Σε υποβάθμιση της αξιολόγησης των ΗΠΑ κατά μία βαθμίδα, από "ΑΑΑ" σε "ΑΑ+", προχώρησε η Standard & Poor’s, επικαλούμενη ανησυχίες για τα αυξανόμενα ελλείμματα του προϋπολογισμού και τα χρέη. Η κίνηση αυτή είναι πιθανόν να οδηγήσει μελλοντικά σε αύξηση του κόστους δανεισμού για την αμερικανική κυβέρνηση, τις εταιρίες και τους καταναλωτές.

"Η υποβάθμιση αντανακλά την άποψή μας ότι το σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής στο οποίο συμφώνησαν το Κογκρέσο και η κυβέρνηση δεν καλύπτει αυτό που, κατά την άποψή μας, θα ήταν αναγκαίο για να σταθεροποιηθεί η μεσοπρόθεσμη δυναμική του χρέους της κυβέρνησης", αναφέρει στην ανακοίνωσή της η S&P.

Το outlook είναι αρνητικό, και αυτό, σύμφωνα με το Reuters, είναι ένδειξη ότι ενδέχεται να υπάρξει και νέα υποβάθμιση μέσα στους επόμενους 12 - 18 μήνες.

Η υποβάθμιση αντανακλά την επιδείνωση της παγκόσμιας οικονομικής θέσης των ΗΠΑ, η αξιολόγηση των οποίων διατηρείται στο "ΑΑΑ" από το 1941.

"Το παγκόσμιο σύστημα θα πρέπει τώρα να προσαρμοστεί στις πολλές επιπτώσεις και στις αβεβαιότητες της -κάποτε αδιανόητης- απώλειας της αξιολόγησης 'ΑΑΑ' της Αμερικής", δήλωσε ο επικεφαλής της PIMCO, κ. Mohamed El-Erian. 

Στέλεχος της κυβέρνησης Ομπάμα, που έλαβε μέρος στις διαπραγματεύσεις με τον οίκο, δήλωσε, υπό τον όρο να παραμείνει ανώνυμο, ότι υπάρχουν σοβαρά και θεμελιώδη προβλήματα στην ανάλυση της S&P. Σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ, ο Λευκός Οίκος διαφώνησε έντονα με τις προβλέψεις και τους υπολογισμούς των αναλυτών της S&P, ενώ ο κ. Μπαράκ Ομπάμα είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων σχετικά με την πρόθεση του οίκου. "Ενημερώθηκε πριν φύγει για το Καμπ Ντέιβιντ και ενημερωνόταν και κατά τη διάρκεια της νύχτας", ανέφερε αξιωματούχος.

Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ κατηγόρησε τη Standard & Poor's ότι έκανε ένα χονδροειδές και ερασιτεχνικό λάθος υπολογισμό, κατά 2 τρισ. δολάρια, στις προβλέψεις της για τον προϋπολογισμό της χώρας στην ανάλυσή της, με την οποία αιτιολόγησε την υποβάθμιση του αξιοχρέου της. "Ένας λάθος υπολογισμός 2 τρισ. δολαρίων μιλά από μόνος του", δήλωσε στον Τύπο εκπρόσωπος του υπουργείου, μετά την ανακοίνωση της υποβάθμισης.

Η S&P επιβεβαίωσε ότι άλλαξε τις οικονομικές της υποθέσεις έπειτα από συζητήσεις με το υπουργείο Οικονομικών, ωστόσο δήλωσε πως αυτό δεν επηρέασε την απόφασή της να προχωρήσει στην υποβάθμιση.

Πηγή ανησυχίας για τον διεθνή οίκο είναι και η διαφαινόμενη αδυναμία των δημοκρατικών και των ρεπουμπλικανών να διοικήσουν αποτελεσματικά. Σύμφωνα με την S&P, η λήψη πολιτικών αποφάσεων και οι πολιτικοί θεσμοί έχουν αποδυναμωθεί τους τελευταίους μήνες σε βαθμό μεγαλύτερο από ό,τι", γεγονός που έχει σοβαρές επιπτώσεις στα προβλήματα ελλείμματος και χρέους της χώρας.

--- Οι επιπτώσεις για τα αμερικανικά ομόλογα και το δολάριο

Πάντως, αν και η υποβάθμιση πλήττει το γόητρο των ΗΠΑ, ήταν ευρέως αναμενόμενη και είναι πιθανόν να μην έχει μεγάλη επίπτωση στις διαπραγματεύσεις των αμερικανικών ομολόγων και των άλλων assets στις συνεδριάσεις της Δευτέρας.

Οι συνέπειες που θα έχει μετριάζονται και από την απόφαση της Moody's Investors Service να διατηρήσει, προς το παρόν, την αξιολόγηση "AAA" για το κρατικό χρέος των ΗΠΑ. Ο οίκος Fitch Ratings ανακοίνωσε ότι εξετάζει ακόμα το θέμα και θα δημοσιοποιήσει την ανάλυση και την αξιολόγησή του έως το τέλος του μήνα.

"Δεν ήταν εντελώς απροσδόκητο. Πιστεύω ότι ήδη είχε φανεί μέσω του δολαρίου. Αναμένουμε ορισμένη περαιτέρω πίεση στο δολάριο των ΗΠΑ, αλλά το να υπάρξει μαζική πώληση (χρεογράφων) είναι κατά την άποψή μας απίθανο", σχολίασε ο κ. Βασίλι Σερεμπριάκοφ, ειδικός σε νομισματικά θέματα της τράπεζας Wells Fargo. "Ένας από τους λόγους για τους οποίους δεν νομίζουμε ότι πραγματικά οι ξένοι επενδυτές θα αρχίσουν επιθετικές πωλήσεις αμερικανικών κρατικών ομολόγων είναι πως υπάρχουν ελάχιστες εναλλακτικές λύσεις σε όρους βάθους και ρευστότητας", πρόσθεσε.

Πάντως, η απόφαση της S&P ίσως θορυβήσει τους ξένους επενδυτές, ειδικά την Κίνα, η οποία διακρατεί πάνω από 1 τρισ. δολάρια σε αμερικανικά χρεόγραφα. Το Πεκίνο έχει καλέσει επανειλημμένα την Ουάσιγκτον να προστατεύσει τις επενδύσεις του σε δολάρια αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα του προϋπολογισμού και του χρέους.

Η απόδοση των αμερικανικών ομολόγων ενδέχεται να αυξηθεί 0,7%, σύμφωνα με τη SIFMA, εταιρία η οποία δραστηριοποιείται στην αγορά των ομολόγων. Η υποβάθμιση σημειώνεται μόλις 15 μήνες πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές. Αναμένεται να κυριαρχήσει στην προεκλογική εκστρατεία, όπως και το ζήτημα του χρέους.

Την ίδια ώρα, εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ δήλωσε ότι η απόφαση της Standard & Poor's να υποβαθμίσει το αξιόχρεο της χώρας δεν θα επηρεάσει σε τίποτα τις ενέργειές της σε ό,τι αφορά τις αγορές και τις πωλήσεις κρατικών ομολόγων, μέσω των οποίων ασκεί νομισματική πολιτική. Ανάλογες τοποθετήσεις έκαναν και άλλοι ρυθμιστικοί φορείς του τραπεζικού τομέα στις ΗΠΑ.

"Η απόφαση της Standard & Poor's δεν (θα) έχει καμιά συνέπεια για τη λειτουργία της FED ή τις ενέργειές της στην αγορά", είπε ένας εκπρόσωπός της. "Η εκτίμηση του οικονομικού κινδύνου σε ό,τι αφορά τα κρατικά ομόλογα και άλλα ομόλογα που εκδίδονται από το κράτος ή έχουν την εγγύηση της κυβέρνησης των ΗΠΑ, κυβερνητικών υπηρεσιών και οντοτήτων που χρηματοδοτούνται από το κράτος δεν θα αλλάξει", ανέφεραν οι ρυθμιστικοί φορείς του τραπεζικού τομέα της χώρας σε ανακοινωθέν τους.

"Η μεταχείριση των χρεογράφων που εκδίδει το υπουργείο Οικονομικών και άλλων χρεογράφων που εκδίδονται από το κράτος ή έχουν την εγγύηση της κυβέρνησης των ΗΠΑ, κυβερνητικών υπηρεσιών και οντοτήτων που χρηματοδοτούνται από το κράτος υπό άλλους ομοσπονδιακούς τραπεζικούς κανονισμούς επίσης δεν θα αλλάξει", πρόσθεσαν οι φορείς FDIC, NCUA και OCC.

Ένα ανώτερο στέλεχος της Standard & Poor's δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να είχαν αποφύγει την υποβάθμιση του χρέους τους από τη βαθμίδα "AAA" εάν είχαν προβεί νωρίτερα στην αύξηση του ορίου του ομοσπονδιακού δανεισμού. "Το πρώτο που θα μπορούσε να είχε γίνει ήταν να αυξηθεί το όριο του χρέους έγκαιρα", υποστήριξε στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN ο κ. Τζον Τσέιμπερς, πρόεδρος της επιτροπής αξιολόγησης της S&P.


**** Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση της Standard & Poor's (στην αγγλική).