Στα πρόθυρα εμπορικού πολέμου με απρόβλεπτες διαστάσεις φαίνεται πως βρίσκονται οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, μετά την οργισμένη αντίδραση της Κίνας σε αμερικανικό νομοσχέδιο που επιβάλλει εμμέσως πλην σαφώς την ανατίμηση του γουάν.

Το νομοσχέδιο θα συζητηθεί αυτήν την εβδομάδα στη Γερουσία και ζητά την επιβολή αντισταθμιστικών δασμών στα προϊόντα χωρών που επιδοτούν τις εξαγωγές τους μέσω υποτίμησης του εθνικού τους νομίσματος. Σε μία συντονισμένη αντίδραση, η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας και τα υπουργεία Οικονομικών και Εξωτερικών κατηγόρησαν τις ΗΠΑ για πολιτικοποίηση εμπορικών θεμάτων και προειδοποίησαν ότι θα ξεσπάσει ένας επικίνδυνος εμπορικός πόλεμος.

«Με τη δικαιολογία της αποκαλούμενης νομισματικής ανισορροπίας κλιμακώνεται η συζήτηση για τα θέματα της συναλλαγματικής πολιτικής και υιοθετούνται προστατευτικά μέτρα που παραβιάζουν καταφανώς τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και διαταράσσουν σοβαρά τις σινοαμερικανικές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας.

Αρκετοί αναλυτές, πάντως, έχουν εδώ και καιρό κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο εμπορικών πολέμων εν μέσω κλίματος διεθνούς οικονομικής επιβράδυνσης. Για πολλούς οι παρεμβάσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας στην αγορά συναλλάγματος, η απόφαση της Ελβετίας να "δέσει" το φράγκο με το ευρώ, όπως και οι αντιδράσεις των αναπτυσσόμενων χωρών στα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης των ΗΠΑ είναι προάγγελοι ευρύτερης και εντονότερης διαμάχης και αρκετοί προειδοποιούν για πόλεμο νομισμάτων.

Η αμερικανική πλευρά υποστηρίζει ότι η διατήρηση του κινεζικού νομίσματος σε τεχνητά χαμηλά επίπεδα μεγεθύνει το εμπορικό έλλειμμα των 250 δισ. δολ. των ΗΠΑ και οδηγεί σε απώλεια θέσεων εργασίας. Επισημαίνεται πως οι ΗΠΑ βρίσκονται ήδη σε προεκλογική περίοδο και μία τέτοια πρωτοβουλία θα βρει μεγάλη απήχηση στην κοινή γνώμη. Εάν το νομοσχέδιο περάσει και από τα δύο εκλογικά σώματα, τότε ο Πρόεδρος Barrack Obama θα κληθεί να πάρει μία πολύ δύσκολη απόφαση: να υπογράψει το λαοφιλές νομοσχέδιο προκαλώντας εμπορικό πόλεμο με την Κίνα ή να θέσει βέτο εν μέσω προεκλογικής περιόδου και να ακολουθήσει τη διπλωματική οδό;

Το Πεκίνο, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζει πως οι εμπορικές ανισορροπίες και το υψηλό ποσοστό της ανεργίας οφείλονται σε δομικά προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας και όχι στην ισοτιμία του γουάν. Τονίζει, παράλληλα, πως η ενίσχυση του γουάν αυτήν την κρίσιμη περίοδο θα διακυβεύσει τις προσπάθειες ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας.

«Το νομοσχέδιο δεν λύνει τα προβλήματα των ΗΠΑ και μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την όλη πρόοδο που καταγράφει η Κίνα στη μεταρρύθμιση του συναλλαγματικού της συστήματος και να οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο που δεν θα θέλαμε να δούμε», αναφέρει η ανακοίνωση της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας.

Το κινεζικό νόμισμα ανατιμήθηκε κατά 7% από τον Ιούνιο του 2010, όταν η κεντρική τράπεζα της χώρας αποφάσισε να υιοθετήσει πιο ευέλικτο σύστημα διαμόρφωσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας.

«Το να προσπαθείς να περάσεις εγχώριες διαμάχες σε μία άλλη χώρα είναι άδικο και καταπατά τους βασικούς διεθνείς κανόνες και η Κίνα εκφράζει την ανησυχία της», δηλώνει και το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου, συμπληρώνοντας πως οι κινήσεις αυτές της Ουάσιγκτον «αποδυναμώνουν τις σινοαμερικανικές προσπάθειες να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να προωθήσουν από κοινού την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη».