Δύο στρατιώτες που συμμετείχαν στις προσπάθειες κατάσβεσης της μεγάλης πυρκαγιάς γύρω από το κέντρο πυρηνικών δοκιμών του Σαρόφ έχασαν τη ζωή τους όταν τους καταπλάκωσαν φλεγόμενα δέντρα, ανακοίνωσε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ, περισσότεροι από 800 πυροσβέστες και στρατιώτες μάχονται από χθες Δευτέρα κατά της φωτιάς που ξέσπασε στην περιοχή του πυρηνικού κέντρου (500 χιλιόμετρα από τη Μόσχα) γνωστού από την σοβιετική εποχή, ως ένα από τα σημαντικότερα κέντρα πυρηνικών ερευνών και κατασκευής ατομικών όπλων.

Αρμόδιος αξιωματούχος δήλωσε χθες πως το ραδιενεργό υλικό επανατοποθετήθηκε στο κέντρο του Σαρόφ, από όπου είχε απομακρυνθεί στις αρχές του μήνα εξαιτίας των πυρκαγιών.

Περίπου 500 άνθρωποι συνεχίζουν των αγώνα τους για τον περιορισμό της φωτιάς γύρω από ένα άλλο στρατιωτικό κέντρο στο Σνέζινσκ στα Ουράλια, σε απόσταση 1.500 χιλιομέτρων από την ρωσική πρωτεύουσα, στο οποίο κατασκευάζονται πυρηνικά όπλα, ανακοίνωσε το υπουργείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών.

"Η έκταση που καίγεται περιορίστηκε στα έξι εκτάρια" στην ζώνη αυτή, επισημαίνεται στην ανακοίνωση.

Οι τοπικές αρχές ανακοίνωσαν χθες ότι κήρυξαν πριν τρεις ημέρες σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης την περιοχή γύρω από το συγκρότημα Μαγιάκ (περιοχή Τσελιαμπίνσκ) επίσης στα Ουράλια σε απόσταση 2.000 χιλιομέτρων από την Μόσχα. Το συγκρότημα αυτό είναι κέντρο επεξεργασίας και αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων.

Η Greenpeace από την πλευρά της προειδοποιεί πως υπάρχει σημαντικός κίνδυνος διασποράς ραδιενεργής μόλυνσης από το Μαγιάκ. Το 1957 σημειώθηκε ένα σοβαρότατο μη πυρηνικό δυστύχημα από την έκρηξη μιας δεξαμενής πυρηνικών αποβλήτων, με αποτέλεσμα να υπάρξει μεγάλη ραδιενεργή μόλυνση που θεωρήθηκε μια από τις χειρότερες στον κόσμο.

Στο μεταξύ, εφιαλτική παραμένει η κατάσταση στη ρωσική πρωτεύουσα, που δεν μπορεί να απαλλαγεί από το γκριζοκίτρινο τοξικό πέπλο της.

Πιο δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις των μετεωρολόγων, που εκτιμούν ότι το νέφος του καπνού από τις πυρκαγιές θα διατηρηθεί πάνω από τη Μόσχα τουλάχιστον ως το τέλος της εβδομάδας, έστω κι αν λίγο δροσίσει.

Υψηλές παραμένουν και οι συγκεντρώσεις δηλητηριωδών αερίων στην ατμόσφαιρα της Μόσχας, όπου το μονοξείδιο του άνθρακα και τα αιωρούμενα σωματίδια ξεπερνούσαν το μεσημέρι κατά 2,2 φορές τις ανώτατες επιτρεπτές τιμές και οι ειδικοί υδρογονάνθρακες κατά 3,5 φορές, ενώ οι μέσες ημερήσιες τιμές ήταν πολύ χειρότερες καθώς η υπέρβαση το τελευταίο 24ωρο ήταν 9 (!) φορές για τα αιωρούμενα σωματίδια, 3,3 φορές για το μονοξείδιο του άνθρακα, 0,7-4,5 για το διοξείδιο του αζώτου και ως 1,4 φορές για το οξείδιο του αζώτου.

Η ζέστη διατηρεί και τις τιμές του όζοντος κατά 5,4 φορές πάνω από το φυσιολογικό.

Δυσάρεστα είναι και τα στοιχεία, που έδωσε στη δημοσιότητα ο επικεφαλής του Τμήματος Υγείας της πόλης της Μόσχας Αντρέι Σελτσόφσκι, διαπιστώνοντας αύξηση της θνησιμότητας τουλάχιστον κατά 2 φορές. «Εάν στο παρελθόν είχαμε καθημερινά στη Μόσχα 360-380 θανάτους, τώρα είναι περίπου 700», είπε ο κ. Σελτσόφσκι στο πρακτορείο Ιντερφάξ, αν και ανεπίσημες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μεγαλύτερες αυξήσεις στους θανάτους.

Τα σχετικά ρεπορτάζ, που βασίστηκαν στα στοιχεία των γραφείων κηδειών και δημοσιεύτηκαν στην οικονομική ημερήσια «Κομερσάντ» εκτιμούν ότι οι θάνατοι είναι αυξημένοι κατά 2,5-3 φορές, ωστόσο δεν έλειψαν και οι εκτιμήσεις για αύξηση έως 8-10 φορές.

Απαντώντας ο κ. Σελτσόφσκι είχε διαψεύσει τα στοιχεία αυτά και είχε ζητήσει «να μην σκορπίζεται ο πανικός».

Εξάλλου, οι ρωσικές αρχές εκφράζουν φόβους ότι μπορεί να εκδηλωθούν επιδημίες, και ιδιαίτερα επιδημία χολέρας, δήλωσε σήμερα ο επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών Γκενάντι Ονιστσένκο.

Σύμφωνα με τον Ονιστσένκο, οι υγειονομικές υπηρεσίες "ενίσχυσαν τους ελέγχους για λοιμώδεις νόσους" εξαιτίας ενδείξεων όπως ο πολλαπλασιασμός των κρουσμάτων οξείας γαστρεντερίτιδας και η επιδείνωση της ποιότητας του νερού σε 52 από τις 83 ρωσικές περιφέρειες.

"Φοβούμαστε μήπως έρθει χολέρα από τη νοτιοανατολική Ασία, το Πακιστάν, όπου η κατάσταση δεν είναι καλή", δήλωσε ο Ονιστσένκο, τον οποίο επικαλείται το πρακτορείο Ιντερφάξ.

"Παίρνουμε μέτρα για να οργανώσουμε τον έλεγχο των τροφίμων και ζητούμε την παράδοση πόσιμου νερού εκεί όπου οι πηγές υδροδότησης έχουν στερέψει", διευκρίνισε.

Δηλητηριώδες νέφος καπνού κάλυψε το Σαββατοκύριακο και την Αγία Πετρούπολη και το Γεκατερινμπούργκ, την πρωτεύουσα των Ουραλίων, ωστόσο ως το πρωί της Δευτέρας είχε διαλυθεί λόγω των ευνοϊκών ανέμων, που δεν βοηθούν καθόλου στην περίπτωση της Μόσχας.

Οι Μοσχοβίτες αντιμετωπίζουν την κρίση όπως μπορούν και εγκαταλείπουν την πρωτεύουσα με όποια μέσα διαθέτουν.

Την Κυριακή ήταν υπερπλήρη όλα τα δρομολόγια λεωφορείων, τρένων και αεροπλάνων, ενώ τεράστιες ήταν και οι ουρές των εξερχόμενων από την πόλη αυτοκινήτων. Επίσης χθες αναχώρησαν αεροπορικώς από τη Μόσχα 104.440 επιβάτες, αριθμός ρεκόρ για τη φετινή χρονιά.

Οι θερμοκρασίες στην πόλη κινούνται σταθερά γύρω στους 35 βαθμούς και στα περίχωρα, που καίγονται, φθάνουν ακόμη και τους 38. Εκτός από λίγες καθυστερήσεις σε μικρό αριθμό πτήσεων τα αεροδρόμια προσαρμόστηκαν και εργάζονται με ορατότητα 750-900 μέτρων.

Σύμφωνα με μαρτυρίες πολιτών και τουριστικών πρακτόρων, ξεπουλήθηκαν όλα τα ελεύθερα πακέτα προς χώρες, που δεν έχουν βίζα για τους Ρώσους πολίτες, όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και το Μαυροβούνιο.

Αρκετοί υποψήφιοι τουρίστες και παράγοντες του τουριστικού χώρου θέτουν μάλιστα το ερώτημα «γιατί δεν θα μπορούσε να αρθεί έστω και προσωρινά η ισχύς της Συνθήκης Σένγκεν για ανθρωπιστικούς λόγους, ώστε να διευκολυνθούν να πετάξουν ακόμη κι όσοι θα ήθελαν να πληρώσουν μια εκδρομή για να ταξιδέψουν σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ελλάδα».

Όσοι κάτοικοι της Μόσχας δεν κατάφεραν να φύγουν, καταφεύγουν σε ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα και χώρους με κλιματισμό, ακόμη και στα αυτοκίνητά τους, καθώς κυρίαρχη είναι η αίσθηση ότι μετά από τόσες μέρες ο καπνός και η οσμή του έχουν πλέον μπει μέσα στο εσωτερικό των κτιρίων και τα διαμερίσματα, που υποχρεωτικά δεν αερίζονται.

Πολλά παράπονα εκφράζονται και για τα 120 «κέντρα αναπνοής», που άνοιξε ο Δήμος της Μόσχας, πολλά από τα οποία δεν διαθέτουν κλιματισμό, παρά μόνο παρηγοριά και τσάι για τους ηλικιωμένους.

Μάχη με τις φλόγες

Ο επικεφαλής των αεροπορικών δυνάμεων του υπουργείου Εκτάκτων Καταστάσεων Ραφαήλ Ζακίροφ είπε ότι χρησιμοποιούνται 34 ιπτάμενα μέσα στην κατάσβεση των πυρκαγιών, εκ των οποίων 9 ξένα. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να ενισχυθεί με 2 αμφίβια Μπέριεφ Β-200 που παραλαμβάνονται κατευθείαν από το εργοστάσιο κατασκευής τους, 2 ελικόπτερα Κ-32, που φθάνουν από την Τουρκία, δύο αεροσκάφη από την Ιταλία κι ένα ακόμη από τη Γαλλία.

Εξάλλου, μία ομάδα από αμερικανούς διασώστες, ειδικευμένους σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, έφθασε σήμερα στη Μόσχα για να συνδράμει τις ρωσικές αρχές στη μάχη τους κατά των καταστροφικών πυρκαγιών στα δάση της χώρας, ανακοίνωσε η Ουάσιγκτον.

Η αποστολή ακολούθησε τις τηλεφωνικές επαφές που είχε την Παρασκευή η ΥΠΕΞ Χίλαρι Κλίντον με τον ρώσο ομόλογό της Σεργκέι Λαβρόφ, στη διάρκεια των οποίων «οι ΗΠΑ πρόσφεραν στη Ρωσία τη βοήθειά τους για να καταπολεμηθούν οι φρικτές πυρκαγιές», πρόσθεσε ο ίδιος.

Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού ΥΠΕΞ Φίλιπ Κρόουλι ανέφερε επίσης πως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξετάζει το αίτημα της αμερικανικής πρεσβείας στη Μόσχα να απομακρυνθούν τα παιδιά και άλλα μέλη των οικογενειών του αμερικανικού διπλωματικού προσωπικού, τα οποία υποφέρουν από τον καπνό από τις πυρκαγιές που έχει καλύψει την ατμόσφαιρα στη ρωσική πρωτεύουσα.

Σε σύσκεψη στην οποία προήδρευσε ο αρμόδιος υπουργός Εκτάκτων Καταστάσεων Σεργκέι Σαϊγκού ζήτησε αναδιάταξη των δυνάμεων και συγκέντρωσή τους στα πιο επικίνδυνα μέτωπα, μεταξύ των οποίων και εκείνο της Μόσχας, που μοιάζει ανυποχώρητο και ταλαιπωρεί ήδη για δεύτερη εβδομάδα τους κατοίκους της πρωτεύουσας.

Ο κ. Σαϊγκού προανήγγειλε «γενικευμένη επίθεση στα μέτωπα των περιχώρων της Μόσχας», που θα απαλλάξει τη ρωσική πρωτεύουσα από τις φωτιές σε 5-7 ημέρες.

Υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία πρότειναν στον πρόεδρο Ντμίτρι Μεντβέντεφ να ζητήσει επείγουσα βοήθεια από το εξωτερικό για να αντιμετωπιστούν οι πυρκαγιές που έχουν ξεσπάσει σε όλη τη χώρα και για να αποφευχθεί μια πραγματική "ανθρωπιστική καταστροφή".

"Σήμερα έγινε σαφές ότι το υπάρχον σύστημα στη χώρα δεν επαρκεί για να αντιμετωπιστεί μαι τέτοια κατάσταση ανάγκης" αναφέρεται σε ανοικτή επιστολή που υπογράφεται από την πρόεδρο της Ομάδας του Ελσίνκι, Λιουντμίλα Αλεξέεβα και τον πρώην διαφωνούντα Σεργκέι Κοβαλέφ.

"Χρειάζεται μια μεγάλης έκτασης διεθνής ανθρωπιστική επιχείρηση για να σωθούν και ζωές και η φύση", εκτιμούν οι υπογράφοντες την επιστολή και συνεχίζουν:" Είναι φανερό ότι η χώρα δεν διαθέτει αρκετά μέσα για να αντιμετωπίσει τις φωτιές".

"Δεν διαθέτουμε παρά μόνο τέσσερα πυροσβεστικά αεροσκάφη, τη στιγμή που οι ΗΠΑ και ο Καναδάς έχουν πάνω από 200", προστίθεται στην ίδια επιστολή και επισημαίνεται:" Για να αποφευχθεί μια μεγάλη ανθρωπιστική καταστροφή, αλλά και τεχνολογική, είστε υποχρεωμένος να ζητήσετε επείγουσα βοήθεια από τους ηγέτες κρατών, που έχουν πείρα στις μάχες κατά τνω πυρκαγιών σε δάση".

Ηδη πολλές χώρες , όπως Γαλλία και Ιταλία έχουν ήδη προσφερθεί να βιηθήσουν τη Ρωσία, αλλά σύμφωνα με το υπουργείο Εκτάκτων Καταστάσεων που επιθυμεί να μειώσει το ύψος της καταστροφής, για να αποφευχθεί η πρόκληση πανικού στο λάο, "η βοήθεια από το εξωτερικό θα κρατηθεί ως ρεζέρβα".

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείο Εκτάκτων Καταστάσεων 557 εστίες φωτιάς είναι ενεργές σε όλη τη Ρωσία και σε μια έκταση 174.000 στρεμμάτα. Το τελευταίο 24ωρο ξέσπασαν 247 νέες εστίες και κατασβέστηκαν 239. Από το συνολικό αριθμό των πυρκαγιών οι 25 αφορούν αργή καύση επιφανειακών κοιτασμάτων τύρφης, η ατελής καύση της οποίας και παράγει το μεγαλύτερο όγκο του μονοξειδίου του άνθρακα.

Απειλή για την υγεία ο καπνός

Ο γεμάτος μικροσωματίδια πυκνός καπνός αποτελεί σοβαρή απειλή για την υγεία, προειδοποιούν οι γιατροί, που θεωρούν ότι το μόνο αξιόπιστο μέτρο προστασίας είναι η απομάκρυνση από τη μολυσμένη περιοχή.

Η μόλυνση του αέρα της Μόσχας ξεπερνά, ανάλογα με την ώρα της ημέρας, κατά τρεις έως έξι φορές το επίπεδο συναγερμού στη ρωσική πρωτεύουσα.

Το παρατηρητήριο της ποιότητας του αέρα στη Μόσχα, το Mosecomonitoring, ανακοίνωσε στην ηλεκτρονική του σελίδα ότι ο καπνός αποτελείται από επιβλαβή μικροσωματίδια, μεγέθους τουλάχιστον 10 μικρών, κυρίως μονοξειδίου του άνθρακα και συγκεκριμένων υδρογονανθράκων.

Ο μολυσμένος αέρας περιέχει επίσης σημαντικές συγκεντρώσεις οξειδίου του αζώτου και θειώδους αμμωνίου, ενώ το ποσοστό του οξυγόνου είναι μειωμένο.

Σύμφωνα με τον γιατρό Πάβελ Λογκίνοφ του Ευρωπαϊκού Ιατρικού Κέντρου της Μόσχας, ο κατάλογος των προβλημάτων υγείας που είναι πιθανόν να προκαλέσει ο καπνός είναι μακρύς: βρογχίτιδα, άσθμα, αλλεργίες πνευμονικές και οφθαλμικές λοιμώξεις. Επιπλέον, η έλλειψη οξυγόνου στον αέρα μπορεί επίσης να προκαλέσει καρδιαγγειακά προβλήματα.

Δεν υπάρχουν μέσα για αποτελεσματική προστασία. "Το μόνο πράγμα που βοηθά πραγματικά είναι να φύγει κανείς από τη Μόσχα", ιδιαίτερα οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι χρόνια πάσχοντες, οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, τα βρέφη και οι έγκυοι", εξηγεί ο γιατρός Λογκίνοφ.

"Για την αναπνοή, οι χειρουργικές και άλλες μάσκες βοηθούν κάπως κατά των ερεθισμών που προκαλούνται από τον καπνό, αλλά αυτό δεν διευθετεί το πρόβλημα της έλλειψης οξυγόνου στην ατμόσφαιρα. Δεν αναπνέουμε ευκολότερα", τονίζει ο γιατρός.

Καταστροφικές οι συνέπειες στη συγκομιδή

Η Ρωσία μειώνει επιπλέον κατά 10 εκατομ.τόννους την επίσημη πρόβλεψή της γιά τη φετινή της συγκομιδή δημητριακών, από 90 εκατομ.τόννους που ήταν σε 60-65, μετά τον τραγικό συνδυασμό του καυσωνα και των μεγάλων φωτιών, που πλήττουν όλη την περιοχή πολύ κοντά στη Μόσχα, αλλά και αρκετές σιβηρικές περιοχές, ανακοινώθηκε επίσημα σήμερα στο Κρεμλίνο από τον πρωθυπουργό Βλαντίμιρ Πούτιν.

Πριν περίπου ένα επταήμερο, είχε ανακοινωθεί επισήμως ότι η φετινή συγκομιδή των δημητριακών θα πλησίαζε τελικά τα 70-75 εκατομ.τόννους. Είχε μάλιστα αποφασιστεί να μην εξαχθούν φέτος ρωσικά δημητριακά, ιδίως σιτάρι, την ώρα που η Ρωσία είναι ο τρίτος εξαγωγέας τους στον κόσμο.

--Αμέσως, ανεξαρτήτως των αποθεμάτων που υπάρχουν, μετά από έντονη κερδοσκοπία η τιμή του σιταριού κι άλλων δημητριακών στις διεθνείς αγορές "πήρε την ανηφόρα".

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι εντός ρωσικών συνόρων η κατανάλωση δημητριακών φθάνει και τους 78 εκατομ.τόννους. Σχετικά διευκρινίστηκε ότι υπάρχουν 'στρατηγικά' αποθεματικά του είδους, που ανέρχονται στα 9,5 εκατομ.τόννους, αλλά και περισσεύματα από την περσινή σοδειά, που αγγίζουν περίπου τα 21 εκατομ.τόννους. Αποσαφηνίστηκε ότι "το επίσημο εμπάργκο εξαγωγών δημητριακών δεν πρόκειται να αρθεί σύντομα".

Αναβολή δοκιμών

Οι δοκιμές των πυραύλων Ισκαντέρ και άλλων όπλων που κατασκευάζονται στην Κολόμνα, 13 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Μόσχας, αναβλήθηκαν εξαιτίας των πυρκαγιών που μαίνονται στην περιοχή αυτή, ανακοίνωσε η κατασκευαστική εταιρία ΚΒΜ.

"Από τότε που άρχισε η ξηρασία διακόψαμε τις δοκιμές και δεν μπορούμε να τις επαναλάβουμε, γιατί υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πυρκαγιάς", δήλωσε ο Βαλερί Κασίν, διευθυντής της εταιρίας.

Οι βαλλιστικοί πύραυλοι Ισκαντέρ είναι μικρού βεληνεκούς και η Ρωσία απειλεί να τους εγκαταστήσει στον θύλακο του Καλίνινγκραντ.

Αρκετές ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις έχουν πληγεί ή απειλούνται από τις φωτιές που ξέσπασαν στα τέλη Ιουλίου.

Οι ρωσικές αρχές ανακοίνωσαν πως δύο βάσεις του στρατού κάηκαν στις 29 Ιουλίου στην περιοχή της Μόσχας.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε στις 5 Αυγούστου ότι μετέφερε σε ασφαλή περιοχή πυρομαχικά και πυραύλους από την αποθήκη του στρατού στο Αλαμπίνσκ στην περιοχή Νάρο-Φομίνσκ, 70 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Μόσχας.