Μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, ένας νέος "πονοκέφαλος" κάνει την εμφάνισή του στις αγορές: η γρίπη των χοίρων. Και οι επιπτώσεις του ιού στις αγορές αυξάνονται όσο αυξάνονται τα επίπεδα συναγερμού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Τα σενάρια για τις αγορές ανά επίπεδο συναγερμού, σύμφωνα με το Reuters.

Επίπεδο 2: Ο ιός γρίπης των ζώων που μεταφέρεται μεταξύ ήμερων ή άγριων ζώων έχει προκαλέσει μολύνσεις σε ανθρώπους και θεωρείται πιθανή απειλή πανδημίας.

- Η επίπτωση στις χρηματιστηριακές αγορές περιορίζεται σε συγκεκριμένες εταιρίες ή σε κλάδους στις χώρες που επηρεάζονται άμεσα από την έξαρση του ιού.

Επίπεδο 3: Ιός γρίπης ζώου ή ανθρώπου-ζώου έχει προκαλέσει σποραδικά κρούσματα ή ομαδικά σε ανθρώπους, χωρίς όμως να εκδηλώνεται μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο ικανή να προκαλέσει εξάρσεις σε εθνικό επίπεδο.

- Οι επιπτώσεις στις χρηματιστηριακές αγορές περιορίζονται σε βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις διάρκειας λίγων ημερών, αν και οι διακυμάνσεις στις τιμές των χρηματοοικονομικών παγίων γίνονται εμφανείς όταν οι κυβερνήσεις ή οι κορυφαίοι αναλυτές μειώσουν τις εκτιμήσεις για τον ρυθμό ανάπτυξης.

- Οι παγκόσμιες αγορές μετοχών δέχονται ήπιες πιέσεις, με υποαπόδοση σε συγκεκριμένους κλάδους (μεταφορές, ταξίδια, αναψυχή και μετοχές εμπορευμάτων) που θεωρούνται οι πιο ευάλωτοι στην επιδείνωση της εμπορικής και ταξιδιωτικής κίνησης.

- Μικρές εκροές στις αγορές ομολόγων με μεγαλύτερη ρευστότητα, που προκαλούν ήπιες πιέσεις στις αποδόσεις τους.

- Το δολάριο και το γεν επωφελούνται από την αναζήτηση ασφαλών καταφυγίων από τους επενδυτές, ενώ από την άλλη τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών καθώς και τα νομίσματα με υψηλότερες αποδόσεις (όπως τα δολάρια Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας) χάνουν έδαφος, καθώς οι επενδυτές μειώνουν τα carry trades των τελευταίων εβδομάδων, αφού οι αγορές έχουν ανακάμψει.

- Η τιμή του χρυσού ενισχύεται.

Επίπεδο 4 (τρέχον επίπεδο συναγερμού): Χαρακτηρίζεται από επιβεβαιωμένη μετάδοση ιού της γρίπης από άνθρωπο σε άνθρωπο, που μπορεί να προκαλέσει εξάρσεις της νόσου σε εθνικό επίπεδο.

- Οι ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα αρχίζουν να επιβαρύνουν τις ευρύτερες αγορές μετοχών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Mark Bon, fund manager της Canada Life στο Λονδίνο, η αύξηση του επιπέδου συναγερμού στο 4 θα οδηγούσε σε αιφνίδια πτώση των χρηματιστηριακών αγορών κατά 7%. Οι σχετικές επιδόσεις των χρηματιστηριακών αγορών θα καθορίζονται από την έκθεση των οικονομιών τους στις χώρες που έχουν μολυνθεί από τον ιό και από τα αποθέματά τους σε σχετικά φάρμακα και εμβόλια.

- Περισσότερη επιφυλακτικότητα προς τις αγορές ομολόγων με μεγαλύτερη ρευστότητα, με την καμπύλη να γίνεται πιο απότομη καθώς οι επενδυτές αναμένεται να στραφούν σε βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια Δημοσίου. Σύμφωνα με τον κ. David Keeble, επικεφαλής του τμήματος έρευνας σταθερού εισοδήματος της Calyon στο Λονδίνο, εκτιμάται πως οποιαδήποτε αναβάθμιση του επιπέδου συναγερμού από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των αποδόσεων των 10ετών γερμανικών και αμερικανικών κρατικών ομολόγων κατά 20 - 30 μονάδες βάσης μέσα σε λίγες ημέρες.

- Το γεν και το δολάριο θα συνεχίσουν να ενισχύονται, ιδιαίτερα έναντι νομισμάτων με υψηλότερες αποδόσεις. Οποιεσδήποτε ανησυχίες σχετικά με ενισχυμένες πιέσεις στον χρηματοοικονομικό κλάδο θα οδηγήσουν σε εικασίες ότι οι ΗΠΑ θα "τραβήξουν πίσω" ρευστό για να ενισχύσουν τους ισολογισμούς, επαναλαμβάνοντας όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

Επίπεδο 5: Χαρακτηρίζεται από εξάπλωση του ιού που μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο σε τουλάχιστον δύο χώρες σε μία ζώνη του ΠΟΥ. Αν και οι περισσότερες χώρες δεν προσβάλλονται στην περίπτωση αυτή, η εκτίμηση του επιπέδου 5 αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι επίκειται πανδημία.

- Περισσότερο έντονη και διευρυμένη πτώση στις αγορές μετοχών. Ο κ. Mark Bon εκτιμά πως η αναβάθμιση του επιπέδου συναγερμού στο 5 και 6 είναι δυνατόν να οδηγήσει ταχύτατα σε πτώση των μετοχών παγκοσμίως κατά 15% - 20%.

- Ο όγκος των συναλλαγών στις αγορές θα μπορούσε να αρχίσει να πέφτει, ιδιαίτερα αν η γρίπη των χοίρων επεκτεινόταν περισσότερο στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι περισσότερες τράπεζες διαθέτουν προγράμματα ανάκαμψης σε περιπτώσεις καταστροφών και έτσι μπορούν να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις σε άλλες περιοχές.

- Μεγαλύτερη στροφή προς το ρευστό. Ωστόσο, οι προσδοκίες για διατήρηση από τις κεντρικές τράπεζες των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης ή παρόμοιων στρατηγικών θα οδηγήσουν σε μείωση των αποδόσεων των ομολόγων.

- Οι κινήσεις όσον αφορά στο συνάλλαγμα που ξεκίνησαν στο επίπεδο 4 γίνονται πιο έντονες.

Επίπεδο 6: Υπάρχει το ενδεχόμενο της πανδημίας, που χαρακτηρίζεται από εξάρσεις σε εθνικό επίπεδο σε τουλάχιστον μία ακόμα χώρα σε διαφορετική ζώνη του ΠΟΥ, πέραν των κριτηρίων που αναφέρονται στο επίπεδο 5. Η αναβάθμιση του συναγερμού σε αυτό το σημείο σημαίνει ότι μια παγκόσμια πανδημία είναι προ των πυλών. Η παγκόσμια τράπεζα το 2008 εκτιμούσε πως μια πανδημία γρίπης θα μπορούσε να κοστίσει 3 τρισ. δολάρια και να οδηγήσει σε μείωση σχεδόν 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

- Κάθετη πτώση στους όγκους των συναλλαγών και επιδείνωση των συνθηκών που επικρατούν στις αγορές χωρίς ρευστότητα, ιδιαίτερα στις περιοχές που έχουν μολυνθεί.

- "Βουτιά" στους δείκτες των χρηματιστηριακών αγορών.

- Η "φυγή" προς ρευστό γίνεται ακόμα πιο έντονη. Οι επενδυτές απαιτούν μεγάλα premia για να διατηρήσουν όμως μόνο τα ομόλογα με τη μεγαλύτερη ρευστότητα, ενώ ενισχύεται το ρίσκο στις αγορές.