό περιστατικό και πως το θέμα θα ερευνηθεί.

Το... λάθος της S&P οδήγησε το πανωτόκιο που πληρώνει η Γαλλία για να δανειστεί στις 167 μονάδες βάσης, που είναι το υψηλότερο 21 ετών. Το επιτόκιο στο 10ετές ομόλογο του γαλλικού δημοσίου εκτοξεύτηκε στο 3,43%.

Ωστόσο, πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι το Παρίσι δεν θα μπορέσει τελικώς να διατηρήσει την αξιολόγηση ΑΑΑ, εν μέσω της αύξησης του κόστους δανεισμού και της υψηλής έκθεσης των τραπεζών στο χρέος του ευρωπαϊκού νότου.

Οι υπουργοί Οικονομικών και Προϋπολογισμού της χώρας Φρ. Μπαρουέν και Β. Πεκρές έσπευσαν να διαβεβαιώσουν ότι θα διατηρηθούν οι δεσμεύσεις έναντι της Ε.Ε., με μείωση του γαλλικού ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ το 2013 και ισοσκελισμό το 2016.

Εκτός ορίων τα ιταλικά ομόλογα

Οι εκρηκτικές οικονομικές εξελίξεις στην Ιταλία προκαλούν τριγμούς στα θεμέλια της ευρωζώνης και αυξάνουν τις πιέσεις της Ε.Ε. προς την πολιτική ηγεσία της χώρας για την έγκριση των μέτρων από μια ισχυρή κυβέρνηση.

Την Πέμπτη η κ. Άγκελα Μέρκελ έκανε έκκληση να ξεκαθαρίσει το γρηγορότερο δυνατό το τοπίο στην πολιτική ηγεσία της Ιταλίας και να ανακτήσει η χώρα την εμπιστοσύνη των αγορών. Η κ. Kριστίν Λαγκάρντ, από την πλευρά της, επισήμανε ότι απαιτείται πολιτική σαφήνεια στην Ιταλία, ενώ ο κ. Όλι Ρεν ανέφερε ότι χρειάζονται επιπρόσθετα μέτρα.

Έκκληση με πολλές αναγνώσεις απηύθυνε και ο επικεφαλής του EFSF Klaus Regling, τονίζοντας: "Ο χρόνος τελειώνει για την Ιταλία, θα πρέπει να διασφαλίσει τις αγορές. Η Ιταλία χρειάζεται μια κυβέρνηση που να λειτουργεί το συντομότερο δυνατό". Πάντως, διαβεβαίωσε ότι, εάν η χώρα χρειαστεί βοήθεια, το ταμείο διασώσεων είναι έτοιμο να την παράσχει.  

Νωρίτερα, η Ιταλία είχε αντλήσει 5 δισ. ευρώ από τη δημοπρασία 12μηνων εντόκων γραμματίων, καταβάλλοντας όμως το υψηλότερο επιτόκιο από το 1997, με την απόδοση στο 6,087%, έναντι 3,57% τον Οκτώβριο.

Επιπλέον σήμερα 11/10 η Moody’s υποβάθμισε σε Baa3 από Α3 την μακροπρόθεσμη αξιολόγηση της ιταλικής τράπεζας Banca Popolare di Milano.

Στον πολιτικό δρόμο της Ελλάδας η Ιταλία

Εξαιρετικά κρίσιμο είναι το επόμενο 48ωρο για την Ιταλία αλλά και την ευρύτερη αντιμετώπιση της κρίσης στην ευρωζώνη, καθώς διεξάγεται ένας αγώνας δρόμου στη Ρώμη για την επικύρωση των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων και την διαμόρφωση νέας κυβέρνησης εθνικής ενότητας μετά και την παρέμβαση του Μπάρακ Ομπάμα.

Η Γερουσία επικύρωσε το πακέτο των νέων μέτρων, στο πλαίσιο μίας μαζικής τροποποίησης του προϋπολογισμού για το 2012. Το Σάββατο ξεκινά η αντίστοιχη διαδικασία στην Κάτω Βουλή της χώρας. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι δεν θα υπάρξουν εμπόδια στην επικύρωση των μέτρων και από τα δύο νομοθετικά σώματα της Ιταλίας. Αμέσως μετά την ψηφοφορία στην Κάτω Βουλή, αύριο, αναμένεται να πραγματοποιηθεί υπουργικό συμβούλιο.

Εφόσον η όλη διαδικασία ολοκληρωθεί – ενδεχομένως μέχρι το βράδυ του Σαββάτου – τότε τα διεθνή πρακτορεία αναφέρουν ότι θα πρέπει να αναμένεται άμεσα και παραίτηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Επισημαίνεται ότι ο Καβαλιέρε αφού έχασε την πλειοψηφία του στη βουλή την Τρίτη, δεσμεύθηκε να παραιτηθεί μετά την επικύρωση των μέτρων. Αρχικά δήλωσε ότι στόχος του είναι η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών τον Φεβρουάριο. Στη συνέχεια όμως, φέρεται να έχει υποκύψει στις ασφυκτικές πιέσεις που διατυπώνονται εντός και εκτός Ιταλίας για σύσταση κυβέρνησης εθνικής ενότητας και μάλιστα υπό τον πρώην Επίτροπο, Μάριο Μόντι.

«Εάν η επικύρωση των μέτρων ολοκληρωθεί ανεμπόδιστα το Σάββατο, τότε ο Ιταλός πρόεδρος θα μπορούσε να αποδεχθεί την παραίτηση Μπερλουσκόνι το ίδιο βράδυ και να δώσει ευθύς αμέσως εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Μάριο Μόντι» αναφέρει το πρακτορείο Reuters.

Η κατάσταση φαίνεται πως είναι τόσο επείγουσα που κινητοποιήθηκε και ο Αμερικανός πρόεδρος ο οποίος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την Ανγκελα Μέρκελ, τον Νικολά Σαρκοζί, αλλά και τον Ιταλό πρόεδρο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο. Όπως ανακοίνωσε σε δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζέι Κάρνει, ο κ. Ομπάμα "εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στις προσπάθειες του προέδρου Ναπολιτάνο να σχηματίσει μια μεταβατική κυβέρνηση που θα εφαρμόσει ένα επιθετικό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα και θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών".

Η πυροσβεστική δράση της ΕΚΤ και οι αντιδράσεις

Η άνοδος των ιταλικών spreads και ο δανεισμός με 6,087% ανάγκασαν την ΕΚΤ να προβεί την Πέμπτη σε μια επιθετική αγορά ιταλικών 2ετών και 3ετών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, για δεύτερη συνεχόμενη μέρα.

Ωστόσο, ο Klaas Knot, μέλος του Δ.Σ. της κεντρικής τράπεζας, δήλωσε σήμερα στην ολλανδική βουλή ότι η ΕΚΤ έχει κάνει ό,τι μπορεί, αλλά δεν μπορεί να παρέμβει περισσότερο στην κρίση χρέους της ευρωζώνης. "Είναι ευθύνη των κυβερνήσεων", τόνισε, προσθέτοντας ότι αισθάνεται πως η παρέμβαση της ΕΚΤ έχει περιορισμένες επιπτώσεις.

Ο κ. Peter Praet, επίσης μέλος της ΕΚΤ, δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα δεν θα έπρεπε να παρεμβαίνει στις αγορές για να διατηρήσει το δημοσιονομικό σύστημα μιας χώρας.

Την ίδια ώρα, κορυφαίοι οικονομικοί αναλυτές παρουσιάζουν την ΕΚΤ ως τη μοναδική επιλογή για την αποφυγή ολικής καταστροφής του ενιαίου νομίσματος.

Την Πέμπτη άρθρο στους F.T. εκτιμούσε: "Μόνο αν η ΕΚΤ γίνει απεριόριστος πιστωτής εσχάτης ανάγκης και μειώσει τα επιτόκια στο μηδέν, σε συνδυασμό με πτώση της συναλλαγματικής αξίας του ευρώ και με δημοσιονομική ώθηση από τη Γερμανία και τον πυρήνα της ευρωζώνης, παράλληλα με λιτότητα στην περιφέρεια, θα μπορέσει ίσως να σταματήσει η επικείμενη καταστροφή".

Περιμένει άμεση ψήφιση των μέτρων στην Ιταλία ο Χ.Β. Ρόμπαι

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρόμπαι, δήλωσε την Παρασκευή ότι ελπίζει το ιταλικό κοινοβούλιο να εγκρίνει το γρηγορότερο δυνατό τα νέα μέτρα, μεταδίδει το Reuters.

Παράλληλα τόνισε ότι δεσμεύεται να κάνει ότι μπορεί για να διατηρήσει ενωμένη την ευρωζώνη, προσθέτοντας ότι "η ευρωζώνη αποτελεί μια αλυσίδα που είναι τόσο δυνατή όσο και ο πιο αδύναμος κρίκος της".

Η ευρωζώνη περνάει μια "υπαρξιακή κρίση" και πρέπει να την ξεπεράσει, πρόσθεσε ο κ. Ρομπάι