Ο Steen Jakobsen, chief economist της Saxo Bank, σχολιάζει τα σημερινά δεδομένα στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους και εκτιμά ότι η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις 23 Οκτωβρίου θα κινηθεί στην υπάρχουσα λογική του «παρατείνω και υποκρίνομαι» και το μόνο στο οποίο μπορούμε να ελπίζουμε είναι ότι θα δούμε να εισέρχεται στη συζήτηση κάποιο στοιχείο μιας ενδεχόμενης λύσης.

Για να περιγράψει την κατάσταση και την επόμενη ημέρα, αναφέρει ότι ένα παλιό δάσος καταστρέφεται μερικώς, αλλά αυτή η καταστροφή αποτελεί και ανανέωση που επιτρέπει την εμφάνιση ενός πιο γόνιμου και καλύτερης ποιότητας οικοσυστήματος.

Εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα πραγματοποιηθεί αυτό το Σαββατοκύριακο, η αγορά στοιχηματίζει ακόμη ότι η Γερμανία θα επιλέξει την αλληλεγγύη από την δημοσιονομική πειθαρχία, παρά το γεγονός ότι κυβερνητικές πηγές από τη Γερμανία χαμήλωσαν τις προσδοκίες για το αποτέλεσμα. Η αγορά μοιάζει με παίκτη του πόκερ που έχει στοιχηματίσει όλα του τα χρήματα, ελπίζοντας να έχει δίκιο.

Ο Leonardo Da Vinci, επιστήμονας αλλά και ζωγράφος, δήλωσε ότι η ιδιοφυία βρίσκεται στην απλότητα.. Χρησιμοποιώντας αυτή τη δήλωση ως σημείο εκκίνησης για να παρατηρήσουμε την τρέχουσα κρίση στην ΕΕ, θα προβλέψουμε τώρα (το οποίο σημαίνει ότι θα ρισκάρουμε να προβλέψουμε, με την όποια δύναμη μας έχει απομείνει για να προβλέπουμε) ότι βρισκόμαστε σε κρίσιμο σημείο της μετάβασης σε ένα μοντέλο «όσο λιγότερα, τόσο καλύτερα».

Η αλλαγή αυτή δεν θα πραγματοποιηθεί ξαφνικά. Για την ακρίβεια, το υπάρχον Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), ως όχημα ειδικού σκοπού, καθώς και οι προτάσεις για μερική ασφάλιση μπορούν να διαβαστούν ως ενημερωτικά δελτία εγγυημένων δανειακών υποχρεώσεων (CDO) που σημάδεψαν την τελική φάση της φούσκας των δανείων χαμηλής εξασφάλισης (subprime loans) στις ΗΠΑ. Το σημερινό εγχείρημα της διάσωσης θα είναι από τα πιο περίπλοκα έως σήμερα.

Ας επιχειρήσουμε να απλοποιήσουμε όσο μπορούμε τα δεδομένα: το χρέος πρέπει να εξαλειφθεί και πρόκειται για την ύστατη – αλλά και, κατά έναν ειρωνικό τρόπο, την πιο φρενήρη – προσπάθεια να διατηρηθεί αλλά και την πρώτη προσπάθεια να φθάσει κανείς στη ρίζα του προβλήματος του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους.

Στο εξής, θα βλέπουμε να επιβάλλονται περισσότερα μέτρα στη λογική του «παρατείνω και υποκρίνομαι». Η αναλογία, όμως, των μέτρων αυτών σε σχέση με τη μεγάλη ανάγκη να αποσβεστεί το χρέος και να υπάρξει λογοδοσία για λανθασμένες αποφάσεις του παρελθόντος, μετατοπίζεται ολοένα και περισσότερο προς όφελος της δεύτερης. Το κόστος γι’ αυτό θα είναι μια μεγάλη αναταραχή – ενδεχομένως 12-24 μήνες πραγματικού πόνου, καθώς δεν υπάρχουν πια προσδοκίες για δικαιώματα, και αβεβαιότητα, τονίζει ο οικονομολόγος της Saxo Bank.

Ωστόσο, μακροπρόθεσμα θα υπάρχουν ασφαλώς οφέλη από την απομάκρυνσή μας από αυτόν τον φαύλο κύκλο του «παρατείνω και υποκρίνομαι». Αυτή η άσκηση οικονομικών έχει τη λογική μιας φωτιάς στο δάσος: προφανής καταστροφή, καθώς ένα παλιό δάσος είναι καταστρέφεται μερικώς, αλλά αυτή η καταστροφή αποτελεί και ανανέωση που επιτρέπει την εμφάνιση ενός πιο γόνιμου και καλύτερης ποιότητας οικοσυστήματος.

Εξάλλου, η σημερινή παγκόσμια οικονομία χαρακτηρίζεται από τρία κύρια αδύνατα σημεία:
• Εξάρτηση από πηγές ενέργειας που είναι ολοένα και πιο δύσκολο να αξιοποιηθούν
• Έλλειψη κεφαλαίων για κάλυψη του κινδύνου, καθώς ο ιδιωτικός τομέας εκτοπίζεται από τον δημόσιο
• Παγκόσμιες ανισορροπίες λόγω της ακραίας παγκοσμιοποίησης

Ας σταματήσουμε, λοιπόν, να επενδύουμε όλο το κεφάλαιό μας στο δημόσιο τομέα, ο οποίος ενδιαφέρεται μόνο για τη διόρθωση των σφαλμάτων του παρελθόντος, λόγω του κινδύνου της αστάθειας, και που συνεχίζει να αποφεύγει την επιτακτική ανάγκη για λογοδοσία και εξορθολογισμό του δικαιώματος για άκρατες δαπάνες. Αντ’ αυτού, ας σκεφτούμε πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε το μέλλον: με νέα κεφάλαια που σκοπό έχουν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις μιας νέας οικονομίας, η οποία υποστηρίζει το μοντέλο «όσο λιγότερα τόσο καλύτερα». Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη παραγωγή, χρησιμοποιώντας λιγότερη ενέργεια.. Επίσης, ας εξετάσουμε το πώς θα αμβλύνουμε τις ανισορροπίες της παγκοσμιοποίησης αντί να τις αυξάνουμε αδιάκοπα.

Ας ξεχάσουμε λοιπόν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ και τη Συνάντηση των G-20, καθώς όπου κι αν καταλήξουν, θα είναι κινείται στη λογική του «παρατείνω και υποκρίνομαι». Το μόνο στο οποίο μπορούμε να ελπίζουμε είναι ότι θα δούμε να εισέρχεται στη συζήτηση κάποιο στοιχείο μιας ενδεχόμενης λύσης – όπως είναι το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει το σημείο εκκίνησης προς μια πραγματικότητα, η οποία μας απομακρύνει από τη λογική του «παρατείνω και υποκρίνομαι» και μας οδηγεί πιο άμεσα στην «Κρίση 2.0».

Η κρίση αυτή αποτελεί το απαραίτητο σημείο καμπής για ένα καλύτερο μέλλον. Ενίοτε μας χαρακτηρίζουν «άρχοντες τους σκότους» λόγω των απαισιόδοξων προβλέψεών μας. Ωστόσο, ας εξετάσουμε τις εναλλακτικές και ας ελπίσουμε ότι όλοι συμφωνούμε ότι χρειάζεται μία αξιοπρεπής δύση και λίγη νύχτα προτού ξημερώσουν καλύτερες ημέρες, τονίζει ο κ. Steen Jakobsen.